Thái Nguyên: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, kinh tế tập thể khởi sắc

Bà con Tổ hợp tác sản xuất chè hữu cơ thị trấn Sông Cầu, huyện Đồng Hỷ thu hái chè. (Ảnh: Vietnam+)

Trong những năm qua, tỉnh Thái Nguyên đã có nhiều bước chuyển mạnh mẽ trong phát triển kinh tế tập thể với nòng cốt là hợp tác xã.

Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp về đào tạo, hỗ trợ vốn, ứng dụng khoa học công nghệ, tăng cường liên kết sản xuất-tiêu thụ sản phẩm, khu vực kinh tế tập thể của tỉnh đang ngày càng phát huy vai trò trong phát triển kinh tế-xã hội, đặc biệt tại khu vực nông thôn.

Kinh tế tập thể khởi sắc

Hiện nay, toàn tỉnh Thái Nguyên có 804 hợp tác xã với trên 42.000 thành viên và người lao động; 350 tổ hợp tác hoạt động theo Nghị định số 77/2019/NĐ-CP của Chính phủ với hơn 6.000 người tham gia.

Ngoài ra, còn trên 4.000 tổ hợp tác tự phát, chưa đăng ký thành lập, nhưng vẫn hoạt động tích cực với khoảng 100.000 người.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng có 5 liên hiệp hợp tác xã, tập hợp 32 hợp tác xã thành viên.

Theo khảo sát của Liên minh hợp tác xã tỉnh Thái Nguyên, gần 70% hợp tác xã hiện đang hoạt động hiệu quả, mang lại thu nhập ổn định cho thành viên và người lao động.

Thu nhập bình quân của người lao động trong khu vực kinh tế tập thể đạt khoảng 6,5 triệu đồng/người/tháng, mức thu nhập khá so với mặt bằng chung khu vực nông thôn.

Thực hiện Đề án phát triển Kinh tế tập thể giai đoạn 2021-2025, tỉnh Thái Nguyên đã có 235/625 hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (chiếm 37,6%). Trong đó, có đến 165 hợp tác xã đã thiết lập mối liên kết với doanh nghiệp trong chuỗi giá trị sản xuất-tiêu thụ nông sản (chiếm hơn 70%).

Chăn nuôi bò tại Hợp tác xã chăn nuôi bò 3B Thanh Bình, xã Minh Lập, huyện Đồng Hỷ. (Ảnh: Vietnam+)

Việc ứng dụng công nghệ cao được thực hiện ở nhiều khâu quan trọng: quản lý vùng nguyên liệu qua bản đồ số, giám sát môi trường canh tác bằng cảm biến IoT, điều khiển tưới tiêu tự động, truy xuất nguồn gốc bằng mã QR, ứng dụng phần mềm quản lý và bán hàng qua sàn thương mại điện tử.

Một số lĩnh vực có sự liên kết chặt chẽ giữa hợp tác xã và doanh nghiệp phải kể đến như sản xuất-chế biến chè, chăn nuôi, trồng trọt, du lịch cộng đồng và môi trường.

Những mô hình này giúp hợp tác xã gia tăng giá trị sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Nâng cao năng lực, tăng cường chuyển đổi số

Trong gần 5 năm qua, tỉnh Thái Nguyên đã tổ chức 138 lớp tập huấn nâng cao năng lực cho hơn 8.600 lượt cán bộ quản lý, thành viên, người lao động hợp tác xã.

Nội dung đào tạo đi vào thực chất, chú trọng các kỹ năng cần thiết như: quản trị hợp tác xã, kế toán-tài chính, xây dựng chuỗi giá trị, an toàn lao động, kỹ thuật sản xuất, kinh doanh trên nền tảng số, livestream bán hàng và ứng dụng trí tuệ nhân tạo để quảng bá sản phẩm.

Câu chuyện của bà Hoàng Thị Tân, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc hợp tác xã Tâm Trà Thái, là một ví dụ điển hình cho sự chuyển mình mạnh mẽ nhờ chuyển đổi số trong bối cảnh khó khăn do đại dịch COVID-19.

Bà Hoàng Thị Tân cho biết trước đây, khi dịch bùng phát, hợp tác xã rơi vào tình trạng gần như “đóng băng” hoạt động tiếp thị, vì không thể tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, các kênh phân phối truyền thống cũng bị gián đoạn. Tuy nhiên, thay vì chấp nhận tụt lại phía sau, hợp tác xã đã chủ động tham gia các lớp học về chuyển đổi số để tìm hướng đi mới.

Sản xuất chè tại Hợp tác xã chè Thái Ninh, xã Phú Đình, huyện Định Hóa. (Ảnh: Vietnam+)

Một chính sách nổi bật khác là hỗ trợ lao động trẻ về làm việc tại hợp tác xã. Đến nay, đã có 61 lao động trẻ được ký hợp đồng làm việc chính thức tại các hợp tác xã, với mức hỗ trợ hàng tháng bằng 1,5 lần mức lương tối thiểu vùng. Đây là giải pháp thiết thực giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các hợp tác xã nông nghiệp, thương mại-dịch vụ và công nghệ.

Về hỗ trợ tài chính, từ năm 2022, tỉnh đã đầu tư mở 14 điểm bán hàng của hợp tác xã tại các địa phương. Cùng với đó, Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã tỉnh Thái Nguyên được bổ sung thêm 40 tỷ đồng vốn điều lệ, nâng tổng nguồn vốn lên hơn 84 tỷ đồng.

Đến nay, Quỹ đã giải ngân cho 504 lượt dự án với tổng vốn vay trên 230 tỷ đồng. Các khoản vay đều được sử dụng đúng mục đích, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất-kinh doanh và tạo việc làm cho hàng nghìn lao động.

Phát triển kinh tế tập thể cũng là giải pháp chủ lực trong thực hiện tiêu chí số 13 của chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Đồng thời, hợp tác xã cũng giữ vai trò then chốt trong hai Đề án trọng điểm của tỉnh: “Phát triển sản phẩm nông nghiệp chủ lực Thái Nguyên giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030” và “Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).”

Tính đến nay, tỉnh Thái Nguyên đã có 315 lượt sản phẩm được xếp hạng OCOP từ 3-5 sao, thuộc 176 chủ thể, trong đó có 131 hợp tác xã, 7 tổ hợp tác và 22 doanh nghiệp.

Sự đóng góp của các hợp tác xã là rất rõ nét, không chỉ về số lượng sản phẩm đạt chuẩn mà còn giúp bảo tồn, phát triển các giá trị bản địa và tạo đầu ra bền vững cho nông sản.

Ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch Liên minh hợp tác xã tỉnh Thái Nguyên cho biết các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển kinh tế tập thể tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ hợp tác, hợp tác xã ra đời và hoạt động ổn định góp phần thúc đẩy kinh tế hộ ngày càng phát triển.

Sự phát triển của kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh đã góp phần quan trọng vào việc thực hiện tiêu chí số 13 trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; giải quyết việc làm và mang lại thu nhập ổn định cho một bộ phận lao động nông thôn, đáp ứng tốt các nhu cầu của thành viên, từng bước xóa bỏ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, hướng đến mô hình liên kết.

Với quyết tâm chính trị cao, cùng cách tiếp cận đồng bộ và linh hoạt, kinh tế tập thể Thái Nguyên đang từng bước khẳng định vị thế trong nền kinh tế địa phương.

Việc tiếp tục đầu tư chiều sâu, chú trọng ứng dụng khoa học-công nghệ và tăng cường năng lực quản trị sẽ là chìa khóa để đưa các hợp tác xã phát triển mạnh mẽ, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững trong thời gian tới./.

(Vietnam+)