Thành công từ những đột phá (bài 7)

Bài 7: Đột phá trong xây dựng nền Biên phòng toàn dân vững chắc

Biên giới quốc gia luôn giữ vai trò đặc biệt quan trọng, là “phên giậu” trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bảo vệ biên giới quốc gia là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân mà trực tiếp là cán bộ, chiến sĩ, nhân dân khu vực biên giới. Quán triệt quan điểm "cách mạng là sự nghiệp của quần chúng", những năm qua, Đảng ủy BĐBP đã có nhiều chủ trương, giải pháp với các chương trình, mô hình, cách làm hay, sáng tạo, góp phần xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần; xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, phát triển kinh tế xã hội, giúp dân xóa đói giảm nghèo bền vững, tạo lên những đột phá mới trong xây dựng nền Biên phòng toàn dân, quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, xây dựng khu vực biên giới vững mạnh toàn diện.

Quân y Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Tà Lùng, BĐBP tỉnh Cao Bằng thăm, khám sức khỏe cho Mẹ Việt Nam Anh hùng Vương Thị Dói. Ảnh: Huy Dương

Tạo “thế trận lòng dân” vững chắc nơi biên cương

Với phương châm sống “ba bám, bốn cùng”, dựa vào dân để bảo vệ biên giới, trong nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng ủy BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị chủ động tham mưu, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương biên giới chăm lo xây dựng, củng cố tiềm lực chính trị, tinh thần, tạo nền tảng vững chắc để xây dựng thế trận Biên phòng toàn dân, nền Biên phòng toàn dân vững mạnh. Trong đó, tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ, nhân dân khu vực biên giới về các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các hiệp định, quy chế biên giới; thực hiện hiệu quả Đề án “Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo"; nay là Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng QĐND tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021-2027”; tham gia bồi dưỡng kiến thức quốc phòng-an ninh, pháp luật về biên giới, quốc gia cho các đối tượng.

Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP cũng chủ động phối hợp với Tỉnh ủy, UBND các tỉnh, thành biên giới xây dựng, củng cố hệ thống chính trị ở các xã, phường, thị trấn biên giới, biển, đảo; chăm lo bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ địa phương, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị tiếp tục duy trì hoạt động của đội ngũ cán bộ Biên phòng tăng cường xã, tham gia cấp ủy các cấp và tham gia sinh hoạt chi bộ thôn bản, phụ trách hộ gia đình (171 đồng chí tham gia cấp ủy cấp huyện, 517 đồng chí tham gia cấp ủy cấp xã; 2.550 đảng viên đồn Biên phòng tham gia sinh hoạt chi bộ thôn, bản biên giới; 8.698 đảng viên phụ trách 34.615 hộ gia đình ở khu vực biên giới). Đội ngũ cán bộ BĐBP này đã phát huy tốt vai trò tham mưu, phối hợp xây dựng, củng cố cấp ủy, chính quyền, các tổ chức chính trị-xã hội đoàn thể ở khu vực biên giới vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, vừa tăng cường nắm tình hình, vừa giúp dân phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo bền vững. Qua đó, đội ngũ cán bộ Biên phòng thực sự là cầu nối quan trọng giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân khu vực biên giới; góp phần xây dựng nền Biên phòng toàn dân và thế trận Biên phòng toàn dân vững mạnh, ổn định lâu dài trong nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc ở khu vực biên giới.

Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP cũng phối hợp chặt chẽ với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chỉ đạo hướng dẫn các địa phương tổ chức nền nếp, hiệu quả Chỉ thị số 01/CT-TTg ngày 9/1/2015 của Thủ tướng Chính phủ “Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới” gắn với “Ngày Biên phòng toàn dân”. Đồng thời, nhằm cụ thể hóa “Ngày Biên phòng toàn dân”, từ năm 2020, hai cơ quan cũng thống nhất ban hành kế hoạch phối hợp tổ chức thành “Ngày hội Biên phòng toàn dân”. Để từ đó, “Ngày hội Biên phòng toàn dân” được tổ chức ở cấp xã và cấp liên khu dân cư đã thực sự trở thành “ngày hội” của tình quân dân, tạo sức lan tỏa lớn hướng về biên giới, phát huy vai trò chủ thể của nhân dân trong tham gia bảo vệ biên giới, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; củng cố, tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị với nhân dân các nước láng giềng.

Quá trình triển khai thực hiện Chỉ thị số 01, nhiều phong trào, chương trình, mô hình hiệu quả, thiết thực đã ra đời như: Phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và giữ gìn an ninh trật tự thôn, bản, khu vực biên giới; mô hình “Tổ tự quản tàu thuyền an toàn”, “Hộ gia đình tham gia bảo vệ đường biên, mốc quốc giới”, “Tổ tuần tra thanh niên”, “Tổ phụ nữ giữ gìn đường biên, cột mốc biên giới”, “Thôn xóm bình yên, gia đình hòa thuận”, “Buôn làng không có người vượt biên trái phép”, “Tiếng kẻng vùng biên”, “Dòng họ tự quản về an ninh trật tự”...

Kết quả, đã duy trì, củng cố 2.702 tổ tự quản với 45.683 hộ gia đình và 114.276 cá nhân đăng ký tự quản 4.679,825km/5.044,806km đường biên, 3.613 mốc quốc giới, 478 công trình biên giới; xây dựng, củng cố 3.018 tổ tàu thuyền đoàn kết, an toàn với 23.153 tàu thuyền, 88.760 thành viên tham gia và 400 tổ bến bãi an toàn với 24.161 thành viên đăng ký tự quản 3.260km bờ biển; 15.141 tổ an ninh trật tự với 224.031 người tham gia.

Thông qua các phong trào, chương trình, mô hình trên tiếp tục khẳng định rõ vai trò nòng cốt, chuyên trách của BĐBP trong công tác quản lý, bảo vệ biên giới; đồng thời, phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nhân dân khu vực biên giới tham gia cùng BĐBP và các lực lượng vũ trang bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới.

Đến những kết quả ấn tượng trong xây dựng nền Biên phòng toàn dân

Quán triệt và cụ thể hóa Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” với các chuẩn mực “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới, bằng trách nhiệm và sự tri ân với đồng bào các dân tộc nơi biên giới, Đảng ủy BĐBP nhiệm kỳ 2020-2025 đã lãnh đạo, chỉ đạo toàn lực lượng tiếp tục triển khai các chương trình, mô hình, cách làm hay, sáng tạo trong giúp đỡ nhân dân như: "Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản”, “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”, “Nâng bước em tới trường-Con nuôi đồn Biên phòng”, “Biên cương đêm hội trăng rằm”...

Trong đó, Chương trình “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản” đã trở thành chuỗi hoạt động được tổ chức đồng loạt ở 3 cấp (cấp Bộ Tư lệnh BĐBP, cấp tỉnh và cấp đồn) tại 44 tỉnh, thành biên giới (hiện tại sau tinh gọn là 30 tỉnh, thành biên giới) với sự vào cuộc của các cấp ủy, chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể, các nhà hảo tâm, trở thành một trong những hoạt động chính trị-xã hội mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, có sức lan tỏa cao, góp phần hỗ trợ hàng vạn hộ gia đình chính sách, hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn và học sinh nghèo nơi biên giới có một cái Tết ấm no, an lành. Chương trình đã trao tặng 11,84 tỷ đồng tiền mặt; 113 công trình dân sinh; 583 "Mái ấm biên cương"; 375 con bò giống; 162 tấn gạo; 160.999 chiếc bánh chưng; 213.633 suất quà Tết cho nhân dân; 13.164 suất quà Tết cho các cháu học sinh với tổng trị giá gần 200 tỷ đồng (số liệu tính đến tháng 1/2025).

Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” với nguồn lực từ xã hội hóa và tham gia nhắn tin ủng hộ của cán bộ, chiến sĩ BĐBP đã hỗ trợ kinh phí cho hội viên phụ nữ, phụ nữ nghèo tại 210 xã biên giới phát triển kinh tế, với tổng số tiền hơn 291 tỷ đồng. Trong đó, tính đến tháng 1/2025, chương trình hỗ trợ hơn 6,5 triệu con giống gia súc, gia cầm; 4,9 tỷ đồng vốn cho vay; 850 mô hình sinh kế giúp phụ nữ nghèo phát triển kinh tế; 872 "Mái ấm tình thương" tặng cho hộ phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn; trao tặng trên 5.000 suất quà, 7.000 suất học bổng cho học sinh, nữ sinh dân tộc thiểu số nghèo vượt khó.

Đặc biệt, Chương trình “Nâng bước em tới trường-Con nuôi đồn biên phòng”, tính đến tháng 1/2025, đã nhận hỗ trợ 12.107 lượt cháu học sinh có hoàn cảnh khó khăn từ lớp 1 đến lớp 12 với số tiền 500.000 đồng/cháu/tháng (trong đó có 371 cháu học sinh người Lào và 497 cháu học sinh người Campuchia ở khu vực biên giới), nhận nuôi 1.795 lượt cháu làm con nuôi đồn Biên phòng (trong đó, 1.106 lượt cháu nuôi tại đồn, 689 lượt cháu nuôi tại nhà), với tổng số tiền gần 67,7 tỷ đồng. Hiện tại, các đơn vị đang nhận hỗ trợ 2.273 cháu (77 cháu học sinh người Lào và 101 cháu học sinh người Campuchia), nhận nuôi 338 cháu có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn (152 cháu nuôi tại đồn, 186 cháu nuôi tại nhà). Từ năm 2020 đến nay, đã có 777 cháu tốt nghiệp trung học phổ thông, trong đó, 383 cháu đỗ vào các trường đại học, cao đẳng, trung cấp...

Đồng thời, lần đầu tiên trong nhiệm kỳ 2020-2025, với mong muốn nâng cao hiệu quả các hoạt động hỗ trợ, chăm lo cho các cháu thiếu niên, nhi đồng ở khu vực biên giới và tiếp tục khẳng định ý nghĩa, hiệu quả Chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn biên phòng” và Dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường”, bắt đầu từ năm 2023, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tổ chức Chương trình “Biên cương đêm hội trăng rằm”. Sau 2 năm triển khai thực hiện, chương trình đã huy động được sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể và các nhà hảo tâm, trao tặng 98.788 suất quà với tổng trị giá 21,2 tỷ đồng. Ngoài ra, các đơn vị trong toàn lực lượng cũng tổ chức chương trình tại địa bàn nơi đóng quân, tặng 12.219 suất quà, tổng trị giá 2,7 tỷ đồng cho các cháu là con em cán bộ, chiến sĩ BĐBP.

Các chương trình do BĐBP phát động, phối hợp triển khai không chỉ làm sáng, đẹp thêm phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, người lính quân hàm xanh trong lòng nhân dân, mà còn góp phần lan tỏa truyền thống đoàn kết, nhân ái của dân tộc Việt Nam. Qua đó, vun đắp niềm tin, ý chí, quyết tâm xây dựng và bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong trái tim nhân dân các dân tộc nơi biên giới nói riêng và nhân dân cả nước nói chung; củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước, Quân đội.

Tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt, chuyên trách của BĐBP trong xây dựng nền Biên phòng toàn dân

Trong chuyến thăm, làm việc tại Bộ Tư lệnh BĐBP, chiều 22/1/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đặc biệt đánh giá cao công tác vận động quần chúng của BĐBP và nhấn mạnh: BĐBP cần tiếp tục huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Chính phủ về quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia và xây dựng khu vực biên giới vững mạnh; tiếp tục gắn bó mật thiết với nhân dân, tôn trọng nhân dân, dựa vào dân, lắng nghe ý kiến và bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân. Phát huy hiệu quả đội ngũ cán bộ Biên phòng tham gia cấp ủy các cấp, cán bộ tăng cường xã, đảng viên sinh hoạt tại các chi bộ thôn, bản, đảng viên phụ trách hộ gia đình; tiếp tục thực hiện tốt chính sách, các chương trình, các phong trào giúp dân như: “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản”, “Nâng bước em tới trường-Con nuôi đồn biên phòng”, “Biên cương đêm hội trăng rằm”...

Thực hiện chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, để tập trung xây dựng, củng cố nền Biên phòng toàn dân, thế trận Biên phòng toàn dân vững mạnh, liên hoàn, có chiều sâu trong thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân, bảo vệ vững chắc biên giới quốc gia, Đảng ủy BĐBP tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan chức năng của Bộ Tư lệnh BĐBP chủ động nghiên cứu, đánh giá toàn diện tình hình khu vực biên giới, biển, đảo để chủ động tham mưu với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng báo cáo, đề xuất với Đảng, Nhà nước ban hành các chủ trương, chính sách, giải pháp chiến lược về xây dựng khu vực biên giới vững mạnh. Đồng thời, tham mưu, đề xuất với các địa phương biên giới có chủ trương, phương án, đề án quy hoạch, bố trí ổn định dân cư trên các tuyến biên giới, tạo tiềm lực về chính trị, tinh thần, quân sự, an ninh, đối ngoại, kinh tế, văn hóa, xã hội đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới.

Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP cũng tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức công tác vận động quần chúng; phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng liên quan tổ chức tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, ý thức về quốc gia, quốc giới cho nhân dân. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan chức năng của Bộ Tư lệnh BĐBP rà soát, đánh giá, điều chỉnh, bổ sung chương trình phối hợp với các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; phát huy vai trò của BĐBP trong tham gia xây dựng khu vực phòng thủ địa phương vững mạnh, nhất là ở địa bàn biên giới, biển, đảo.

Bên cạnh đó, tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng QĐND tham gia phổ biến, giáo dục phát luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021-2027”. Tiếp tục duy trì phối hợp chặt chẽ với Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện có chiều sâu phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới" gắn với thực hiện “Ngày Biên phòng toàn dân” và các phong trào, cuộc vận động ở địa phương. Nâng cao hiệu quả thực hiện quy chế phối hợp với các tỉnh, thành ủy biên giới trong lãnh đạo, chỉ đạo BĐBP các tỉnh, thành phố tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở và phát triển kinh tế-xã hội, củng cố, tăng cường quốc phòng-an ninh và đối ngoại ở khu vực biên giới. Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ BĐBP tham gia cấp ủy, chính quyền các cấp, cán bộ tăng cường xã và đảng viên đồn Biên phòng gắn với duy trì nâng cao hiệu quả các phong trào, chương trình, mô hình giúp dân phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao chất lượng y tế, giáo dục ở khu vực biên giới, củng cố thế trận lòng dân để bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới.

Bài 8: Đổi mới mạnh mẽ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ BĐBP lần thứ XVI

Hương Mai