Tài xế giao hàng xuyên Tết ở Trung Quốc

Tại Trương Gia Cảng, thành phố nằm dọc sông Dương Tử, phía đông tỉnh Giang Tô, tài xế giao hàng đang trở thành công việc tất bật nhất mùa Tết Nguyên đán.

Tuy không phải hứng chịu nhiều thiệt hại gây ra bởi đại dịch Covid-19, nhưng, giống với hầu hết khu vực còn lại ở Trung Quốc, thành phố 1,2 triệu dân vẫn chịu nhiều sự kiểm soát về kinh tế lẫn giao thông trước kỳ nghỉ tết. Hiện nay, người dân nơi đây đang được chính quyền kêu gọi hạn chế di chuyển cũng như đi về quê nhà.

Để tránh các lệnh hạn chế đi lại, nhiều người dân quyết định rời thành phố sớm để đoàn tụ với gia đình. Tuy vậy, phần lớn cư dân của Trương Gia Cảng vẫn chọn cách ở lại suốt thời gian nghỉ lễ.

Giao hàng là một trong những công việc thu hút người lao động từ các tỉnh tại Trung Quốc đổ về thành phố. Ảnh: Xinhua.

Thông thường, kỳ nghỉ lễ vẫn luôn là khoảng thời gian buôn bán cao điểm của các cửa hàng truyền thống. Người dân Trung Quốc có thói quen đổ xô đi mua hàng hóa sau khi trở về nhà. Nhưng, trái với mọi năm, năm 2021, những nhu cầu này đã được chuyển lên nền tảng trực tuyến.

Ngay lúc này, lĩnh vực thương mại điện tử và vận chuyển hàng hóa đang bước vào thời điểm ăn nên làm ra. Tưởng chừng như đây là một cơ hội vàng cho shipper hoạt động xuyên tết, thực tế diễn ra khác hoàn toàn khác.

Nhiều lao động Trung Quốc mắc kẹt

Thượng Hải lúc 20h15, tài xế Kuang ngồi bên chiếc xe điện đỗ cạnh Grand Gateway ở Xujiahui, một khu thương mại nằm phía trong thành phố. Nhìn xuống chiếc điện thoại của mình, Kuang chỉ thấy một đơn hàng được đặt từ ứng dụng giao đồ ăn Ele.me. So với tháng 1/2021, số lượng đơn đặt hàng của anh đã giảm mạnh.

Với những tài xế giao hàng chọn ở lại, khối lượng công việc họ nhận được khác xa so với lời hứa từ nền tảng giao hàng. Lượng đơn hàng được đặt rất ít ỏi. Điều này đồng nghĩa với số tiền các shipper kiếm được cũng thuyên giảm. Với Kuang, thời khắc sát giao thừa chưa bao giờ buồn đến thế.

Nhiều tài xế không thể về nhà vì sợ mất nhiều thời gian cách ly. Ảnh: TechNode.

Theo Wang, quản lý khu vực trung tâm Trương Gia Cảng của nền tảng Meituan, nhiều lao động đã về nhà và sẽ không trở lại cho đến khi kỳ nghỉ lễ kết thúc. Dự kiến, Meituan sẽ thiếu tài xế hoạt động trong dịp Tết năm nay..

Sau đợt bùng phát dịch Covid-19 hồi tháng 1/2020, chính quyền trung ương và địa phương Trung Quốc đã kêu gọi người dân hạn chế di chuyển. Những cư dân di chuyển về quê, đặc biệt đến các vùng nông thôn phải đối mặt với nhiều rào cản khác nhau, từ cách ly bắt buộc đến kiểm tra thường xuyên. Trong khi đó, một số công ty tại các thành phố lớn thông báo sẽ thưởng thêm cho những người lao động chọn ở lại khu vực làm việc suốt kỳ nghỉ.

Tết Nguyên đán, hay còn được biết với cái tên Lễ hội mùa xuân, là ngày lễ quan trọng nhất tại Trung Quốc. Đây là thời điểm người dân Trung Quốc về quê và quây quần cùng gia đình. Theo cơ quan quản lý giao thông vận tải nước này, các chuyến vận chuyển trong năm 2021 dự kiến giảm xuống từ 3 tỷ chuyến (năm 2019) xuống còn 1,7 tỷ chuyến.

Năm nay, nhiều người Trung Quốc chọn đón Lễ hội mùa xuân theo cách mới, xa với quê hương mình.

Năm mới 2021 đầy bất ngờ

Thời điểm mua sắm trong Lễ hội mùa xuân đang đặt ra thách thức mới đối với ngành vận chuyển, vốn đã trở thành một phần không thể thiếu của nền kinh tế Trung Quốc.

Suốt khoảng thời gian giãn cách xã hội hồi đầu năm 2020, các công ty vận chuyển chỉ có một bộ phận nhỏ vận hành trong Tết. Bên cạnh đó, họ phải vật lộn để kêu gọi nhân viên quay trở lại làm việc nhằm đáp ứng các chuyến hàng cứu trợ đến tỉnh Hồ Bắc, nơi đang hứng chịu nhiều ảnh hưởng của thiên tai.

Dù là mùa ế ẩm, các nhà bán lẻ trực tuyến đã chứng kiến làn sóng mua sắm tăng bất ngờ. Theo thống kế của nền tảng JD.com, số lượng đơn hàng đến các thành phố khác tăng 55% trong 13 ngày trước Tết. Thậm chí đối với gian hàng tạp hóa JD Daojia, khối lượng ghi nhận gấp đôi cùng kỳ năm 2020.

Nền tảng Meituan dán thông báo tuyển lao động liên tục mùa nghỉ lễ. Ảnh: TechNode.

Khoảng thời gian trước Tết luôn là lúc các đơn đặt hàng giảm mạnh. Tuy nhiên, Cục Bưu điện Nhà nước Trung Quốc đánh dấu đà tăng trưởng bất thường lĩnh vực mua hàng trực tuyến trong năm nay. Số lượng bưu kiện được gửi trên toàn quốc tăng 28,94% so với cùng kỳ năm ngoái, giai đoạn từ 20/1-3/2.

Khâu vận chuyển mùa lễ thường do JD Logistics, SF Express, China Post cùng một số ít công ty khác đảm nhiệm. Phần lớn các công ty còn lại trong ngành ngừng hoạt động 7 ngày như bình thường. Tuy nhiên, gần như tất cả nền tảng giao hàng thông báo sẽ tiếp tục hoạt động trong Lễ hội mùa xuân.

“Năm 2020, đại dịch không thực sự bùng phát cho đến khi kỳ nghỉ lễ đang diễn ra và các cửa hàng đều phải đóng cửa. năm nay thì khác, theo chính sách của chính phủ Trung Quốc, nhiều cửa hàng sẽ mở cửa trong kỳ nghỉ lễ nên sẽ có nhiều đơn đặt hàng hơn”, Wang chia sẻ.

Theo Zhao Guojun, Giám đốc Trung tâm R&D Bưu điện thuộc Đại học Bưu chính Viễn thông Bắc Kinh, lời kêu gọi hạn chế di chuyển sẽ thúc đẩy thị trường giao hàng dịp tết.

Hơn những năm trước, để thu hút thêm tài xế vận chuyển dịp lễ, các công ty chuyển phát đã tăng ngân sách đãi ngộ cho nhân viên.

Cụ thể, Cainiao, chi nhánh vận chuyển của gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba, đang dành 31 triệu USD để khuyến khích nhân viên giao hàng làm việc trong kỳ nghỉ. JD Logistics sẽ tăng ngân sách thưởng cho các nhân viên tuyến đầu, điển hình như tài xế giao hàng hay nhân viên kho hàng, làm thêm giờ trong kỳ nghỉ lên 31 triệu USD, gấp đôi so với con số hơn 15 triệu USD được công bố hồi đầu năm 2021. Bên cạnh đó, SF Express có kế hoạch phân phối hơn 96 triệu USD tiền lương thưởng thêm cũng như các ưu đãi trong dịp lễ.

Trên nền tảng Meituan, các tài xế giao hàng hoạt động từ ngày 4/2-26/2 sẽ được thưởng hơn 300 USD. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tài xế cho rằng họ không chắc sẽ kiếm được thêm bao nhiêu tiền.

Mức thu nhập thất vọng

Li, một tài xế của Ele.me ở Trương Gia Cảng, hy vọng khoản tiền thưởng có thể bù đắp tình trạng làm ăn chậm chạp. Li cho biết thông thường, anh có thể hoàn thành 90 chuyến giao hàng. Ngược lại, Li không chắc điều đó sẽ xảy đến trong kỳ nghỉ tết.

Mức lương cơ bản của anh từ 0,46-0,77 USD/đơn hàng hoàn thành. Sau khi hoàn thành 20 đơn, các đơn tiếp theo anh sẽ nhận được khoảng 2,3 USD/đơn hoàn thành.

Chọn ăn tết xa nhà, các tài xế giao hàng cũng không kiếm được là bao. Ảnh: Reuters.

“Số lượng đơn đặt hàng thay đổi liên tục trong kỳ nghỉ. Tôi không mong đợi nhận được quá nhiều tiền từ nền tảng”, Li cho biết.

Đối với một số lao động, chính những chính sách hạn chế di chuyển đã khiến họ phải xa gia đình. Nếu đi về quê nhà ở tỉnh Tứ Xuyên sau đó trở lại Thượng Hải làm việc, Tang, một tài xế của Meituan, tin rằng anh sẽ bị cách ly cả tháng trời.

“Hầu hết đồng nghiệp không phải người Thượng Hải của tôi sẽ không trở về quê hương. Lương không phải là nhiều, nhưng vẫn tốt hơn trong hoàn cảnh này. Tôi sẽ trở về nhà sau kỳ nghỉ, khi các chính sách kiểm dịch được dỡ bỏ”, vừa kiểm tra đơn đặt hàng, Tang vừa nói.

Ngọc Phương Linh

Theo TechNode