Tỉnh Cà Mau tích cực triển khai thực hiện Ðề án 'Phát triển bền vững 1 triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030' (Ðề án) trên địa bàn, với mục tiêu góp phần cùng toàn vùng xây dựng nền nông nghiệp xanh, bền vững và thịnh vượng.
Lúa gạo được xác định là 1 trong 5 ngành hàng chủ lực của tỉnh, với diện tích gieo trồng hằng năm trên 110.000 ha và sản lượng lúa khoảng 500.000 tấn. Là 1 trong 2 mùa vụ chính, vụ lúa hè thu hằng năm toàn tỉnh gieo sạ khoảng 35.000 ha, tập trung chủ yếu tại 2 huyện Trần Văn Thời và U Minh. Tuy nhiên, đây cũng là vụ lúa phải đối diện với nhiều rủi ro từ thiên tai, nhất là tình trạng mưa lớn, kèm dông gây đổ ngã và ngập úng.
Tạo vị thế trên thị trường trong và ngoài nước bằng phân khúc chất lượng cao là mục tiêu mà ngành sản xuất lúa gạo Cà Mau đặt ra trong mùa vụ 2025 này, cũng như những năm tiếp theo.
Nông nghiệp Cà Mau dù vẫn còn nhiều khó khăn, song đang từng bước hội nhập với xu hướng cả nước và thế giới. Thời gian qua, các thành tựu của khoa học - công nghệ được ứng dụng vào sản xuất nông nghiệp, cho ra đời nhiều mô hình sản xuất không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn bảo vệ môi trường, theo hướng tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn.
Đó là ý kiến chỉ đạo của Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử tại Hội nghị triển khai kế hoạch sản xuất lúa gạo năm 2025, vào chiều 18/4. Hội nghị nhận được sự quan tâm của các cấp, nhất là các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác trong và ngoài tỉnh.
Với mục tiêu không chỉ nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo mà còn tiến đến bán tín chỉ carbon, tăng thêm thu nhập cho người trồng lúa, Ðề án 'Phát triển bền vững 1 triệu héc-ta lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030' (gọi tắt là Ðề án) là bước khởi đầu cho nâng tầm giá trị hạt gạo.
Từ đầu năm đến nay, Đội thanh tra chuyên ngành nông nghiệp phối hợp với các ngành chức năng thanh kiểm tra phát hiện 201 vụ vi phạm trong các lĩnh vực kiểm soát giết mổ và kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật; an toàn thực phẩm thủy sản và chống đưa tạp chất vào tôm nguyên liệu thủy sản, kinh doanh mua bán vật tư nông nghiệp, thuốc, thủy sản…, tịch thu tang vật và xử lý thu nộp ngân sách gần 3 tỷ đồng.
Theo kế hoạch thực hiện Ðề án 'Phát triển bền vững 1 triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030' (Ðề án), trên địa bàn tỉnh hình thành các vùng chuyên canh sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp khoảng 25.000 ha. Các vùng chuyên canh này được tổ chức hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị, áp dụng các quy trình canh tác bền vững nhằm gia tăng giá trị, phát triển bền vững ngành lúa gạo, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, thu nhập và đời sống của người trồng lúa, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính.
Việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) hiện nay đang trở nên đáng báo động khi số lượng và liều lượng thuốc sử dụng trong một vụ sản xuất ngày càng gia tăng. Điều này không chỉ làm tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người mà còn gây ô nhiễm đến môi trường đất và nước.
Nhiều năm trở lại đây, ngành nông nghiệp áp dụng cơ giới hóa, công nghệ hóa trên đồng ruộng từ khâu làm đất, gieo sạ, phun xịt thuốc đến thu hoạch..., góp phần giảm sức lao động và chi phí sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế.
Giá lúa gạo vẫn đang ở mức cao. Ngay từ đầu vụ mùa, bà con nông dân phấn khởi tập trung làm đất, chuẩn bị lúa giống, phân bón, thuốc trừ sâu để chủ động gieo sạ vụ lúa hè thu 2024, với hy vọng vụ mùa mới bội thu, được giá. Trong khi đó, ngành nông nghiệp và chính quyền các địa phương tích cực phổ biến rộng rãi lịch thời vụ, cơ cấu giống... cho nông dân.
Bên cánh đồng lúa xanh thẳm, lão nông Ngô Văn Việt, Ấp 19/5, xã Khánh Bình, huyện Trần Văn Thời, khoe: 'Năm nay là năm đầu tiên người dân nơi đây sản xuất được 3 vụ lúa trong năm và đây là năm nông dân sản xuất lúa bán với giá cao nhất, trên 9 ngàn đồng/kg. Với giá lúa hiện tại, sau khi trừ chi phí, người dân còn lợi nhuận từ 25-30 triệu đồng/ha.
Theo thống kê mới nhất của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cứ 100 ngàn lao động nông thôn thì có 799 người bị tai nạn về điện, 856 người bị tai nạn do sử dụng máy móc, 1.700 người bị ảnh hưởng đến sức khỏe do phun xịt thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) không đúng cách. Và cùng theo nhận định từ cơ quan này, nguy cơ mất an toàn lao động trong sản xuất nông nghiệp chiếm tỷ lệ rất cao, chỉ đứng sau một số ngành công nghiệp khai thác mỏ, xây dựng và hóa chất.
Tại tỉnh Cà Mau, bình quân hàng năm trên các vụ lúa, tổng diện tích nhiễm sinh vật gây hại khoảng 30.000 ha, chiếm 27% diện tích gieo trồng. Qua đó, hàng năm bà con sử dụng khoảng 300 tấn thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), lượng thuốc sử dụng trung bình từ 2,5-3 kg/ha/vụ, ít hơn từ 30-40% so với các tỉnh khu vực ĐBSCL.
Tháng 9 vừa qua, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh triển khai Dự án cải tạo vườn chuối định hướng hữu cơ gắn với liên kết theo chuỗi giá trị, tại Ấp 10B, xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời. Dự án xây dựng với quy mô 10 ha, 20 hộ dân tham gia thực hiện.
Ðạt 98 trong tổng 100 điểm của bộ tiêu chí đánh giá về thực hiện nhiệm vụ phòng, chống thiên tai của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai; luôn trong tốp 10 tỉnh, thành đứng đầu cả nước về công tác này những năm gần đây, đó là kết quả nổi bật cho thấy những nỗ lực, quyết tâm, sự bài bản, sáng tạo của Cà Mau trong thực hiện nhiệm vụ phòng, chống thiên tai.
Với xác suất xảy ra khoảng 80-90%, hiện tượng El Nino sẽ tác động đến nhiều lĩnh vực, nhất là sản xuất, đời sống của người dân. Ðể giảm thiệt hại, ngay từ bây giờ cần có những động thái chuẩn bị.
Ngành nông nghiệp Cà Mau phấn đấu đến cuối năm 2025, có từ 30-50% diện tích lúa - tôm sản xuất theo mô hình an toàn, gắn với các tiêu chuẩn khắt khe phục vụ cho xuất khẩu nông – thủy sản.
Cải cách thủ tục hành chính ở Cà Mau ngày càng nghiêm ngặt, trễ vài phút cũng phải báo cáo, giải trình, rút kinh nghiệm.
Nhãn hiệu ''Lúa sinh thái Cà Mau' được công nhận là cơ hội rất tốt để quảng bá, giới thiệu sản phẩm thế mạnh, nâng cao hơn giá trị thương hiệu lúa sinh thái của Cà Mau.