Triển khai xây dựng trước khi phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường
Một dự án có quy mô lên đến hàng nghìn tỷ đồng, thi công rầm rộ trong suốt thời gian dài khi chưa đầy đủ các yếu tố pháp lý. Đến khi dự án sắp hoàn thành và các cơ quan báo chí vào cuộc phản ánh thì Chánh văn phòng Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Bắc Giang cho biết, dự án này vừa được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) cách đây vài hôm...
Theo giấy chứng nhận đăng ký đầu tư do Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Bắc Giang cấp ngày 11-3-2019, dự án Nhà máy SEOJIN Việt Nam do Công ty SEOJIN SYSTEM đến từ Hàn Quốc làm chủ đầu tư được xây dựng tại lô B1, B2, B3, B6, B7 thuộc Khu công nghiệp Song Khê-Nội Hoàng với tổng diện tích hơn 38ha. Sau khi hoàn thiện, nhà máy sẽ chuyên sản xuất, gia công, tái chế kim loại như: Sắt, nhôm, gang và sản xuất thiết bị điện tử... với tổng mức đầu tư 100 triệu USD. Giấy chứng nhận đầu tư ghi rõ: Tổ chức kinh tế được thành lập để thực hiện dự án đầu tư có trách nhiệm phải thực hiện thủ tục về môi trường theo quy định trước khi triển khai dự án đầu tư, chấp hành nghiêm các quy định và biện pháp liên quan đến bảo vệ môi trường, phòng, chống cháy, nổ… theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Thời gian vừa qua, các cơ quan báo chí và người dân đồng loạt lên tiếng phản ánh việc dự án chưa được phê duyệt ĐTM vẫn ngang nhiên xây dựng. Để tìm hiểu thực tế, sáng 5-8-2019, phóng viên có mặt tại khu vực triển khai dự án và ghi nhận hàng chục công nhân đang hối hả thi công những khâu cuối cùng để hoàn thiện dự án. Theo quan sát của chúng tôi, phần khung của nhà xưởng đã hình thành xong, mái tôn được phủ gần kín nhà xưởng, phần tường thô cơ bản hoàn thành; xung quanh công trình là khu lán trọ dài hàng trăm mét của công nhân đang thi công nhà máy; những đống đất quanh công trình tràn ra cả vệ đường.
Dự án Nhà máy SEOJIN Việt Nam triển khai xây dựng trước khi được phê duyệt đánh giá tác động môi trường.
Làm việc với Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang, chúng tôi được bà Đoàn Thị Trinh, Chánh văn phòng sở cho biết: “Dự án này vừa được phê duyệt ĐTM cách đây mấy hôm”. Trao đổi với chúng tôi qua điện thoại, ông Hoàng Hải Lâm, Phó chánh văn phòng Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang khẳng định: "Đúng là trước đó có một giai đoạn Nhà máy SEOJIN Việt Nam triển khai xây dựng khi chưa được phê duyệt ĐTM". Trước câu hỏi của phóng viên về việc tại sao một dự án lớn chưa được phê duyệt ĐTM đã triển khai xây dựng rầm rộ suốt một thời gian dài mà không phát hiện, ngăn chặn kịp thời, ông Lâm cho biết: "Trách nhiệm cấp phép và quản lý xây dựng trong địa bàn mà doanh nghiệp hoạt động thuộc thẩm quyền của Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Bắc Giang. Doanh nghiệp xây dựng như thế nào chúng tôi cũng không được vào kiểm tra. Hiện tại không có quy định xử phạt hành vi xây dựng mà chưa được phê duyệt ĐTM nên chúng tôi không xử phạt doanh nghiệp được".
Theo Luật Bảo vệ môi trường, tại Khoản 2, Điều 19 quy định việc đánh giá tác động môi trường phải được thực hiện trong giai đoạn chuẩn bị dự án; Khoản 2, Điều 25 quy định: Quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường là căn cứ để cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án đối với các dự án thuộc đối tượng phải quyết định chủ trương đầu tư; cấp, điều chỉnh giấy phép xây dựng đối với dự án có hạng mục xây dựng công trình thuộc đối tượng phải có giấy phép xây dựng; Điều 31 quy định chủ dự án, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ quy định phải lập kế hoạch bảo vệ môi trường gửi cơ quan có thẩm quyền xem xét, xác nhận trước khi triển khai dự án, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.
Luật Xây dựng cũng quy định rõ tại Điều 91, Điều 92 về điều kiện cấp giấy phép xây dựng đối với công trình trong đô thị, công trình không theo tuyến ngoài đô thị: Bảo đảm an toàn cho công trình, công trình lân cận và yêu cầu về bảo vệ môi trường, phòng, chống cháy, nổ… Khoản 3, Điều 91 Luật Xây dựng nêu rõ: Bảo đảm an toàn cho công trình, công trình lân cận và yêu cầu về bảo vệ môi trường, phòng, chống cháy, nổ; bảo đảm an toàn hạ tầng kỹ thuật, hành lang bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều, năng lượng, giao thông, khu di sản văn hóa, di tích lịch sử-văn hóa; bảo đảm khoảng cách an toàn đến công trình dễ cháy, nổ, độc hại và công trình quan trọng có liên quan đến quốc phòng, an ninh.
Trong những năm qua đã có không ít nhà máy tại tỉnh Bắc Giang chưa được phê duyệt ĐTM nhưng vẫn triển khai xây dựng, bị cơ quan báo chí và người dân phản ánh. Vụ việc này một lần nữa cho thấy, dường như các cơ quan chức năng tỉnh Bắc Giang đang buông lỏng quản lý và có dấu hiệu bao che cho doanh nghiệp khi triển khai thi công các dự án trên địa bàn tỉnh?
