Thanh khoản cải thiện, trái phiếu doanh nghiệp bước vào giai đoạn tái cấu trúc

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp 2025 cho thấy nhiều tín hiệu tích cực

Quy mô thị trường tăng trở lại

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang ghi nhận những tín hiệu phục hồi rõ rệt trong những tháng cuối năm 2025, với thanh khoản được cải thiện và cơ cấu thị trường có sự dịch chuyển tích cực. Tuy nhiên, áp lực đáo hạn trong hai năm tới và yêu cầu minh bạch cao hơn tiếp tục đặt ra thách thức đáng kể cho cả doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư.

Báo cáo Thị trường Trái phiếu doanh nghiệp tháng 10/2025 của FiinGroup cho thấy bức tranh thị trường đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro cần kiểm soát.

Tính đến cuối tháng 10/2025, tổng dư nợ trái phiếu doanh nghiệp đạt 862,2 nghìn tỷ đồng, tương đương 13,2% GDP của nền kinh tế. Cơ cấu thị trường không thay đổi nhiều so với các tháng trước, với 30% là trái phiếu phát hành ra công chúng và 70% là trái phiếu phát hành riêng lẻ.

Theo FiinGroup, số liệu này cho thấy mức độ phục hồi nhất định sau giai đoạn trầm lắng kéo dài từ năm 2022 đến 2023 khi nhiều doanh nghiệp chậm thanh toán, dẫn đến sự sụt giảm niềm tin của nhà đầu tư cá nhân. Bước sang 2024-2025, thị trường đã dần ổn định hơn nhờ hàng loạt biện pháp siết chặt minh bạch, nâng chuẩn trái phiếu phát hành riêng lẻ và cải thiện quản trị doanh nghiệp.

Song song đó, thanh khoản trên thị trường thứ cấp tiếp tục cải thiện, một phần nhờ các điều chỉnh chính sách hỗ trợ giao dịch, định mức tín nhiệm và việc tăng cường giám sát của cơ quan quản lý.

Theo FiinGroup, một trong những rủi ro lớn nhất của thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam là áp lực đáo hạn tập trung vào giai đoạn 2025-2026. Theo số liệu của FiinGroup, tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn cần được tái cơ cấu hoặc thanh toán trong hai năm này ước tính vào khoảng 1,67 tỷ USD quy đổi.

Báo cáo của FiinGroup cho thấy, việc lượng lớn trái phiếu đồng loạt đến hạn buộc các doanh nghiệp, đặc biệt trong nhóm bất động sản và tài chính, phải đẩy mạnh các biện pháp xử lý như chuyển đổi nợ thành thời hạn dài hơn, đàm phán giãn nợ với trái chủ, bán tài sản hoặc tái cấu trúc dự án để tạo dòng tiền và tìm kiếm đối tác chiến lược hoặc kênh vốn thay thế.

Thực tế trong 10 tháng đầu năm cho thấy xu hướng hoán đổi trái phiếu bằng sản phẩm bất động sản hoặc cổ phần doanh nghiệp tiếp tục gia tăng. Dù đây là giải pháp được nhiều doanh nghiệp sử dụng, các chuyên gia cảnh báo rủi ro khi chất lượng tài sản hoán đổi không đồng đều, có thể khiến trái chủ chịu thiệt nếu không được thẩm định đầy đủ.

Điểm tích cực nổi bật của thị trường trong năm 2025 là sự thay đổi trong khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư. Thay vì chạy theo lãi suất cao như giai đoạn 2020-2021, nhà đầu tư hiện quan tâm nhiều hơn đến tài sản đảm bảo rõ ràng, định giá minh bạch, doanh nghiệp có lịch sử thanh toán tốt, báo cáo tài chính được kiểm toán và mức độ công bố thông tin đầy đủ và xếp hạng tín nhiệm đối với các đợt phát hành trung và dài hạn.

Tỷ trọng trái phiếu có tài sản đảm bảo bằng bất động sản hoàn thiện, cổ phiếu niêm yết, hoặc tài sản tài chính có tính thanh khoản cao đang tăng lên, thay thế cho các loại tài sản khó định giá trong giai đoạn trước.

Các công ty chứng khoán lớn và tổ chức phát hành uy tín cũng ghi nhận lượng mua vào nhiều hơn, phản ánh sự dịch chuyển dòng tiền sang nhóm nhà đầu tư chuyên nghiệp thay vì phụ thuộc vào cá nhân như trước.

Thị trường bất động sản vẫn chiếm tỷ trọng lớn

Mặc dù thị trường đang phục hồi, nhóm bất động sản, vốn chiếm hơn 60% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp, vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Nguồn cung dự án ở nhiều địa phương tiếp tục chậm được tháo gỡ thủ tục pháp lý, hạn chế khả năng tạo dòng tiền để doanh nghiệp thanh toán trái phiếu đến hạn.

Một số doanh nghiệp đã lựa chọn phát hành trái phiếu mới với mức lãi suất hấp dẫn nhằm đảo nợ, nhưng quy mô không lớn và chủ yếu xoay quanh các doanh nghiệp có năng lực tài chính mạnh hoặc sở hữu dự án tốt, có tính thanh khoản cao.

Trong khi đó, doanh nghiệp bất động sản trung bình và nhỏ gần như “đứng ngoài cuộc chơi” do không đáp ứng được yêu cầu công bố minh bạch theo Nghị định 65 và các quy định liên quan.

Theo đánh giá của FiinGroup, thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ nhất trong nhiều năm trở lại đây. Hệ thống pháp lý liên tục được hoàn thiện nhằm nâng chuẩn phát hành trái phiếu riêng lẻ, bắt buộc xếp hạng tín nhiệm với các lô phát hành lớn, tăng trách nhiệm của tổ chức tư vấn, đại lý phát hành và tổ chức lưu ký và siết chặt điều kiện phân phối trái phiếu cho nhà đầu tư cá nhân.

Những thay đổi này giúp thị trường trở nên an toàn hơn nhưng cũng khiến nhiều doanh nghiệp yếu kém không thể phát hành mới. Điều này về dài hạn được xem là tích cực, vì loại bỏ những đơn vị phát hành chất lượng thấp, giảm rủi ro hệ thống.

Nhìn về năm 2026, nhiều chuyên gia cho rằng thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam sẽ tiếp tục hồi phục theo hướng bền vững hơn nhờ lãi suất duy trì ổn định, niềm tin của nhà đầu tư cải thiện, doanh nghiệp bắt đầu thích ứng với chuẩn minh bạch cao hơn và kênh trái phiếu doanh nghiệp trở lại là nguồn vốn trung - dài hạn quan trọng cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, khoảng thời gian 2025-2026 vẫn là “bài kiểm tra sức chịu đựng” của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt nhóm bất động sản và doanh nghiệp vay nợ lớn trong giai đoạn thị trường tăng nóng.

Theo FiinGroup, việc 1,67 tỷ USD trái phiếu đáo hạn trong hai năm tới đặt doanh nghiệp vào thế buộc phải tái cấu trúc mạnh mẽ, nâng chuẩn báo cáo tài chính, cải thiện chất lượng dự án và tăng cường quản trị minh bạch nếu muốn duy trì niềm tin từ thị trường.

Báo cáo tháng 10/2025 của FiinGroup cho thấy thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã bước ra khỏi giai đoạn khó khăn nhất, nhưng con đường phía trước không hề bằng phẳng. Sự phục hồi hiện tại được đánh giá là thực chất hơn, dựa trên minh bạch, kỷ luật thị trường và dòng vốn chuyên nghiệp.

Nhà đầu tư, trong bối cảnh đó, cần tiếp tục duy trì sự thận trọng, phân tích kỹ năng lực tài chính của doanh nghiệp phát hành và không chạy theo lãi suất cao. Về phía doanh nghiệp, chỉ những đơn vị có nền tảng tài chính lành mạnh, chiến lược kinh doanh rõ ràng và minh bạch thông tin mới có thể vượt qua giai đoạn tái cấu trúc nợ 2025-2026 để tiếp tục phát triển.

Hải Yến