Đất tụ tài của các nhà hay chữ

Nhật Chiêu không chỉ nổi danh là làng khoa bảng, mà còn được ví là đất tụ tài, sản sinh ra ba vị đại khoa và hàng trăm cử nhân, tú tài.

Nữ sĩ Đoàn Thị Điểm: Bậc anh hoa chiếu diệu

Chúng tôi ngồi trò chuyện dưới tán cây vú sữa trong khuôn viên nhà Từ đường dòng họ Đoàn làng Giai Phạm, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên. Câu chuyện trở nên rôm rả hơn khi ông Đoàn Doãn Lực, hậu duệ đời thứ 18 của ông Đoàn Doãn Nghi - người được coi là Tổ họ Đoàn làng Giai Phạm hào hứng khoe: 'Ông về thăm làng dịp này thật là may. Làng vừa khánh thành nhà thờ cụ Đoàn Thị Điểm'. Nói rồi ông Lực dừng ít giây rồi nói tiếp: 'Họ Đoàn ở làng này đã hai mươi đời rồi ông ạ'.

Ngẫm chuyện thi cử

Bộ GD&ĐT vừa ban hành Quyết định về việc phê duyệt 'Phương án tổ chức Kỳ thi và xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025'.

Vị Tiến sĩ cương trực nổi tiếng thanh bần, được dựng miếu thờ khi còn sống

Nguyễn Công Cơ sinh năm 1676, tại làng Xuân Tảo trong một gia đình nhà nho có truyền thống khoa bảng.

Hoàng hậu hạnh phúc nhất trong lịch sử, chỉ vì yêu nàng mà hoàng đế gạt bỏ hệ thống tam cung lục viện

Thân làm cửu ngũ chí tôn có quyền sở hữu chốn hậu cung gồm hàng ngàn mỹ nhân. Thế nhưng vẫn có một vị hoàng đế lại lựa chọn sống theo chế độ một vợ một chồng, chỉ yêu và lấy duy nhất một người vợ, cũng chính là hoàng hậu của ông.

Ông đồ Nghệ từ chối chức Tể tướng để về quê dạy học

Năm 1783, khi Thượng thư Nguyễn Huy Oánh vừa mới được nghỉ hưu, vua Lê Hiển Tông có chiếu triệu về Kinh thành trao chức Tham tụng (Tể tướng) nhưng ông cáo lão để về dạy học ở quê nhà.

Du lịch miền quê kiểu mẫu

Hoàn thành XDNTM kiểu mẫu, nhiều vùng quê ở Thanh Hóa đã và đang là điểm đến thu hút khách du lịch. Không gian xanh, sạch, đẹp mang đến nhiều trải nghiệm thú vị, độc đáo cho du khách.

Khoa bảng Cổ Bôn rạng danh Thanh trấn

Làng Cổ Bôn (tục gọi là Kẻ Bôn) hay còn gọi là Tứ Bôn do bốn làng gộp lại, gồm: Phúc Triền, Ngọc Tích, Kim Bôi, Quỳnh Bôi.

Những lần tổ chức thi lại trong lịch sử

Thời xưa, việc thi cử cũng nhiều lần gặp sự cố, phải thi lại.

Có một nơi ông Nghè 'nhiều như lá tre'

'Kẻ Ngái ông Nghè như lá tre' – câu ca xưa ấy là nói về khoa bảng và sự học của làng Hương Ngải thuộc xã Hương Ngải (Thạch Thất – Hà Nội).

Quận công Nguyễn Công Cơ | Danh nhân Thăng Long - Hà Nội | 12/08/2023

Nguyễn Công Cơ (1675-1733), tước Cảo quận công và Cơ quận công. Từ nhỏ, Nguyễn Công Cơ là người hiếu học. Năm 12 tuổi, ông đã dự thi Hương khoa Đinh Mão niên hiệu Chính Hòa thứ 8 (1687) thi đỗ Tam trường. Năm 19 tuổi, ông đỗ Hương cống. Năm 22 tuổi, ông dự khoa thi Hội, trúng Tứ trường. Vào thi Đình, ông được ban Đệ tam giáp Đồng tiến sĩ xuất thân.

Vị Hương cống được các vua Nguyễn trọng dụng

Chỉ là một Hương cống nhưng Hà Duy Phiên giỏi tài điều hành nên được triều Nguyễn trọng dụng, tin tưởng giao các chức vụ quan trọng hàng đầu.

Chúa Nguyễn Ánh đã tổ chức các kỳ thi tuyển chọn nhân tài ở đất Gia Định trước khi lên ngôi vua

Từ khi chúa Nguyễn Hoàng vào trấn thủ đất Thuận Hóa, để chọn người tài ra giúp chúa, giúp nước, các đời chúa Nguyễn đã tổ chức các kỳ thi tuyển chọn nhân tài.

Quảng bá di sản của làng

Với sự kiện đón nhận 'Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu' là Di sản tư liệu Chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương, ngày 24-6 vừa qua, làng Trường Lưu (xã Kim Song Trường, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) là ngôi làng duy nhất ở Việt Nam có 3 di sản văn hóa được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa (UNESCO) ghi danh, sau di sản 'Mộc bản Trường học Phúc Giang' và 'Hoàng Hoa sứ trình đồ'.

Tiến sĩ Nguyễn Lệnh Tân: Người khổ học thành tài

Sinh ra trong gia đình có người làm quan, song gia cảnh khá nghèo. Vì ham học, Nguyễn Lệnh Tân (1726-1777) từ nhỏ đã thuộc làu kinh sử và đỗ tiến sĩ vào năm 38 tuổi.

Vị Thám hoa 10 năm giữ chức Tể tướng khiến thiên hạ yên vui

Trong dân gian lưu truyền câu ca 'Tể tướng Lê Hy thiên hạ sầu bi, Tể tướng Quý Đức thiên hạ hưu tức' (hưu tức - có nghĩa yên nhàn).

Chuyện về Trạng nguyên Trần Văn Bảo

Mồ côi cha, gia cảnh vô cùng khó khăn nhưng Trần Văn Bảo đã quyết chí học hành, trở thành 1 trong 5 Trạng nguyên nổi tiếng đất học Nam Định.

Vị Thám hoa 10 năm giữ chức Tể tướng khiến thiên hạ yên vui

Trong dân gian lưu truyền câu ca 'Tể tướng Lê Hy thiên hạ sầu bi, Tể tướng Quý Đức thiên hạ hưu tức' (hưu tức - có nghĩa yên nhàn).

Chuyện về Trạng nguyên Trần Văn Bảo

Mồ côi cha, gia cảnh vô cùng khó khăn nhưng Trần Văn Bảo đã quyết chí học hành, trở thành 1 trong 5 Trạng nguyên nổi tiếng đất học Nam Định.

Sự học ở hai làng tên La bên dòng sông Đáy

Cách nhau dòng sông Đáy, thế nhưng hai ngôi làng có chung chữ đầu tên 'La' lại có thêm điểm chung là làng khoa bảng.

Vị Thám hoa 10 năm giữ chức Tể tướng khiến thiên hạ yên vui

Trong dân gian lưu truyền câu ca 'Tể tướng Lê Hy thiên hạ sầu bi, Tể tướng Quý Đức thiên hạ hưu tức' (hưu tức - có nghĩa yên nhàn).

Thần mộng báo thi trượt, Phạm Thanh vẫn đỗ Bảng nhãn

Khoa thi năm 1851 có đến 2 người cùng đỗ Bảng nhãn, cùng tên là Thanh. Đó là Bảng nhãn Phạm Thanh và Vũ Duy Thanh.

Vị đại khoa nhận tin báo đỗ khi đang cày ruộng

Không chỉ là một nhà khoa bảng đặc biệt, Bùi Xương Trạch còn để lại những giai thoại độc đáo, trong đó có việc nhận tin báo đỗ khi đang cày ruộng.

Cha giữ chức Tế tửu, con làm Tư nghiệp Quốc Tử Giám

Tiến sĩ Nguyễn Phùng Thời và Nguyễn Bá Quýnh không chỉ là hai cha con mà còn là hai bậc danh nho nổi tiếng đương thời.

Trần Dực: Từ đi ở chăn trâu trở thành Nhị giáp Tiến sĩ Hội nguyên

Trần Dực (1462 - 1512) quê ở làng Ngải Lăng - La Sơn (nay là thị trấn Đức Thọ, Hà Tĩnh). Thuở nhỏ, vì nhà nghèo nên ông phải đi ở chăn trâu.

Đất học Côi Trì: Ao tích nước, tụ nhân tài

Làng khoa bảng Côi Trì thuộc xã Yên Mỹ (Yên Mô - Ninh Bình) được ví như cái ao tích nước - để rồi nhân tài xuất hiện, làm thành một làng văn hiến.

Thực hư chuyện xử án lạ lùng của bà Huyện Thanh Quan

Không chỉ nổi tiếng với những bài thơ gây xúc động bà Huyện Thanh Quan còn nổi tiếng với nhiều giai thoại, trong đó có việc thay chồng xử án mà lại là xử án bằng thơ, việc xưa nay hiếm thấy.

Bên văn chỉ làng Nguyệt

Làng Nguyệt, ấy là tên nôm mà xửa xưa các bậc túc nho đã đặt cho một nơi hội tụ lắm người hay chữ.

Ngôi đình cổ đặc biệt ở miền Trung

Đó là đình Hoành Sơn tọa lạc bên dòng sông Lam, thuộc xóm 7, xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn (Nghệ An).Với kiến trúc lịch sử đặc sắc, đình Hoành Sơn được đánh giá là một trong những ngôi đình cổ đẹp nhất miền Trung và được đón nhận bằng công nhận Di tích cấp Quốc gia đặc biệt.