Sản xuất bằng công nghệ in 3D: giải pháp cho đồ gia dụng, phụ kiện thời trang xanh và tiết kiệm
Công nghệ in 3D đang thay đổi cách sản xuất đồ gia dụng và phụ kiện thời trang, giúp cá nhân hóa sản phẩm, giảm chi phí, tiết kiệm nguyên liệu và mở ra hướng phát triển mới cho ngành công nghiệp sáng tạo.
Trong những năm gần đây, công nghệ in 3D đã chuyển từ lĩnh vực công nghiệp nặng sang nhiều ngành sản xuất phục vụ đời sống hằng ngày. Ban đầu, công nghệ này được ứng dụng trong chế tạo hàng không, ô tô, y tế... nhưng này nay đã xuất hiện phổ biến hơn trong các sản phẩm gia dụng và phụ kiện thời trang.
Một số phụ kiện thời trang được tạo ra bằng công nghệ in 3D - Ảnh: Flux
Đối với ngành gia dụng, in 3D đang tạo ra thay đổi rõ rệt. Những vật dụng quen thuộc trong nhà bếp hay phòng tắm, từ tay nắm cửa, giá để gia vị đến hộp đựng nhỏ, đều có thể được thiết kế riêng và in tại chỗ với thời gian ngắn. Người dùng có thể điều chỉnh kích thước, màu sắc, kiểu dáng theo nhu cầu mà không phải phụ thuộc vào hàng hóa sẵn có trên thị trường.
Điều này thúc đẩy xu hướng tự thiết kế và sản xuất tại nhà, đồng thời khuyến khích việc chia sẻ các mẫu thiết kế miễn phí trên nền tảng trực tuyến. Các startup tại Việt Nam cũng đã khai thác nhu cầu này, cung cấp dịch vụ in 3D theo yêu cầu với nhiều loại nguyên liệu như nhựa PLA, ABS hay vật liệu tái chế, góp phần giảm lãng phí và hướng tới lối sống xanh.
Trong ngành thời trang, công nghệ in 3D cho phép tạo ra những thiết kế phức tạp, tinh xảo mà phương pháp thủ công hoặc công nghiệp truyền thống khó đáp ứng. Một đôi hoa tai hoặc chiếc vòng tay có chi tiết độc đáo có thể hoàn thiện trong vài giờ, mang lại giá trị cá nhân hóa cao. Nhiều nhà thiết kế trẻ tại Việt Nam đã thử nghiệm in 3D để sản xuất phụ kiện thời trang với chi phí hợp lý, qua đó giúp sản phẩm tiếp cận rộng rãi hơn.
Adidas đã ứng dụng công nghệ in 3D vào việc sản xuất các sản phẩm thời trang đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng - Ảnh: Internet
Trên thế giới, các thương hiệu lớn cũng đã áp dụng công nghệ này. Adidas từng tung ra dòng giày Futurecraft 4D với phần đế in 3D, còn nhiều hãng kính mắt đã dùng in 3D để thay đổi mẫu mã nhanh chóng chỉ bằng việc chỉnh sửa tệp thiết kế. Những ví dụ này cho thấy tiềm năng ứng dụng rộng rãi của in 3D trong ngành công nghiệp sáng tạo.
Theo ông Trương Tấn Tòng, Nhà sáng lập kiêm Tổng giám đốc công ty 3D Smart Solution, tốc độ tăng trưởng kép của thị trường in 3D toàn cầu hiện vào khoảng 19,6% mỗi năm và được dự báo đạt 47,5 tỉ USD vào năm 2028, trong đó khu vực ASEAN chiếm khoảng 7%. Ông cho biết không chỉ doanh nghiệp mà cả cá nhân cũng ngày càng quan tâm tới công nghệ này, với nhiều sản phẩm đơn giản có giá chỉ từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng.
Nhận định này phù hợp với báo cáo năm 2025 của IMARC Group, trong đó thị trường in 3D tại Việt Nam được ước tính đạt 140,5 triệu USD vào năm 2024 và có thể tăng lên 700,3 triệu USD vào năm 2033, tương ứng với mức tăng trưởng hằng năm 16,4%.
Song song với cơ hội, in 3D vẫn đối mặt thách thức về chất lượng vật liệu và độ bền sản phẩm. Với các mặt hàng gia dụng thường xuyên chịu lực hoặc nhiệt, việc lựa chọn nguyên liệu phù hợp và kỹ thuật in chính xác là điều kiện bắt buộc để bảo đảm an toàn. Dù vậy, xu hướng sử dụng nhựa sinh học, sợi tự nhiên và vật liệu tái chế đang mở ra triển vọng giải quyết vấn đề này, đồng thời giúp sản xuất thân thiện với môi trường hơn.
Viễn cảnh trong tương lai, khi mỗi gia đình đều có thể sở hữu máy in 3D để bàn với chi phí vài triệu đồng, đủ để in ra các vật dụng phục vụ đời sống thường nhật. Khái niệm “siêu thị thiết kế số” có thể trở thành hiện thực, nơi người dùng chỉ cần tải mẫu sản phẩm trên mạng và in trực tiếp tại nhà.
Trong lĩnh vực thời trang, công nghệ này hứa hẹn khắc phục tình trạng sản xuất dư thừa, vốn là một trong những nguyên nhân gây áp lực lớn cho môi trường. Mô hình sản xuất theo đơn đặt hàng, kết hợp nguyên liệu tái chế hoặc sinh học, sẽ giúp ngành thời trang tiến gần hơn tới mục tiêu phát triển bền vững.
In 3D được ứng dụng để tạo ra các phụ kiện thời trang và các bộ phận của trang phục - Ảnh: Internet
Công nghệ in 3D không chỉ mang đến sự tiện lợi cho người tiêu dùng mà còn thay đổi hành vi mua sắm. Người dùng ngày càng chủ động hơn trong việc thiết kế và tạo ra sản phẩm theo phong cách riêng. Các cộng đồng trực tuyến chia sẻ thiết kế miễn phí cũng ngày càng phổ biến, khuyến khích văn hóa sáng tạo và hợp tác.
Bên cạnh đó, công nghệ này mở ra cơ hội kinh doanh cho doanh nghiệp nhỏ và hộ gia đình. Một cửa hàng in 3D có thể đáp ứng nhiều nhu cầu khác nhau, từ in phụ kiện trang sức, đồ chơi trẻ em đến các chi tiết thay thế trong gia dụng. Đây là nền tảng để kinh tế sáng tạo phát triển và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong xã hội.
Từ những ứng dụng ban đầu trong công nghiệp nặng, in 3D đã từng bước trở thành một phần của đời sống hiện đại. Từ sản phẩm gia dụng nhỏ nhất đến phụ kiện thời trang tinh xảo, công nghệ này đang chứng minh giá trị trong việc cá nhân hóa, tiết kiệm nguyên liệu và giảm thiểu lãng phí. Với tốc độ phát triển nhanh của thiết bị và vật liệu, nhiều khả năng trong tương lai gần, mỗi gia đình sẽ có thể tự tạo ra sản phẩm phù hợp với nhu cầu và phong cách sống của mình.
