'Chú đã sẵn sàng chưa?'. 'Thưa Bác, cháu đã sẵn sàng về nước' – Đó là câu trả lời của ông Phạm Quang Lễ (sau này là Trần Đại Nghĩa) với cụ già có đôi mắt sáng Hồ Chí Minh gần 80 năm trước, tháng 9/1946. Hiện nay, đất nước cũng đang đứng trước những bước ngoặt, những thời cơ, những thách thức lớn của thời đại cần sự 'sẵn sàng' của đồng bào ta ở nước ngoài, đặc biệt là các nhà khoa học, các chuyên gia về khoa học, công nghệ.
Ông là một trong số 4 trí thức tại Pháp lên đường theo Chủ tịch Hồ Chí Minh về nước phụng sự Tổ quốc, đặt nền móng cho sự nghiệp đào tạo ngành đúc - luyện kim và công nghiệp Việt Nam.
Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Tạp chí Doanh nghiệp Việt Nam đã có cuộc trao đổi với nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Quân về những đóng góp quan trọng của KH&CN trong suốt chặng đường xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, đồng thời nhìn nhận về triển vọng tương lai của ngành.
Trong mọi thời đại, trí thức luôn đóng vai trò quan trọng đối với sự tồn vong, hưng thịnh của mỗi quốc gia. Xuyên suốt tiến trình cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn nhất quán chủ trương tôn trọng, phát huy vai trò của đội ngũ trí thức.
Nghị quyết 57 đã tạo đột phá, tiếp thêm động lực cho mỗi kiều bào đóng góp theo cách riêng của mình cho đất nước.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, cất nhắc cán bộ là 'vì công tác, tài năng', không thể 'vì lòng yêu ghét, vì thân thích, vì nể nang'. Tổng Bí thư Tô Lâm cũng nêu rõ 'vì việc tìm người'; không để cơ quan nhà nước là 'vùng trú ẩn an toàn' cho cán bộ yếu kém.
Trọng dụng hiền tài là một nhân tố quan trọng thúc đẩy đất nước phát triển.
Ba năm trước, bạn tôi là phó giáo sư, trưởng khoa của một trường đại học ở Hà Nội đi Hàn Quốc công tác, kèm ý định chiêu mộ một vài kỹ sư công nghệ về khoa mình làm việc. Nói điều này với một kỹ sư công nghệ người Việt Nam đang làm việc tại Hàn Quốc, bạn tôi được trả lời: 'Cô không đủ tiền trả cho các bạn ấy đâu ạ'. Bạn tôi thất vọng: Ý định tìm người giỏi ở nước ngoài về làm việc là hoàn toàn chính xác, nhưng với mức lương hiện tại trong bảng lương cán bộ công chức của ta thì ý định đó quá hão huyền.
Cách đây 79 năm, ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Tuyên ngôn Độc lập cũng khẳng định: Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.
Chia sẻ với Báo Thế giới và Việt Nam về công tác phát huy nguồn lực chuyên gia, trí thức kiều bào, Đại sứ Việt Nam tại Đan Mạch Lương Thanh Nghị khẳng định đất nước muốn phát triển nhanh, bền vững thì phải dựa vào nội lực và phát huy ngoại lực, trong đó khoa học công nghệ là một trong những giải pháp trọng yếu.
Trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài luôn gắn bó với quê hương, đất nước, đồng hành, sát cánh cùng đồng bào trong nước, nhất là khi đất nước gặp khó khăn, từ đó lan tỏa giá trị, hình ảnh đẹp về truyền thống đoàn kết, 'tương thân, tương ái', 'lá lành đùm lá rách' của dân tộc.
'Hiền tài là nguyên khí quốc gia' nên việc thu hút, giữ chân và kết nối nguồn lực quý giá này có vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất trọng dụng người tài, phát huy hiệu quả đức độ, tài năng của các nhân sĩ, trí thức tham gia cách mạng, kháng chiến và kiến thiết đất nước.
Dựa vào nguồn vốn con người phục vụ phát triển đất nước thể hiện một tầm nhìn, chiến lược đúng đắn. Thực tế cho thấy, các nước trên thế giới vươn lên trở thành cường quốc đều rất chú trọng chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài.
Thấm nhuần quan điểm của dân tộc 'Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh', Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có quan điểm khoa học, toàn diện, xuyên suốt về trí thức và đã sớm khẳng định vai trò quan trọng của trí thức trong sự nghiệp cách mạng: 'Trí thức là vốn liếng quý báu của dân tộc, ở nước khác như thế, ở Việt Nam càng như thế'.
Trong giai đoạn từ năm 1952 đến năm 1954, hàng loạt lớp đào tạo sâu về công tác thu mua lâm thổ sản, quản lý sản xuất tiểu thủ công nghiệp… được tổ chức dành cho đội ngũ cán bộ mậu dịch, góp phần nâng cao hiệu quả và mở rộng hệ thống mậu dịch quốc doanh.
Hàng năm, trong ngày sinh nhật Chủ tịch Hồ Chí Minh, trên bàn thờ Bác, mọi người trong Hội người Việt Nam tại Pháp đến thắp nhang tưởng nhớ đến Người, một danh nhân vĩ đại
Cổ nhân có câu 'Dụng nhân như dụng mộc' để nói về việc sử dụng nhân tài. Thời nào biết trọng dụng hiền tài thì đất nước thịnh và ngược lại đất nước sẽ suy, nhân dân cơ cực, lầm than. Tư tưởng đó của cha ông ta được Bác Hồ kế thừa, phát triển và hoàn thiện trong điều kiện mới.
Phóng viên Báo Đại Đoàn Kết đã có cuộc trao đổi với Thứ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) Phạm Quang Hiệu xung quanh đội ngũ trí thức NVNONN.
Năm 2020 đánh dấu 75 năm xây dựng và trưởng thành của ngành Ngoại giao Việt Nam với với những dấu ấn quan trọng trong công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Đây cũng là dịp nhìn lại hơn 60 năm hoạt động của Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (tiền thân là Ban Việt Kiều Trung ương), nhất là kể từ khi công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài trở thành một trong bốn trụ cột của Ngoại giao Việt Nam.
'Nếu không có sự giúp đỡ và giáo dục của Đảng và Bác Hồ, tôi mãi mãi sẽ thành con người lưu vong, cả cuộc đời không tìm thấy ý nghĩa', bác sĩ Trần Hữu Tước nói.
Sau khi dự lễ khai giảng của Khóa 1 trường Võ bị Trần Quốc Tuấn, ngày 31/5/1946, Bác lên đường sang Pháp theo lời mời chính thức của Chính phủ Pháp. Cùng thời gian này, ông Phạm Văn Đồng là trưởng đoàn Chính phủ ta sang dự Hội nghị Fontainebleau. Sau 5 tháng ròng ở Pháp, tiếp xúc với nhiều người, nhiều tầng lớp, cả bà con Việt kiều… và thấy hội nghị bất thành nên tháng 10/1946, Bác trở về nước cùng 3 kĩ sư: Phạm Quang Lễ, Võ Quý Huân, Võ Đình Quỳnh và bác sĩ Trần Hữu Tước.
Có phải chế độ đãi ngộ thấp, môi trường làm việc chưa tương xứng hay chính sách thu hút người tài, trọng dụng người tài của chúng ta chưa được xem trọng?
Điều quan trọng nhất trước tiên chính là cần phải khơi dậy nơi các trí thức trẻ tài năng lòng yêu đất nước, không muốn Việt Nam bị thế giới xem thường.