Cùng với cả nước, bắt đầu từ ngày 1/7, gần 90 vạn cán bộ, Nhân dân các dân tộc tỉnh Hòa Bình đồng lòng, hân hoan bước sang một giai đoạn lịch sử đó là chính thức về tỉnh mới và toàn quốc vận hành mô hình chính quyền 2 cấp. Trong những ngày đáng nhớ này, phóng viên Báo Phú Thọ đã đi thực tế tại các xóm, xã, bản làng của xứ Mường Hòa Bình mà nay đã là một phần của Phú Thọ để cùng lắng nghe tâm tư, tình cảm và những chia sẻ của bà con Nhân dân về cuộc đại cách mạng tinh gọn bộ máy và sắp xếp hệ thống chính trị đang diễn ra hiện nay.
Hòa Bình là vùng đất có cư dân bản địa dân tộc Mường chiếm trên 63% dân số. Theo dòng chảy thời gian, dân tộc Mường đã sáng tạo và lưu giữ được nền văn hóa phong phú, đa dạng. Trong nền văn hóa đó có một loại hình nổi bật, độc đáo, có giá trị nhân văn sâu sắc đó là Mo Mường. Trong những năm qua, tỉnh Hòa Bình đã luôn chú trọng các giải pháp đồng bộ để bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa Mo Mường.
Tỉnh Hòa Bình đã thống nhất chủ trương sắp xếp 151 đơn vị hành chính cấp xã thành 46 đơn vị mới (giảm 69,5%) và dự kiến tên gọi mới của các phường, xã.
Ngày 17/4, Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hòa Bình đã thống nhất chủ trương sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã. Theo đó, thống nhất thực hiện sắp xếp, sáp nhập từ 151 đơn vị hành chính cấp xã, phường, thị trấn còn 46 đơn vị hành chính cấp xã, phường trực thuộc tỉnh (gồm 42 xã và 4 phường). Giảm 105 xã, phường, thị trấn tương đương 69,5%.
Hòa Bình là vùng đất cổ, có nền văn hóa phát triển, cái nôi của văn hóa Mường (với 07 dân tộc, trong đó người Mường chiếm khoảng 63% dân số cả tỉnh); nhiều di tích văn hóa, lịch sử; nền ẩm thực đa dạng, phong phú (có tới 786 di sản văn hóa phi vật thể; hơn 18.000 hiện vật có giá trị...). 'Văn hóa Hòa Bình' là một di sản quý giá của đất nước và nhân loại, cần phải được tiếp tục nghiên cứu và bảo tồn phát huy giá trị mang tầm thế giới.
Phong trào 'Ba đảm nhiệm,' sau này đổi thành 'Ba đảm đang' của phụ nữ Việt Nam ra đời cách đây tròn 60 năm, ngày 23/3/1965, đã trở thành một mốc son chói lọi trong lịch sử phong trào phụ nữ Việt Nam.
Đồng bào Mường trên toàn quốc có gần 1 triệu 500 nghìn người, sinh sống đông nhất tại tỉnh Hòa Bình. Các lễ hội mùa xuân của người Mường rất phong phú, giàu ý nghĩa. Trong đó lễ Khai hạ chứa đựng giá trị văn hóa đặc sắc.
Trong nền văn hóa lâu đời của người Mường ở tỉnh Hòa Bình, có nhiều di sản văn hóa cổ được lưu giữ đến ngày nay. Trong đó có lịch Đoi, bộ lịch cổ với cách tính thời gian đặc biệt và chỉ còn được duy trì bởi số ít gia đình làm nghề thầy mo, thầy cúng.
Trong những lễ hội cổ truyền tổ chức vào dịp đầu Xuân, thì Lễ hội Khai hạ - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia có vị trí đặc biệt trong đời sống của đồng bào dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình. Lễ hội Khai hạ, còn gọi là Lễ Tịch điền, hay Lễ xuống đồng, mở cửa rừng trong tâm thức của người Mường là sự khởi đầu cho một năm mới với mong ước mùa màng tươi tốt, may mắn, thịnh vượng. Đây cũng là dịp để người Mường nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí và bày tỏ những ước vọng của mình về một cuộc sống tốt đẹp, bình yên.
Lễ hội truyền thống là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người Mường Hòa Bình. Từ lễ hội xuống đồng cầu mùa màng bội thu đến lễ hội đình làng Quèn Thị, mỗi lễ hội đều mang trong mình những ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên, sự gắn kết cộng đồng và khát vọng về một tương lai tươi sáng. Đó là những giá trị văn hóa vô giá cần được trân trọng, gìn giữ và phát huy.
Từ ngày 14 đến 16/2/2025 (tức ngày 17,18,19 tháng Giêng âm lịch) tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Sơn Tây, Hà Nội), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với một số ban, ngành trung ương và các địa phương sẽ tổ chức Ngày hội ' Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc' nhằm tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam, góp phần tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc của cộng đồng 54 dân tộc, mang đến không khí Tết cổ truyền dân tộc phục vụ khách du lịch những ngày đầu Xuân.
Được lời mời của anh bạn, Tết Nguyên đán xong, chúng tôi ngược sông Đà lên vùng đất cổ Mường Bi chơi xuân và xem lễ hội khai hạ vào ngày mùng bẩy tháng giêng của đồng bào nơi đây. Trên đường du xuân ấy, tôi chợt nhớ đến câu nói của người xưa về đất Mường ở tỉnh Hòa Bình: 'Nhất Bi, nhì Vang tam Thàng, tứ Động'.
Sáng ngày 5/2 (tức mùng 8 Tết Ất Tỵ), tại xã Phong Phú, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình đã diễn ra Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường năm 2025. Đây là lễ hội dân gian truyền thống lớn nhất của dân tộc Mường, đồng thời trở thành nét sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng không thể thiếu trong dịp Tết đến, Xuân về của người Mường ở Hòa Bình. Lễ hội thu hút hàng nghìn người dân, du khách trong và ngoài tỉnh đến tham gia.
Từ lâu, Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình đã trở thành nét sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng không thể thiếu trong dịp Tết đến Xuân về của người Mường.
Ngày 5/2 (tức mùng 8 Tết Ất Tỵ), tại xã Phong Phú, huyện Tân Lạc (Hòa Bình) diễn ra Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường năm 2025.
Ông Đinh Công Su, thôn Đồng Vỡ, xã Phú Mãn, huyện Quốc Oai, TP Hà Nội cho biết, người Mường có tiếng nói, không có chữ viết nên mỗi dịp Tết Nguyên đán là dịp người Mường truyền lại văn hóa cho các thế hệ mai sau.
Hòa Bình được biết đến là vùng đất xứ Mường với 4 vùng Mường nổi tiếng 'Nhất Bi, nhì Vang, tam Thàng, tứ Động'. Nơi đây được thiên nhiên ban tặng ưu đãi về khí hậu, cảnh quan, có nhiều lợi thế để phát triển văn hóa, du lịch.
Bảo tàng không gian văn hóa Mường nằm trên đường Tây Tiến, thuộc phường Thái Bình, thành phố Hòa Bình. Đây là bảo tàng tư nhân do một họa sĩ xây dựng với mục đích lưu giữ, bảo tồn những nét văn hóa truyền thống của dân tộc Mường.
Trong những năm qua, phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (ANTQ) của tỉnh Hòa Bình tiếp tục có bước phát triển; nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân không ngừng được củng cố trên cơ sở thế trận lòng dân vững chắc. Tỉnh Hòa Bình trở thành điểm đến an toàn, kinh tế xã hội phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.
Không chỉ là một bảo tàng chuyên đề thuộc sở hữu tư nhân đầu tiên về văn hóa Mường ở Việt Nam, Bảo tàng Không gian Văn hóa Mường còn là một điểm đến độc đáo, thú vị - nơi du khách khó có thể bỏ qua khi đến với thành phố Hòa Bình (tỉnh Hòa Bình).
Tối 18/10, tại huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đã đến dự Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ về thăm, làm việc với huyện Kim Bôi, 65 năm ngày thành lập huyện Kim Bôi và đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba.
Tối 18/10, tại huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đã đến dự Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ về thăm, làm việc với huyện Kim Bôi, 65 năm ngày thành lập huyện Kim Bôi và đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba.
Phụ nữ Việt Nam đang ngày càng khẳng định vai trò của mình trong xây dựng và phát triển đất nước. Giỏi việc nước, đảm việc nhà, phụ nữ Việt Nam là người giữ lửa trong gia đình, đồng thời có những đóng góp tích cực trên các lĩnh vực, góp phần vào sự nghiệp xây dựng đất nước, xứng đáng với danh hiệu 8 chữ vàng: Trung hậu - Đảm đang - Tài năng - Anh hùng được Đảng và Nhà nước trao tặng.
Hòa Bình, bông hoa của núi rừng Tây Bắc, là vùng đất tươi đẹp, phong cảnh thiên nhiên hữu tình và sở hữu nhiều tiềm năng để phát triển văn hóa, du lịch.
Bản Lũy Ải, hay còn gọi là Mường Ải thuộc xã Phong Phú, huyện Tân Lạc (Hòa Bình) được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đầu tư bảo tồn và công nhận là làng truyền thống tiêu biểu của dân tộc ít người, xóm đại diện dân tộc Mường vào năm 2008.
Chợ Lũng Vân thuộc Xã Vân Sơn, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình tọa lạc ngay tại trung tâm xã, nằm sát đường giao thông, thuận tiện thông thương, giao lưu, trao đổi nông sản, hàng hóa thiết yếu.
Hồi còn là sinh viên năm thứ nhất, được cùng ăn, cùng ở, cùng sống với anh Nguyễn Xuân Luật - sinh viên năm thứ 3, tôi thường được anh đọc cho nghe những truyện thơ của dân tộc Mường, như: Nàng Nga - Hai Mối, Nàng Ờm và chàng Bồng Hương, Út Lót - Hồ Liêu... Anh thuộc và đọc hay đến mức tôi 'mê mẩn' theo giọng lên bổng xuống trầm của anh.
Ngày 2/8, Thượng tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Công an cùng Đoàn công tác đã đến dự Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc năm 2024, tại xã Phong Phú, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình.