Anh Hồ Ngọc Thái (35 tuổi) dân tộc Co ở thôn Bắc, xã Trà Sơn, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi), dáng người nhỏ nhắn nhưng toát lên vẻ rắn chắc, lanh lợi của chàng trai miền sơn cước. Anh Thái sinh ra và lớn lên trong 'cái nôi' văn hóa của người Co Trà Bồng, đối với anh văn hóa là cội nguồn của dân tộc, là hơi thở của cuộc sống.
Mặc dù năm nay đã bước sang tuổi 85 nhưng khi hỏi về những năm tháng lao động tại Nhà máy Dệt Nam Định, đặc biệt là vinh dự 2 lần gặp Bác Hồ, đôi mắt của bà Vũ Thị Bích Liên như sáng lên. Những ký ức trong lúc được nói chuyện, chụp ảnh cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh liên tục hiện ra qua lời kể mạch lạc của người công nhân từng đoạt giải thợ dệt giỏi nhất miền Bắc năm xưa.
Chàng trai Hồ Ngọc Thái - người dân tộc Cor đam mê bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống.
Trong tâm thức của đồng bào dân tộc Co, cây nêu không chỉ thể hiện nghệ thuật điêu khắc tinh xảo của người nghệ nhân, mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Nó được xem là cầu nối thần diệu giữa đất và trời, là sự kết nối vô hình giữa con người với thần linh nhằm truyền tải những mong muốn, ước nguyện của dân làng một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất, thể hiện khát vọng vươn tới cuộc sống tốt đẹp. Chính vì vậy, cây nêu của dân tộc Co là linh vật gắn với lễ hội truyền thống, biểu tượng văn hóa, mang nhiều giá trị nhân văn sâu sắc. Mọi hoạt động, nghi lễ, diễn xướng dân gian của người Co đều diễn ra chung quanh cây nêu.
Mỗi đồng bào dân tộc thiểu số ở Quảng Ngãi đều có cách trang trí cây nêu riêng. Trong đó, nghệ thuật trang trí cây nêu của cộng đồng người Co ở huyện Trà Bồng có nét đặc sắc riêng, vừa được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cây nêu của đồng bào Co ra đời, tồn tại và phát triển gắn liền với lễ hội ăn trâu – một sinh hoạt văn hóa dân gian nổi bật hàng ngàn năm nay.
Thoạt nghe, thấy hai thứ chả liên quan gì đến nhau. Bánh đa cứng, cùi dừa còn cứng hơn. Thế mà cách đây hơn chục năm, hồi bà tôi còn sống, cứ mỗi mùa trung thu đến, thể nào bà cũng nhắc: Phải ra chợ mua bánh đa cùi dừa về bày cỗ.
Cùng với Tết Nguyên đán và Tết Aza, A Riêu Ping là lễ hội quan trọng bậc nhất mang đậm nét văn hóa truyền thống của người Pa Kô ở phía Tây Quảng Trị. Đây không chỉ là dịp để con cháu tỏ lòng tôn kính và tưởng nhớ đến những người đã khuất, mà còn là cơ hội để đồng bào các dân tộc vùng cao gặp gỡ, giao lưu mỗi lúc nông nhàn.
Thiên nhiên luôn mang đến cho con người những bất ngờ thú vị và đôi khi chúng hơi rùng rợn. Những loài thực vật độc đáo dưới đây như cỏ vuốt quỷ, nấm bạch tuộc... đều có vẻ ngoài kỳ lạ và 'độc nhất vô nhị'.
Sau cuộc đâm trâu, cột gơng được để nguyên và mọc thành cây pơ lang đại thụ, mỗi mùa Ning nơng lại đơm hoa đỏ rực trời. Cây pơ lang như dấu ấn, như chứng tích của những lễ hội, những cuộc vui. Làng nào nhiều cây pơ lang là làng giàu có sung túc! Làng có nhiều cuộc đâm trâu, nhiều cuộc ăn năm uống tháng!
Với người Việt, cây nêu là cột mốc chủ quyền, là lá bùa trấn trạch trong mỗi gia đình, mỗi con người trước cái ác, cái đen tối, xấu xa. Đó là biểu tượng đem đến sự may mắn, an lành trong một năm mới!