Ung thư phổi sau nhiều năm hút thuốc lá

Sau khi chụp CT tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh, ông Tân được phát hiện có vài vi nốt nhỏ tại phổi phải và tổn thương kính mờ rải rác ở phổi trái. Dựa trên kết quả, BS.CKII Nguyễn Văn Phúc, Trưởng chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh đánh giá nốt đặc ở phổi phải vào nhóm Lung-RADS 4B, nguy cơ ung thư cao.

Chụp CT liều thấp tầm soát ung thư phổi.

Ông Tân có tiền sử tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, hút thuốc lá trên 30 năm, mỗi ngày ông hút hơn 1 bao và chỉ mới bỏ thuốc một tháng trước khi đi khám. Ông không gặp khó thở hay đau ngực đáng kể, chỉ thỉnh thoảng thấy tức ngực.

Theo ThS.BS Nguyễn Tiến Sỹ, khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh, với nhiều bệnh lý ung thư, nếu phát hiện ở giai đoạn sớm, bệnh nhân được can thiệp điều trị kịp thời, cơ hội sống khỏe mạnh sau 5 năm đến hơn 90%.

Trường hợp ông Tân, kết quả khám, xét nghiệm cho thấy người bệnh có khối u ác tính ở phổi phải. Sau hội chẩn liên chuyên khoa, các bác sĩ khoa Ngoại Lồng ngực – Mạch máu phẫu thuật nội soi cắt thùy giữa phổi phải và nạo vét hạch trung thất cho bệnh nhân.

Kết quả giải phẫu bệnh xác định ông Tân mắc ung thư biểu mô tuyến xâm nhập hỗn hợp, độ 2, kích thước khối u 2 cm. Ngoài ra, 3 trong 10 hạch nạo được có di căn, phân loại bệnh lý pT1bN1 theo hệ thống TNM. Đây là thông tin quan trọng để đánh giá giai đoạn bệnh và lên kế hoạch điều trị bổ trợ.

BS Sỹ cho biết, tầm soát ung thư phổi bằng CT liều thấp thường áp dụng cho nhóm người hút thuốc lâu năm trong độ tuổi 50-80. Bác sĩ chuyên khoa sẽ trao đổi chi tiết với người bệnh và cân nhắc rất kỹ khi có đủ cơ sở chứng minh việc tầm soát mang lại lợi ích lớn hơn là rủi ro.

Trường hợp của ông Tân có tiền sử hút thuốc lá lâu năm, phát hiện ung thư sớm giúp người bệnh được phẫu thuật kịp thời, tăng cơ hội điều trị triệt để và kéo dài thời gian sống khỏe.

Việt Nam đang đối mặt gánh nặng ung thư ngày càng lớn. Theo GLOBOCAN (2022), ung thư là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới với khoảng 10 triệu ca tử vong mỗi năm, chiếm 1/6 tổng số tử vong toàn cầu. Nếu không có biện pháp phòng ngừa, đến năm 2040, số ca mắc mới có thể vượt 30 triệu mỗi năm.

Tại Việt Nam, năm 2022 ghi nhận 180.480 ca mắc ung thư mới và 120.184 ca tử vong, trở thành gánh nặng lớn cho hệ thống y tế và xã hội.

Hơn 90% ca ung thư phổi có liên quan đến hút thuốc lá. Không chỉ ung thư phổi, hút thuốc lá còn gây ra rất nhiều bệnh tật khác như tim mạch, tiêu hóa, răng miệng, hạ họng, gan, tụy…

Bên cạnh đó, nguy cơ ung thư phổi và nhiều bệnh tật khác từ việc hút thuốc lá thụ động cũng rất đáng lo ngại. Người không hút thuốc nhưng thường xuyên sống, làm việc trong môi trường có khói thuốc lá cũng mắc các bệnh như người hút thuốc, thậm chí là nghiêm trọng hơn.

Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới, khói tỏa ra từ đầu điếu thuốc đang cháy chứa chất độc nhiều gấp 21 lần so với khói thuốc thở ra. Mỗi năm, trên thế giới có khoảng 600.000 ca tử vong do hút thuốc thụ động.

Các chuyên gia ước tính gần 50% ca ung thư có thể phòng tránh bằng những biện pháp đơn giản như không hút thuốc, ăn uống lành mạnh, tập thể dục, tầm soát kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và khám định kỳ có thể cứu sống hàng triệu người.

Những dấu hiệu không nên bỏ qua gồm vết loét lâu lành, ho kéo dài hoặc khàn tiếng, khó nuốt hay khó tiêu, thay đổi thói quen đi tiêu tiểu, khối u bất thường, nốt ruồi đổi màu hoặc kích thước, hạch to ở cổ – nách – bẹn, ù tai hay nghẹt mũi kéo dài, sụt cân vô cớ, chảy máu hoặc tiết dịch bất thường ở đầu vú hay âm đạo.

Các chuyên gia đồng tình rằng phát hiện sớm giúp tăng cơ hội điều trị thành công và giảm tỷ lệ tử vong. Đồng thời cũng khuyến cáo người đang hút thuốc lá hãy từ bỏ ngay từ hôm nay để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của chính mình, người thân và cộng đồng.

Trần Hằng