'Sát thủ tàng hình' B-21 Raider: Sức mạnh thật sự ở số lượng hay chất lượng?

Theo TWZ. mùa hè vừa qua, chiến dịch Midnight Hammer tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran cho thấy vai trò sống còn của B-2 trong bảo đảm an ninh quốc gia Mỹ. Tuy nhiên, nó cũng bộc lộ hạn chế: số lượng quá ít khiến khả năng duy trì nhịp độ tác chiến dài hạn bị giới hạn.

Thiếu tướng Jason Armagost, tư lệnh không đoàn 8, đơn vị quản lý toàn bộ phi đội B-1, B-2 và B-52, cho rằng điều ông mong chờ nhất ở B-21 không chỉ là công nghệ tàng hình thế hệ 6, mà là việc có “đủ số lượng để xây dựng lực lượng chiến dịch thực thụ”.

Máy bay B-21 Raider - Ảnh: Không quân Mỹ

Công nghệ vượt trội

B-21 Raider do hãng Northrop Grumman (Mỹ) sản xuất, được thiết kế với công nghệ tàng hình băng rộng (broadband low-observable) thế hệ mới, giúp giảm thiểu khả năng bị phát hiện bởi các hệ thống radar đa dải tần. Kết cấu khí động học tối ưu hóa cho bay cao và động cơ hiệu suất cao cho phép B-21 đạt tầm hoạt động xa mà không cần tiếp dầu thường xuyên, giảm gánh nặng cho lực lượng máy bay tiếp dầu KC-46 và KC-135.

Hệ thống vật liệu hấp thụ sóng radar (RAM) của B-21 được đánh giá là bền hơn và dễ bảo dưỡng hơn so với lớp phủ trên B-2, giải quyết điểm yếu cố hữu về chi phí và thời gian bảo trì của các thế hệ trước.

Theo tướng Jason Armagost, B-21 không hướng tới việc “tinh vi tuyệt đối” ở mọi khía cạnh, mà chọn giải pháp cân bằng giữa công nghệ tiên tiến, tính bền vững và khả năng sản xuất hàng loạt. Điều này bảo đảm máy bay vừa duy trì ưu thế kỹ thuật, vừa không rơi vào tình trạng “quá đắt để triển khai” như B-2.

Máy bay B-21 - Video: TWZ

B-21 được thiết kế với khoang vũ khí linh hoạt, phù hợp các loại đạn dược hiện đại và tương lai. Giống như B-2, máy bay B-21 có thể mang các loại bom dẫn đường GPS như GBU-31, GBU-38 và bom xuyên phá MOP (Massive Ordnance Penetrator), dùng để tấn công các mục tiêu kiên cố như boong ke dưới lòng đất.

Đáng chú ý, kích thước B-21 nhỏ hơn B-2, mang ít vũ khí hơn mỗi chuyến, nhưng bù lại có thể triển khai nhiều hơn, dễ bảo trì hơn và hoạt động với tần suất cao hơn. Việc giảm yêu cầu bảo dưỡng kéo dài sẽ tăng số lượng máy bay sẵn sàng chiến đấu tại mọi thời điểm, một yếu tố sống còn trong xung đột cường độ cao.

B-21 Raider có kích thước và tải trọng bé hơn tiền nhiệm B-2 Spirit - Ảnh: DailyMail

Tác chiến đa nhiệm

Khác với hình dung truyền thống về máy bay ném bom chiến lược, B-21 được thiết kế như một “nền tảng đa nhiệm trên không” (multi-role airborne platform). Máy bay tích hợp hệ thống mạng chiến thuật tiên tiến, có thể đóng vai trò trung tâm chỉ huy tác chiến trên không, điều khiển phương tiện không người lái và phối hợp hỏa lực với các khí tài khác.

Khả năng chiến tranh điện tử (EW) của B-21 cũng được nâng cấp mạnh, từ gây nhiễu radar đối phương, áp chế phòng không (SEAD) cho tới tấn công mạng trên không gian điện từ. Hệ thống cảm biến ISR (tình báo, giám sát và trinh sát) cho phép B-21 tự thu thập dữ liệu mục tiêu và điều chỉnh kế hoạch tấn công ngay trong hành trình.

Một yêu cầu quan trọng với B-21 là khả năng duy trì “chuỗi tiêu diệt hữu cơ” (organic kill chain), tức khả năng tự xác định vị trí, điều khiển và thực hiện nhiệm vụ ngay cả khi mất liên lạc với hệ thống chỉ huy hoặc GPS. Điều này đặc biệt quan trọng trong kịch bản chiến tranh điện tử hoặc tấn công không gian, khi hạ tầng thông tin có thể bị tê liệt.

Máy bay ném bom B-21 - Ảnh: TWZ

Máy bay được trang bị hệ thống định vị dự phòng, liên lạc an toàn và năng lực chỉ huy-tác chiến nội tại, cho phép thực hiện nhiệm vụ hạt nhân ngay cả trong điều kiện tồi tệ nhất khi toàn bộ mạng lưới chiến lược bị tấn công.

B-21 là hạt nhân trong “gia đình tác chiến tầm xa” (Long-Range Strike family of systems), hệ thống hợp nhất nhiều vũ khí chiến lược, từ tên lửa hành trình tàng hình tầm xa LRSO tới máy bay tiêm kích thế hệ mới F-47.

Tiến độ triển khai

Không quân Mỹ hiện chỉ sở hữu 19 chiếc B-2, con số hạn chế khiến việc duy trì nhịp độ chiến dịch dài ngày là thách thức lớn. Trong chiến dịch Midnight Hammer tấn công cơ sở hạt nhân Iran, chỉ có 7 chiếc B-2 tham gia trực tiếp, nhưng gần như toàn bộ lực lượng khả dụng đã phải huy động, kèm theo hàng loạt máy bay hỗ trợ.

Mười máy bay ném bom B-2 tại căn cứ không quân Whiteman ở bang Missouri (Mỹ) trong một cuộc diễn tập cất cánh hàng loạt năm 2024 - Ảnh: Không quân Mỹ

Với B-21, kế hoạch tối thiểu là 100 chiếc, nhiều lãnh đạo quân sự muốn nâng lên 145 chiếc. Số lượng lớn giúp xây dựng “lực lượng chiến dịch” với khả năng tấn công liên tục, đồng thời phân tán rủi ro, giảm khả năng đối phương dự đoán hướng tấn công.

Ngoài ra, số lượng dồi dào còn cho phép không quân Mỹ duy trì hiện diện tiền phương ở các khu vực chiến lược như Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, tăng tính răn đe và giảm thời gian phản ứng trước khủng hoảng.

B-21 được kỳ vọng có độ tin cậy kỹ thuật và khả năng bảo dưỡng vượt trội so với B-2. Điều này đồng nghĩa tỷ lệ máy bay sẵn sàng chiến đấu sẽ cao hơn, cho phép thực hiện nhiều phi vụ liên tiếp mà không cần giãn cách dài để bảo dưỡng sâu.

Hiện một nguyên mẫu B-21 đang bay thử, chiếc thứ 2 dự kiến tham gia thử nghiệm sớm, và ít nhất 4 chiếc khác đang trong các giai đoạn sản xuất. Một số khung máy bay không bay được sử dụng cho thử nghiệm mặt đất.

Không quân Mỹ dự kiến triển khai B-21 đầu tiên tại căn cứ Ellsworth, bang South Dakota, trước khi mở rộng sang các đơn vị khác. Một số máy bay thử nghiệm có thể được biên chế sớm vào lực lượng tác chiến.

B-2 Spirit, do Northrop Grumman phát triển cho không quân Mỹ, là máy bay ném bom chiến lược tàng hình tiên tiến, được đưa vào sử dụng năm 1997. Với thiết kế cánh bay (flying wing), B-2 có khả năng tàng hình vượt trội, giúp tránh radar và thực hiện các nhiệm vụ tấn công tầm xa.

Hoàng Vũ