VAFI kiến nghị áp thuế VAT 10% đối với vàng

Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa có văn bản đề xuất áp dụng thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ đối với hoạt động kinh doanh vàng vật chất.

Nhiều nước áp thuế rất cao đối với vàng

Tại văn bản, VAFI đã đưa ra một số ví dụ về chính sách thuế về kinh doanh vàng của một số quốc gia tiêu biểu. Chẳng hạn tại Ấn Độ, khi mua vàng thì người mua chịu 3% trên tổng giá trị mua cho các loại vàng vật chất gồm: vàng trang sức, vàng thỏi, vàng xu.

Khi bán các loại vàng vật chất, vàng tài khoản mà có lãi thì người bán chịu thuế Capital Gain Tax ( CGT) là 12,5% với khoản đầu tư trên 2 năm; còn dưới 2 năm thì mức thuế được tính căn cứ vào thu nhập từng cá nhân. Thuế CGT được tính dựa trên cơ sở lấy giá bán trừ giá mua nhân với thuế suất.

Tại Thụy Sỹ, vàng trang sức và các loại vàng tiêu dùng chịu 8% VAT. Thái Lan đánh 7% thuế VAT với các loại vàng có nguồn gốc nước ngoài;

Pháp cho phép người bán lựa chọn 2 phương pháp: Khi bán vàng mà không chứng minh được giá mua hay không có hóa đơn mua vào thì phải chịu 12% thuế trên tổng giá trị bán (flat rate tax); hoặc chịu CGT 36,2% cho thời hạn đầu tư ngắn hạn dưới 1 năm, còn đầu tư dài hạn thì thấp hơn và tùy thuộc thời gian nắm giữ và giá trị sở hữu.

Mỹ thì áp dụng chung thuế CGT cho vàng vật chất, vàng tài khoản hay chứng chỉ đầu tư vào các quỹ ETF vàng. Theo đó, áp CGT 37% cho thời gian nắm giữ dưới 1 năm, còn trên 1 năm thì CGT là 28%;

Tại Trung Quốc, kinh doanh vàng vật chất chịu thuế VAT là 13%; kinh doanh vàng tài khoản chịu thuế CGT 20%...

Theo đó, VAFI cho rằng trên thế giới, kinh doanh vàng vật chất và vàng tài khoản là lĩnh vực hạn chế đầu tư và được đánh thuế cao hơn nhiều so với đầu tư chứng khoán.

Ở mức độ bình thường thì có nước coi vàng như là 1 loại hàng hóa và đánh thuế bình đẳng; Còn có nhiều quốc gia coi vàng là hàng hóa đặc biệt, không khuyến khích đầu tư và đánh thuế cao hơn so với các hàng hóa thông thường;

“Nhìn chung các nước đều có chính sách mạnh chống vàng hóa nền kinh tế nhằm ổn định tỷ giá, bảo vệ đồng nội tệ và đẩy mạnh dòng vốn nhàn rỗi đi vào hệ thống ngân hàng và thị trường chứng khoán nhờ đó cộng đồng doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế được hưởng lợi về đi vay lãi suất thấp.

Các nước đều đánh thuế trực tiếp và gián tiếp đối với việc mua bán vàng, đối với đầu tư ngắn hạn dưới 1 năm thì mức thuế cao hơn nhiều so với đầu tư trên 1 năm nhằm mục tiêu chống đầu cơ, lướt sóng vào thị trường vàng và từ đó các dạng đầu tư ngắn hạn là bất khả thi do thuế cao” – VAFI nhận định.

Cũng theo VAFI, những quốc gia đánh thuế thấp với giao dịch vàng như Ấn Độ, Thái Lan thì tình trạng vàng hóa nhiều hơn, các quốc gia còn lại không có tình trạng vàng hóa và người dân ít quan tâm tới chuyện đầu tư vàng, ngoại trừ mua vàng trang sức.

VAFI cho rằng chính sách thuế đối với hoạt động kinh doanh vàng tại Việt Nam đang ưu đãi hơn so với các lĩnh vực khác

Việt Nam ưu đãi lớn cho hoạt động kinh doanh, mua bán vàng

Ở nước ta, chính sách thuế cho ngành kinh doanh vàng đang được hưởng ưu đãi nhiều nhất, hơn cả nhiều ngành nghề cần ưu đãi về thuế và cần được khuyến khích đầu tư.

Cụ thể, thuế GTGT với kinh doanh vàng nữ trang được xác định trên cơ sở lấy giá bán trừ đi giá mua nhân thuế suất 10% (theo bảng giá niêm yết). Giả sử công ty kinh doanh chào giá bán - giá mua 1 lượng vàng trang sức là 100 triệu và 97 triệu đồng, chênh lệch 3 triệu đồng, với thuế suất 10% thì chỉ chịu thuế 300 nghìn đồng.

Mới đây, Bộ Tài chính có đề nghị bổ sung thêm sắc thuế khi bán vàng miếng thì phải chịu 0,1% trên giá trị chuyển nhượng. Như vậy, chẳng hạn bán 1 cây vàng SJC giá 100 triệu thì người bán chỉ đóng thuế 100 nghìn đồng. VAFI cho rằng, với mức thuế quá thấp này thì không có tác dụng gì trong việc hạn chế dòng tiền khổng lồ đổ vào thị trường vàng.

Hiệp hội cho biết, chính sách miễn thuế cho kinh doanh vàng miếng và thuế cực thấp với kinh doanh vàng trang sức trong nhiều năm qua đã khuyến khích mạnh mẽ dòng tiền đầu cơ vào thị trường vàng, thậm chí tồn tại tình trạng tạo cung cầu giả tạo trong nhiều thời điểm để tạo hiệu ứng cho nhiều người tham gia và tạo cầu khổng lồ cho thị trường vàng.

“Theo ước tính khiêm tốn của VAFI, dự trữ vàng của nước ta khoảng trên 2.000 tấn, tương đương khoảng 250 tỷ USD theo thời giá hiện nay. Đa phần 2.000 tấn này mua xong rồi và được để dưới gầm giường, không trở lại hệ thống ngân hàng thương mại” – VAFI nhận định.

Về phương diện vĩ mô, Hiệp hội cho rằng tích lũy vàng nguy hại hơn ngoại tệ mạnh vì khi người ta mua ngoại tệ mạnh thì đa phần lượng ngoại tệ này trở lại hệ thống ngân hàng.

Đề xuất áp thuế VAT 10% đối với hoạt động kinh doanh vàng

Căn cứ thông lệ thế giới và thực tiễn Việt Nam, VAFI đề nghị việc kinh doanh vàng trang sức và vàng miếng thì phải chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ như các hàng hóa thông thường một cách bình đẳng về nghĩa vụ chịu thuế, tức mức thuế VAT 10%.

Nếu so sánh kinh doanh vàng như bất động sản thì việc bán nhà đất theo phương thức khấu trừ thuế GTGT, cá nhân mua nhà phải chịu thuế GTGT 10%, khi bán nhà còn chịu thuế TNCN ở mức 2% theo giá bán nhà.

VAFI tin tưởng rằng với việc sửa đổi chính sách này sẽ có tác dụng gần như triệt tiêu hoàn toàn tình trạng đầu cơ ngắn hạn; gần như chấm dứt hoàn toàn tình trạng đầu cơ lướt sóng, thổi giá kiếm lời;

Nhu cầu đầu cơ, đầu tư vào thị trường vàng sẽ giảm mạnh và dòng tiền sẽ chuyển hướng vào hệ thống ngân hàng; qua đó bảo vệ đồng nội tệ, dự trữ ngoại tệ tăng trong hệ thống ngân hàng.

Hà Loan