Trào lưu Big Tech thâu tóm startup để hút nhân tài trong 2025

Cụ thể hơn, đó là một nhóm rất nhỏ các nhà khoa học và kỹ sư có khả năng huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn ở quy mô siêu máy tính. Sự khan hiếm nhân tài này đã dẫn đến một hiện tượng kỳ lạ chưa từng thấy trong lịch sử kinh tế: các tập đoàn nghìn tỉ đô la sẵn sàng bỏ ra hàng tỉ USD để mua lại một startup.

Thế nhưng, mục đích không phải để sở hữu sản phẩm hay doanh thu, mà chỉ để đưa nhà sáng lập và đội ngũ kỹ thuật về làm việc. Năm 2025 là năm của những thương vụ "Acqui-hiring" (mua để tuyển dụng) với mức giá trên trời, nơi giá trị của một kỹ sư có thể được định giá ngang với một tòa nhà chọc trời.

Khi con người đắt hơn cả công nghệ và sản phẩm

Google chiêu mộ đội ngũ từ startup Windsurf

Câu chuyện nổi bật nhất minh chứng cho xu hướng này là thương vụ Google chiêu mộ đội ngũ từ startup Windsurf hay trước đó là cách Microsoft thâu tóm nhân sự của Inflection AI. Trong năm 2025, thị trường chứng kiến sự bão hòa của các mô hình AI tầm trung. Có quá nhiều chatbot, quá nhiều công cụ tạo ảnh, nhưng lại có quá ít những người thực sự hiểu cách tạo ra bước đột phá tiếp theo hướng tới AGI (Trí tuệ nhân tạo tổng quát).

Các Big Tech nhận ra rằng việc tuyển dụng theo cách truyền thống thông qua LinkedIn hay các công ty săn đầu người đã trở nên vô nghĩa với nhóm tinh hoa này. Những nhân tài kiệt xuất này thường đã là chủ của các startup do chính họ lập ra. Do đó, cách duy nhất để tuyển họ là "mua" luôn cả công ty của họ.

Mức giá hàng tỷ USD trong các thương vụ này thường gây sốc cho giới đầu tư nếu chỉ nhìn vào báo cáo tài chính, bởi nhiều startup trong số đó hầu như chưa có doanh thu đáng kể. Tuy nhiên, Big Tech đang làm một phép tính khác. Nếu họ không sở hữu những bộ óc này, đối thủ sẽ sở hữu, và khoảng cách về công nghệ sẽ bị nới rộng. Việc Google đưa các nhà sáng lập của Windsurf về để lãnh đạo các dự án Gemini thế hệ mới cho thấy sự tuyệt vọng pha lẫn quyết tâm của gã khổng lồ tìm kiếm.

Họ chấp nhận trả một khoản phí bảo hiểm khổng lồ, xem đó như chi phí R&D trả trước, để đảm bảo rằng những dòng code quan trọng nhất của tương lai sẽ được viết bởi nhân viên của Google chứ không phải ai khác. Sản phẩm cũ của startup có thể bị đóng cửa, thương hiệu có thể bị xóa sổ, nhưng đội ngũ kỹ sư 20-30 người mới là "mỏ vàng" thực sự được chuyển giao về trụ sở Mountain View.

Chiến thuật "vỏ ốc mượn hồn" trong tuyển dụng hiện đại

Một điểm thú vị và cũng đầy tranh cãi trong làn sóng M&A nhân sự năm 2025 là cấu trúc pháp lý lắt léo của các thương vụ này. Thay vì thực hiện một vụ mua lại toàn bộ cổ phần theo cách truyền thống, điều chắc chắn sẽ kích hoạt các cuộc điều tra chống độc quyền kéo dài, các ông lớn chọn cách "thuê" nhân sự và "cấp phép" công nghệ.

Họ trả cho các nhà đầu tư mạo hiểm của startup một khoản tiền lớn để mua bản quyền sở hữu trí tuệ (IP), nhưng thực chất là để "giải phóng" đội ngũ nhân sự khỏi các ràng buộc pháp lý, cho phép họ chuyển sang làm việc cho tập đoàn lớn. Startup sau đó trở thành một "cái vỏ" rỗng, hoặc tiếp tục hoạt động cầm chừng, trong khi "linh hồn" là đội ngũ lãnh đạo đã dời đi.

Cách làm này cho phép Big Tech lách qua khe cửa hẹp của các quy định quản lý nhân sự và chống độc quyền. Nó biến việc thâu tóm nhân tài trở thành một giao dịch thương mại về bản quyền phần mềm. Tuy nhiên, nó cũng tạo ra một tiền lệ nguy hiểm trong thung lũng Silicon năm 2025: các startup được lập ra không hẳn để kinh doanh bền vững, mà để trở thành một "cv tập thể" chào bán cho các ông lớn.

Tâm lý của các nhà sáng lập thay đổi, họ xây dựng đội ngũ thật chất lượng để chờ ngày được mua lại dưới hình thức tuyển dụng sáp nhập này. Đối với Big Tech, đây là con đường ngắn nhất để "thay máu" đội ngũ kỹ thuật già cỗi, bơm vào huyết mạch công ty dòng máu khởi nghiệp đầy nhiệt huyết, dù cái giá phải trả là những tấm séc chín, mười con số mà chỉ những kẻ thống trị thị trường mới có khả năng chi trả.

Bùi Tú