Người Dao cư trú chủ yếu ở các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc, được chia thành nhiều nhóm khác nhau như: Dao Đỏ, Dao Quần Chẹt, Dao Lô Gang, Dao Tiền…
Trên những đỉnh núi xa mờ, mùa đông mây mù bao phủ, mùa hè lộng gió ở biên giới xứ Lạng là nơi sinh sống của đồng bào người Dao Lù Gang. Từ xưa đến nay, người Dao Lù Gang nơi đây nổi tiếng bởi có những phong tục tập quán, nét văn hóa riêng mang đậm bản sắc dân tộc, từ cách ăn, nếp ở, trang phục, tục thờ cúng, lễ hội... Trong số đó, phong tục tổ chức đám cưới của đồng bào Dao Lù Gang mang nhiều nét văn hóa độc đáo nhất.
Kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5 năm nay kéo dài 5 ngày liên tục. Thay cho những chuyến đi xa, nhiều người dân Thủ đô có xu hướng đi gần, nghỉ ngơi, hòa mình với thiên nhiên. Lựa chọn này rất phù hợp với nhóm khách trung niên hoặc người làm văn phòng cần phục hồi sức khỏe sau những ngày làm việc căng thẳng.
Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 922/QĐ-TTg 'Phê duyệt Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025' vào tháng 8-2022, đến nay du lịch nông thôn trên địa bàn cả nước, trong đó có Hà Nội, đã có bước phát triển mạnh mẽ.
Ở xã vùng cao Huổi Só, huyện Tủa Chùa (Điện Biên), người Dao Quần Chẹt sinh sống lâu đời theo các thôn bản nhỏ bên dòng sông Đà xanh trong.
Với gần 30 nghìn nhân khẩu, cộng đồng người Dao ở Thái Nguyên phân bố khá đông tại các địa bàn miền núi, vùng cao như Định Hóa, Phú Lương, Đại Từ, Đồng Hỷ, Võ Nhai. Đi qua những tháng ngày khó khăn, gian khổ, hôm nay, bà con người Dao đã dựng xây được cuộc sống sung túc, đủ đầy.
Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam không chỉ là điểm đến du lịch văn hóa mà còn là 'ngôi nhà thứ hai' của nhiều nghệ nhân tâm huyết trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào mình.
Thôn Tân Lập, xã Phú Xuyên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên có 100% người Dao sinh sống. Nơi này từ lâu nổi tiếng về nghề thuốc nam gia truyền. Tục cúng thần cây thuốc rừng dịp đầu năm được bà con lưu truyền từ đời này sang đời khác để cảm ơn tổ tiên, thần rừng phù hộ cho bà con có nhiều sức khỏe, bình an.
Mỗi độ xuân về, được dự lễ Tết Nhảy tại bản làng dân tộc Dao Quần Chẹt là một niềm duyên lớn bởi đôi khi cả cuộc đời người đàn ông Dao cũng chỉ tổ chức được một lần vào tháng Chạp âm lịch. Đây là nghi lễ tạ ơn Bàn Vương, thủy tổ của dân tộc Dao với mong ước mưa thuận gió hòa, nhân khang vật thịnh, có ý nghĩa to lớn trong gắn kết cộng đồng, góp phần làm cho bức tranh văn hóa các dân tộc Việt Nam thêm đa dạng và đậm đà bản sắc.
Đồng bào dân tộc Dao huyện Yên Lập chiếm hơn 5% dân số toàn huyện, trong đó chủ yếu là nhóm Dao Quần Chẹt sinh sống quần cư thành các thôn, bản ở các xã: Xuân Thủy, Nga Hoàng, Xuân An, Trung Sơn, Mỹ Lung, Mỹ Lương, Thượng Long... Đồng bào Dao nơi đây có kho tàng văn hóa rất đa dạng, phong phú, có tiếng nói, chữ viết riêng, có các nghi lễ độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, được các thế hệ gìn giữ, bảo tồn và lưu truyền từ đời này qua đời khác...
Ngày xưa, giữa núi rừng bạt ngàn của vùng núi Ba Vì, cộng đồng người Dao Ba Vì sinh sống và bảo tồn nhiều giá trị văn hóa truyền thống độc đáo. Một trong những giá trị đó chính là bài thuốc tắm thảo dược - một phương pháp trị liệu cổ truyền mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
Với tiềm năng thiên nhiên, địa chất, khoáng sản và hệ thống dược liệu phong phú, Việt Nam được kỳ vọng trở thành điểm đến nổi bật trong Du lịch chăm sóc sức khỏe.
Từng gắn bó với ruộng nương, nhiều nông dân nay trở thành chủ homestay, tạo việc làm cho cộng đồng và nâng cao thu nhập nhờ phát triển du lịch gắn với bản sắc văn hóa địa phương.
Triển khai Dự án 6 về 'Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch' thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), những năm qua, xã Yên Lương, huyện Thanh Sơn luôn nỗ lực gìn giữ những nét văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS, trong đó, có trang phục truyền thống của phụ nữ Dao Tiền.
Hòa Bình – cái nôi của người Việt cổ, là vùng đất nổi tiếng với sử thiĐẻ đất, đẻ nước, các áng Mo truyền kỳvà các phong tục độc đáo như
Thực hiện Dự án 6 về 'Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số (DTTS) gắn với phát triển du lịch' thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, huyện Yên Lập đã thực hiện các giải pháp bảo tồn, gìn giữ, phát huy có hiệu quả các bản sắc, giá trị văn hóa truyền thống, tạo sự lan tỏa trong cộng đồng.
Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021-2030 (gọi tắt là Chương trình 1719) được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định phê duyệt ngày 4/10/2021. Sau hơn 3 năm triển khai, Chương trình đã góp phần làm thay đổi diện mạo các xóm, bản vùng cao trên địa bàn huyện Yên Lập khi tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn; giải quyết nhu cầu cấp thiết về đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; tạo sinh kế cho đồng bào DTTS; hỗ trợ đào tạo nghề, tạo việc làm; bảo tồn các giá trị văn hóa phi vật thể, xây dựng thiết thế văn hóa thôn, xóm...
Người Dao sinh sống ở tỉnh Yên Bái hiện có 4 nhóm chính là: Dao Đỏ, Dao Quần Chẹt, Dao Quần Trắng và Dao Làn Tuyển. Để phân biệt các nhóm Dao, chủ yếu dựa vào sự khác nhau trong bộ trang phục của phụ nữ. Với trang phục của phụ nữ Dao đỏ, sắc màu rực rỡ từ màu chỉ đỏ chủ đạo trên nền vải tràm, cùng nhiều tua và núm bông đỏ đã tạo nên sự khác biệt.
Điểm đến du lịch cộng đồng bản Miền, xã Ba Vì vừa được khai trương có chủ đề 'Chữa lành - Tịnh tâm - Dưỡng tuệ'. Đây là mô hình du lịch cộng đồng gắn với giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số đầu tiên trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Sáng 26/4, hưởng ứng lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2024 và kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô, Sở Du lịch thành phố Hà Nội phối hợp với UBND huyện Ba Vì tổ chức lễ công bố Điểm đến du lịch cộng đồng bản Miền.
Lớn lên bằng những lời ca, câu hát của đồng bào; biết thêu khăn, thêu váy từ thuở còn chăn trâu, cắt cỏ…, dường như hồn cốt của văn hóa đồng bào dân tộc Dao Quần Chẹt đã 'ngấm' sâu vào tâm hồn chị Dương Thị Kim Cảnh, ở xóm Tân Lập, xã Phú Xuyên (Đại Từ).
Theo quan sát của tôi, người Dao tiếp thu cái mới rất nhanh, háo hức và cầu thị, đồng thời cũng là tộc người rất trân quý văn hóa truyền thống của cha ông.
Tết năm cùng là một trong số những mỹ tục đẹp của đồng bào Dao ở miền Tây tỉnh Thanh, đem đến không khí đầm ấm, tràn đầy hạnh phúc, vui tươi, từ trong nhà tới ngoài ngõ xóm, ai cũng mang trong mình niềm hân hoan, phấn chấn để rồi tin tưởng, hy vọng và gắng công sản xuất, học tập, công tác tốt để thời gian tới thu được nhiều thành quả mới, hạnh phúc, ấm no hơn.
Thôn Đồng Phai, xã Hợp Hòa (Sơn Dương) hiện nay có 113 hộ dân sinh sống, chủ yếu là dân tộc Dao Quần chẹt. Dù trải qua quá trình giao thao văn hóa giữa các dân tộc trong vùng, nhưng dân tộc Dao Quần chẹt ở Đồng Phai vẫn giữ được nhiều nét văn hóa truyền thống của riêng mình. Đặc biệt là mặc trang phục truyền thống đã trở thành nét đẹp, sở thích, niềm tự hào của nhiều phụ nữ Dao Quần chẹt trong những dịp lễ, hội, Tết… ở Đồng Phai.
Xã Ba Vì là địa phương có người Dao Quần chẹt cư trú thành cộng đồng đông nhất trong 31 xã của huyện Ba Vì, gồm 583 hộ người Dao với khoảng 2.398 người, chiếm đến 94% dân số toàn xã. Nhiều bản sắc của người Dao Quần chẹt đến nay vẫn được bà con gìn giữ, trong đó có đám chay của người Dao Quần Chẹt.
Nói tới giá trị văn hóa của tộc người không thể không nhắc tới trang phục và trang trí tóc. Trang phục là một nét văn hóa đặc trưng cho mỗi dân tộc. Trang phục giúp phân biệt tộc người này với tộc người kia. Đồng thời, trang phục còn thể hiện tính thẩm mỹ, lối sống của chính dân tộc đó, tạo nên bản sắc văn hóa của từng dân tộc nói chung và dân tộc Dao nói riêng.
Nhóm 'Người Dao Việt Nam - Gắn kết từ bản sắc' cùng Ban liên lạc người Dao và sinh viên người Dao tại Thái Nguyên tổ chức chương trình gặp gỡ, động viên tân sinh viên người Dao.
Lễ Tủ Cải đã tạo ra những giá trị về vật chất, tinh thần mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của người Dao Quần Chẹt ở xã Huổi Só (Tủa Chùa).
Trang phục của các cộng đồng người Dao Tiền ở các địa phương khác nhau sẽ có một số điểm khác biệt nhưng đều có chung những đặc trưng cơ bản về kỹ thuật nhuộm chàm, in sáp ong và thêu vải mặt trái.
Sau khi sát nhập vào Hà Nội, người dân tộc Dao ở huyện Ba Vì, tiếp tục gìn giữ phong tục tập quán của cha ông để lại, đồng thời kế thừa và phát huy nét văn hóa phù hợp với thời cuộc.
Là một trong mười xã, thị trấn của huyện Đại Từ (Thái Nguyên) thuộc vùng đệm rừng quốc gia Tam Đảo, thị trấn Quân Chu không chỉ được biết đến với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, hữu tình mà cộng đồng dân cư ở đây còn lưu giữ được những truyền thống văn hóa đậm nét và đây là điểm tựa rất lớn để địa phương phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc thiểu số bản địa.
Những năm qua, hoạt động quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ (KH&CN) trên địa bàn tỉnh được triển khai toàn diện, có hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực. Các nhiệm vụ cấp Quốc gia được triển khai đã góp phần nâng cao nhận thức, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, hình thành một số vùng chuyên canh, thâm canh, bảo vệ môi trường sinh thái.
Là người dân tộc Dao, sinh ra và lớn lên trong cái nôi văn hóa Dao -Tuyên Quang, nhưng nhà văn, nhà nghiên cứu Bàn Minh Đoàn cho rằng, bản thân ông cũng chưa có điều kiện khai thác được hết những cái hay, cái đẹp của văn hóa dân tộc mình. Vì vậy, có chút thời gian rảnh là ông lại tranh thủ đi đến các bản, làng gặp các nghệ nhân, các thầy Tào, thầy cúng để sưu tầm, tìm hiểu, ghi chép tư liệu phong tục tập quán, những làn điệu dân ca, dân vũ...
Trong chu trình đời người, lễ cấp sắc của người Dao Quần Chẹt là một trong những nghi lễ quan trọng đối với mỗi người đàn ông, nó xác định sự trưởng thành của họ trước cộng đồng và tổ tiên.
Hằng năm, cứ đến giữa tháng Chạp, khi mùa màng đã thu hoạch xong, cái rét ngọt về trên từng nếp nhà, cây cối sắp sửa bung lộc, nảy nụ Xuân, bà con người Dao Quần Chẹt ở xã Quân Chu (Đại Từ) lại rộn ràng tổ chức 'Tết năm cùng'.
Sau 12 năm vẽ tranh thờ, anh Triệu Hùng Cường (thôn Thạch An, xã Cẩm Liên, huyện Cẩm Thủy) là cái tên mà hầu hết đồng bào dân tộc Dao trên mảnh đất xứ Thanh đều biết đến Đơn giản, anh là người duy nhất làm tranh thờ ở đây.
Ngược đèo dốc núi đá lởm chởm, chúng tôi có mặt tại bản Bồ Xồ - nơi có đông đồng bào dân tộc Dao Tiền sinh sống nằm cách trung tâm xã Yên Lương, huyện Thanh Sơn hơn 15km. Cùng với sự cởi mở, thân thiện, lòng mến khách của bà con, chúng tôi còn được trải nghiệm, cảm nhận sâu sắc hơn về nét đẹp văn hóa độc đáo trong những bộ trang phục truyền thống mà nhiều thế hệ phụ nữ Dao Tiền nỗ lực gìn giữ, bảo tồn.
Trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên hiện có gần 32,4 nghìn người dân tộc Dao, là 1 trong 8 dân tộc thiểu số có dân số lớn, được phân bố ở cả 9 huyện, thành phố, tập trung quần cư thành bản làng tại các huyện: Định Hóa, Đại Từ, Phú Lương, Võ Nhai và Đồng Hỷ. Sinh sống lâu đời ở Thái Nguyên, đồng bào dân tộc Dao đã tạo dựng được đời sống vật chất, tinh thần đặc sắc, góp phần làm phong phú thêm bức tranh văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.
Lễ cấp sắc là nghi lễ quan trọng, công nhận sự trưởng thành của đàn ông, tạo ra những giá trị về vật chất, tinh thần của người Dao Quần Chẹt.
ĐBP - Không giống như nhiều dân tộc thiểu số khác ở vùng cao, dù có sự giao thoa giữa các nền văn hóa và lối sống hiện đại song cộng đồng người Dao (ngành Quần Chẹt) từ trẻ nhỏ đến các cụ già ở xã Huổi Só, huyện Tủa Chùa vẫn giữ được nét văn hóa truyền thống của dân tộc mình, luôn có ý thức bồi đắp và gìn giữ những giá trị văn hóa đặc trưng truyền lại cho các thế hệ nối tiếp.
Là mảnh đất có lịch sử văn hóa lâu đời, huyện Yên Lập hiện có 17 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó dân tộc Mường, Dao chiếm đa số. Nét đặc trưng riêng trong phong tục tập quán, lễ hội truyền thống của mỗi dân tộc đã tạo cho Yên Lập không gian văn hóa đa dạng và phong phú được cộng đồng các dân tộc gìn giữ, bảo tồn qua nhiều đời nay.
Đàn ông dân tộc Dao chưa trải qua lễ cấp sắc thì đến già vẫn bị coi là trẻ con, không được dự họp bàn các công việc lớn của dòng họ. Trước ngày thụ lễ, người được cấp sắc phải ở với bố, không tiếp xúc với mẹ trong 3 ngày.
Phú Thọ - vùng đất cội nguồn dân tộc hiện còn lưu giữ nhiều di sản văn hóa truyền thống gắn với thời đại Hùng Vương dựng nước và giữ nước. Với những giá trị độc đáo, các di sản văn hóa phi vật thể ở Phú Thọ đã vượt ra khỏi biên giới Quốc gia, trở thành di sản chung của nhân loại, báu vật trong kho tàng di sản văn hóa Quốc gia và thế giới.