Tốn cả trăm triệu đồng nhưng con vẫn không giỏi tiếng Anh

Ngoài học tiếng Anh ở trường, nhiều gia đình còn đầu tư cho con học tiếng Anh ở trung tâm. Ảnh: Pexels.

“Hết học ở trường lại đến học thêm ngoài trung tâm, ròng rã 5-6 năm, vậy mà con vẫn chỉ bập bẹ vài chữ tiếng Anh, không nói nổi một câu hoàn chỉnh”, chị Nguyễn Linh (phụ huynh tại Hà Nội, có con trai học lớp 8) chia sẻ với Tri Thức - Znews.

Trường hợp nhà chị Linh không phải là hiếm. Trên thực tế, hàng loạt phụ huynh từ thành thị đến nông thôn cũng đang rơi vào tình trạng tương tự, khi sẵn sàng đầu tư nhiều tiền của, công sức cho con học tiếng Anh, nhưng suốt nhiều năm không mang lại kết quả mong muốn.

Học ở trường vẫn phải tốn tiền học thêm

Chị Linh cho biết từ ngày con lên lớp 1, gia đình đã chú ý đến việc cho con học tiếng Anh. Nhưng vì gần nhà không có trung tâm hay lớp học thêm, chị chỉ cho con học ở trường theo đúng chương trình.

Khi con lên lớp 5, chị mới cho cháu đi học thêm môn này. Học phí mỗi tháng khoảng 500.000 đồng.

Hiện tại, mỗi tuần, ngoài 3 tiết tiếng Anh ở lớp, con học thêm 2 buổi tiếng Anh ngoài trung tâm, mỗi buổi kéo dài 2 giờ. Hơn 3 năm nay, con đều duy trì lịch học như vậy.

Thế nhưng, trình độ của con chỉ ở mức cơ bản, ngữ pháp có thể tiến bộ, đủ để thi cử, nhưng giao tiếp thì coi như con số 0. Chị Linh chia sẻ kỹ năng này con chỉ thực hiện ở lớp, khi có yêu cầu của giáo viên, còn thực tế bên ngoài, con không nói được một câu hoàn chỉnh, đúng ngữ pháp.

Chị Thúy Hà (phụ huynh tại Hà Nội) cũng chung hoàn cảnh. Từ khi con lên lớp 1, chị cũng chú trọng việc học tiếng Anh. Người mẹ thường tìm các trung tâm lớn, giáo viên uy tín để cho con học, tập trung cả giao tiếp thay vì học mỗi ngữ pháp. Ngoài ra, dù học trường công, con gái thứ hai của chị cũng được học lớp song ngữ thay vì lớp thường.

“Ước tính chi phí học tiếng Anh của hai con từ trước đến nay cũng khoảng 200 triệu đồng”, chị Hà chia chia sẻ.

Tuy nhiên, người mẹ cho hay đến nay, trình độ tiếng Anh của hai con chỉ ở mức vừa đủ, đáp ứng được thi cử chứ chưa giỏi hay thành thạo.

Khi được hỏi về lý do đầu tư nhiều tiền của, công sức nhưng con vẫn chưa giỏi tiếng Anh, chị Linh cho rằng học là một chuyện, còn thành thạo hay không còn do năng khiếu ngôn ngữ.

Bên cạnh đó, việc học 3-4 tiết ở trường, mỗi tiết 45 phút cho 40 học sinh, thêm 2 tiếng ở trung tâm cho 10 trẻ cũng không phải nhiều để con giỏi tiếng Anh. Ngoài việc học lý thuyết, con còn cần môi trường để giao tiếp, nhưng chị thừa nhận bố mẹ cũng không đủ giỏi để nói chuyện hàng ngày với con bằng tiếng Anh.

Chưa thể giỏi tiếng Anh vì thiếu môi trường

Bàn về tình trạng nhiều học sinh miệt mài học tiếng Anh suốt nhiều năm mà vẫn không thể sử dụng thành thạo, cô Lê Dung, giáo viên dạy tiếng Anh tại Hà Nội, nói rằng trong gần 10 năm dạy học, cô gặp rất nhiều trường hợp như vậy.

Là giáo viên THPT, mỗi khi nhận phụ trách lớp 10, cô thường cho học sinh làm kiểm tra đầu năm học và nhận ra không ít trường hợp vẫn chỉ dùng tiếng Anh ở mức cơ bản. Vốn từ vựng hạn chế khiến các em không thể diễn đạt trọn vẹn ý muốn nói, thậm chí rất khó để giao tiếp thành một câu hoàn chỉnh, chứ chưa thể nói đến việc thành thạo.

Thiếu môi trường là nguyên nhân khiến nhiều học sinh khó thành thạo tiếng Anh dù đã học rất lâu. Ảnh: Pexels.

“Thành thạo” tiếng Anh theo định nghĩa của cô Dung là có thể sử dụng ngôn ngữ này một cách thoải mái, tự tin, bao gồm tự tin trong giao tiếp - nói tiếng Anh mà không cần phải dừng lại suy nghĩ quá lâu hay mất nhiều thời gian để “tìm” từ phù hợp; tự tin trong học tập - sử dụng tiếng Anh để đọc, viết những nội dung phù hợp với trình độ, hiểu biết, độ tuổi…

Đối với cô giáo, thời gian để thành thạo tiếng Anh không có quy chuẩn chung cho tất cả người học, mà phụ thuộc vào môi trường, động lực, phương pháp và đôi khi là cả một chút năng khiếu của người học.

“Nhiều người chỉ mất 2-3 năm để sử dụng tiếng Anh thành thạo, nhưng cũng có những người dù học 7-8 năm, thậm chí cả chục năm vẫn không dùng được”, cô giáo nhận định.

Đi sâu hơn vào phân tích, cô Lê Dung cho rằng một nguyên nhân khác khiến nhiều học sinh dù học lâu năm vẫn không thể giỏi tiếng Anh chính là nằm ở cách tiếp cận thiếu cân bằng giữa “học để thi” và “học để dùng”.

Ở bậc phổ thông, chương trình học thường khá nặng ngữ pháp, trong khi kỹ năng nghe, nói ít được chú trọng. Điều này khiến học sinh có thể làm tốt các bài tập trên giấy nhưng lại lúng túng khi bước vào tình huống giao tiếp thực tế.

Thêm vào đó, thói quen dịch từng từ từ tiếng Việt sang tiếng Anh, thay vì tư duy trực tiếp bằng tiếng Anh, cũng làm mất đi sự tự nhiên và cản trở phản xạ ngôn ngữ. Nhiều em học với tâm lý đối phó kỳ thi, thiếu mục tiêu dài hạn và động lực nội tại, dẫn đến tình trạng học nhiều mà vẫn kém hiệu quả.

Cô giáo cũng thẳng thắn chỉ ra một thực tế rằng học sinh phổ thông, đặc biệt tại các trường công lập, đang thiếu đi môi trường để thực hành tiếng Anh. Cô lấy ví dụ tại các trường song ngữ, quốc tế, học sinh gần như được sử dụng tiếng Anh mỗi ngày, mỗi giờ, từ đó có thể hình thành tư duy và phản xạ sử dụng ngôn ngữ này.

Trong khi đó, tại các trường công lập, môi trường sử dụng tiếng Anh vẫn còn bị giới hạn trong các tiết học ngoại ngữ hoặc các hoạt động ngoại khóa liên quan tiếng Anh.

Một điểm mà cô Dung nhận thấy có sự chuyển biến tích cực là những năm gần đây, các trường học, gia đình đã quan tâm đến tiếng Anh nhiều hơn, đồng thời đẩy mạnh công tác rèn luyện cho trẻ ở nhiều môi trường khác nhau. Đặc biệt, đề án đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học cũng là một tín hiệu tốt để giúp học sinh trong nước nâng cao trình độ tiếng Anh.

“Nếu đề án được áp dụng rộng rãi và thành công, tôi tin là tình trạng học tiếng Anh nhiều năm mà không giỏi sẽ được giải quyết. Khi trẻ được tạo môi trường để sử dụng tiếng Anh hàng ngày, các em sẽ dần dần giỏi lên, cha mẹ cũng sẽ bớt được nỗi lo nặng gánh chi phí vì phải tìm nhiều nơi để con học thêm ngoại ngữ này”, cô Dung nhấn mạnh.

Thái An - Ngọc Bích