Tổng thống Timor-Leste thăm Việt Nam

Tổng thống Jose Ramos-Horta. Ảnh: Bộ Ngoại giao

Việt Nam và Timor-Leste có quan hệ hữu nghị lâu đời. Việt Nam là một trong những nước đầu tiên công nhận Mặt trận Cách mạng vì một Timor-Leste độc lập vào tháng 9-1975. Gần đây, quan hệ hai nước có những bước phát triển.

Trong những năm gần đây, do tác động của dịch COVID-19, kim ngạch xuất nhập khẩu hai nước có xu hướng giảm: năm 2020 đạt 53,9 triệu USD, 2021 đạt 33,5 triệu USD, năm 2022 đạt 17,6 triệu USD; năm 2023 đạt 15,9 triệu USD (xuất khẩu: 15,5 triệu USD, nhập khẩu: 371,7 ngàn USD); trao đổi thương mại trong những năm qua mang tính một chiều, chủ yếu ta xuất khẩu sang Bạn (mặt hàng gạo chiếm hơn 90%, còn lại là hàng tiêu dùng, thực phẩm chế biến). Timor-Leste và Việt Nam đã ký Bản ghi nhớ về Thương mại gạo. Năm 2023, ta xuất khẩu 15.320 tấn gạo sang Timor-Leste, trị giá gần 8,8 triệu USD. 4 tháng đầu năm 2024, ta xuất khẩu 3.866 tấn gạo sang Timor-Leste, trị giá gần 2,6 triệu USD.

Tập đoàn Viễn thông Quân đội Việt Nam (Viettel) hiện có dự án đầu tư cung cấp dịch vụ viễn thông tại Timor-Leste (với tên gọi Telemor, thành lập ngày 22-8-2012, chính thức cấp dịch vụ từ ngày 10-7-2013), vốn đầu tư ban đầu là 500.000 USD sau đó tăng dần lên 10 triệu USD.

Sau 10 năm phát triển, Telemor đã góp phần làm thay đổi nền viễn thông Timor-Leste, đóng góp quá trình phát triển của nước này. Năm 2023, doanh thu dịch vụ Telemor đạt 44,5 triệu USD, đạt mức tăng trưởng 17,4% so với năm 2022 (lợi nhuận 2023 đạt khoảng 14 triệu USD, cao nhất từ trước tới nay) và trở thành nhà cung cấp dịch vụ viễn thông tốt nhất tại Timor-Leste. Telemor còn tham gia nhiều chương trình xã hội (hiến máu nhân đạo, bảo vệ môi trường...).

Những thành tựu và đóng góp của Telemor được Chính phủ Timor-Leste ghi nhận và tặng bằng khen cho sự nghiệp phát triển ngành viễn thông tại Timor-Leste. Telemor đã được bình chọn là "Doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất năm ở khu vực châu Á, Australia và New Zealand" trong khuôn khổ Giải thưởng Kinh doanh quốc tế 2015 của tổ chức Stevie Awards (Mỹ), đạt giải thưởng danh giá IT World Awards 2022 dành cho ứng dụng số Kakoak do Telemor đầu tư, phát triển tại Timor-Leste.

Hai nước có tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực nông nghiệp, dầu khí, thủy sản, xây dựng cơ sở hạ tầng; trao đổi hàng nông sản, dệt may, hàng tiêu dùng, máy công nghiệp, thiết bị điện, giáo dục, văn hóa, du lịch... Tuy nhiên, hợp tác giữa hai nước còn hạn chế.

Dương Ngọc