Sống đẹp, lan tỏa yêu thương - Bài 3: Dấn thân vì cộng đồng

Tỏa sáng từ nghịch cảnh

Sinh ra trong một gia đình cận nghèo ở Hà Tĩnh, tuổi thơ của nữ sinh Nguyễn Thị Hằng (SN 2007), gắn liền với những tháng ngày cơ cực. Bố mất sớm sau thời gian dài chống chọi với bệnh gan, mẹ sức khỏe yếu, ba chị em nương tựa vào nhau trong căn nhà nhỏ xập xệ, nơi mỗi bữa cơm đều là sự chắt chiu yêu thương của cả xóm làng.

“Khi bố mất, gia đình khánh kiệt, hàng xóm gom góp từng đồng để lo tang lễ. Mẹ vừa lo nợ nần, vừa gắng gượng để ba chị em tôi tiếp tục đi học. Đó là những tháng ngày tôi không thể nào quên”, Hằng nghẹn ngào.

Khó khăn không khiến cô gái nhỏ chùn bước, ngược lại, trở thành động lực để Hằng phấn đấu từng ngày. Hằng có niềm yêu thích đặc biệt với môn Lịch sử. Từ Trường THCS Tô Hiến Thành, Hằng thi đỗ vào lớp chuyên Sử, Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh, trở thành Á khoa đầu vào khóa 1 (2022-2025).

Những năm học phổ thông, Hằng đều đạt những thành tích rất ấn tượng: Giải Nhì học sinh giỏi Quốc gia môn Lịch sử, Giải Nhất học sinh giỏi tỉnh hai năm liền, cùng nhiều phần thưởng trong các cuộc thi tìm hiểu lịch sử và phong trào Đoàn - Hội. “Lịch sử dạy tôi lòng biết ơn và niềm tự hào dân tộc. Càng học, càng yêu đất nước mình, thấy mình cần sống tốt hơn, xứng đáng hơn với thế hệ đi trước”, Hằng nói.

Không chỉ học giỏi, Nguyễn Thị Hằng còn là gương mặt năng động trong các hoạt động Đoàn - Hội. Là Trưởng Ban Truyền thông CLB Olympus- CLB học thuật của Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh, Hằng tổ chức hàng loạt chương trình lớn như “Peak of Wisdom”, “Rung chuông vàng”, thu hút hàng trăm học sinh tham gia. Hằng còn quản lý và đào tạo hơn 40 đoàn viên, hướng dẫn các kỹ năng truyền thông, thiết kế và tổ chức sự kiện.

Một trong những hoạt động để lại dấu ấn sâu sắc nhất với Hằng là dự án thiện nguyện “Xuân Ấm” năm lớp 10. Cùng các bạn, Hằng lên ý tưởng thiết kế và bán bao lì xì gây quỹ giúp trẻ em vùng cao Hương Khê. Chỉ trong vài tháng, nhóm đã bán hơn 5.000 bao lì xì, quyên góp gần 30 triệu đồng mua những món quà ý nghĩa đến trao tận tay các em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn.

Từ dấu ấn đó, Hằng xem thiện nguyện là cách để trưởng thành qua nhiều hoạt động như: tham gia chương trình “Tiếp sức mùa thi” suốt ba năm liền, làm huấn luyện viên cuộc thi tranh biện Zodibate, thành viên dự án “Literature and Life”, “The STEAM Project”… Với Hằng, mỗi việc tử tế, dù nhỏ, cũng góp một phần làm thế giới tốt đẹp hơn.

Đầu năm lớp 12, giữa những ngày miệt mài ôn thi học sinh giỏi quốc gia, Hằng cấp tập hoàn thiện hồ sơ ứng tuyển vào Trường Đại học VinUni. Dù chưa hoàn tất hồ sơ như các bạn khác, Hằng vẫn mạnh dạn thử sức. Tại vòng phỏng vấn, nữ sinh đến từ miền đất học Hà Tĩnh đã thuyết phục hội đồng tuyển sinh bằng câu chuyện nghị lực vượt lên nghịch cảnh. Hằng vượt qua hàng nghìn ứng viên để trở thành tân sinh viên ngành Truyền thông đa phương tiện của VinUni với học bổng 100% cho cả 4 năm học.

“Ở VinUni, hầu hết các bạn đều sinh ra trong gia đình có điều kiện, còn tôi là con nhà cận nghèo. Nhưng tôi nghĩ điều làm nên giá trị không phải xuất phát điểm, mà là cách mình nỗ lực và lan tỏa năng lượng tích cực”, Hằng nói.

Ngoài học bổng ở VinUni, Hằng còn được tuyển thẳng vào nhiều trường đại học mơ ước khác ở Hà Nội. Ở môi trường mới, nữ sinh quê Hà Tĩnh mong muốn bên cạnh học tập sẽ được tham gia nhiều hoạt động Đoàn, Hội, tình nguyện để được cống hiến sức trẻ lan tỏa giá trị tích cực cho cộng đồng, đất nước.

Cô giáo “siêu nhân”

Giữa những con đường đất đỏ quanh co dẫn vào vùng ven hồ Trị An Vĩnh Cửu (Đồng Nai), sáng sớm nào cũng có một cô giáo dáng người nhỏ nhắn đều đặn vượt gần 10km đường rừng đến lớp. Đó là Nguyễn Thị Thu Nga (SN 1993), Bí thư chi đoàn, Chi hội trưởng chi hội Trường Mầm non Mã Đà, người được đồng nghiệp, học sinh gọi là “cô giáo siêu nhân”.

Trường Mầm non Mã Đà thuộc vùng sâu, vùng xa của tỉnh Đồng Nai, gắn bó 10 năm ở đây, năm 2024, cô Nga tình nguyện dạy tại điểm trường Cây Sung - nơi đường đi khó khăn, cách xa trung tâm, điều kiện thiếu thốn trăm bề. Con đường vào điểm trường Cây Sung mùa nắng bụi mù, mùa mưa lầy lội, chi chít ổ voi ổ gà. Hai bên là rừng, thưa thớt vài mái nhà ven hồ, điện phập phù, sóng điện thoại chập chờn.

“Trường chỉ có một ổ điện tổng, muốn mở tivi phải cắm vào đó, nếu cắm thêm thiết bị là chập ngay. Nước sinh hoạt phải bơm từ giếng lên lọc mới dùng được”, cô Nga kể. Học trò ở điểm trường Cây Sung phần lớn là con em đồng bào dân tộc thiểu số hoặc di cư từ Campuchia về. Cuộc sống chật vật, tạm bợ trong những căn nhà lá xiêu vẹo, sống nhờ nghề đánh cá, làm thuê theo mùa vụ.

Nhiều phụ huynh không có điện thoại thông minh, muốn trao đổi cô phải nhờ hàng xóm nhắn giúp. Có bé nghỉ học nhiều ngày không liên lạc được, vì quá lo lắng, cô Nga lặn lội vào tận rẫy tìm, có khi đi ba, bốn lần mới gặp được cha mẹ.

“Chuyện đóng tiền ăn của các em cũng không hề dễ dàng, có khi nhắc đi nhắc lại nhiều lần phụ huynh mới xoay xở được. Có lần hỏi sao đóng tiền ăn cho con muộn vậy, phụ huynh bảo đợt này không ai thuê mướn, không có việc làm nên không có tiền. Nghe vậy, tôi tham mưu với nhà trường thu tiền của các em theo mùa vụ của cha mẹ để đỡ vất vả phần nào”, cô Nguyễn Thị Thu Nga kể.

Có những trường hợp học sinh khó khăn, bố mẹ gần như không xoay xở được, đứng trước nguy cơ nghỉ học. Thương học trò, cô Nga chủ động đi từng nhà, nắm hoàn cảnh cụ thể của từng bé để đề xuất nhà trường hỗ trợ. Cô tham mưu, nhờ cậy những người có tấm lòng hảo tâm xin hỗ trợ từng suất ăn cho học sinh.

Cô giáo Nguyễn Thị Thu Nga (bên trái) cùng các em học sinh mầm non Mã Đà

“Góp nhặt mỗi người một ít, nhiều em học sinh có hoàn cảnh khó khăn đã được đỡ đầu tiền ăn trưa miễn phí. Đầu năm học, nhiều bé đến trường gầy gò, đen nhẻm, chân đất, tóc rối, tay đầy đất cát. Vậy mà chỉ sau vài tháng, các con trắng trẻo, mũm mĩm, khỏe mạnh hơn hẳn”, cô Nga kể trong niềm vui lấp lánh.

Cô Nga là mẹ của 3 con nhỏ. Vì thế, khi nhìn thấy học trò thiệt thòi, thiếu thốn, cô thêm thương yêu. Với những học trò đặc biệt khó khăn, cô dùng tiền lương mua áo ấm, đồ dùng học tập tặng các con.

Nữ sinh Nguyễn Thị Hằng, tân sinh viên ngành Truyền thông đa phương tiện của VinUni nhận học bổng 100% cho cả 4 năm học.

Với cô Nga, dạy học ở vùng sâu không chỉ là công việc, mà là một hành trình gieo chữ bằng cả trái tim. Năm học 2024-2025, sáng kiến “Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non” của cô được Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Cửu (cũ) khen thưởng. Sáng kiến được xem là một giải pháp sáng tạo kích thích sự tò mò, yêu thích học chữ cho trẻ một cách tự nhiên thông qua các trò chơi, trải nghiệm thực tế.

Ngoài công việc giảng dạy, cô Nga còn là Bí thư Chi đoàn, Chi hội trưởng Chi hội Giáo viên trẻ, Tổ trưởng tổ chuyên môn khối Lá - những vai trò chồng chéo nhiều khi không có ngày nghỉ, nhưng cô vẫn đảm nhiệm với niềm say mê đặc biệt. Nhiều người đùa cô là “siêu nhân của trường”, vì công việc gì cũng triển khai được hoạt động, nổi bật như: mô hình “Chi đoàn xanh”, “Chi đoàn thân thiện”, “Vườn thuốc nam”, tổ chức các hoạt động “Vui hội trăng rằm”, “Xuân gắn kết - Tết sẻ chia”, “Ngày hội đến trường của bé”, …

Bằng những nỗ lực không ngừng nghỉ, cống hiến thầm lặng cho học trò vùng sâu, vùng xa, năm 2025, cô giáo trẻ Nguyễn Thị Thu Nga được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; năm 2024 nhận Bằng khen của Bộ GD&ĐT. “Cô giáo siêu nhân” cũng vừa được T.Ư Hội LHTN Việt Nam xét trao Giải thưởng “Thanh niên sống đẹp” năm 2025.

Lưu Trinh