Vốn hóa công ty sản xuất 'quốc tửu' Trung Quốc mất 111 tỷ USD

Sau những cảnh báo rủi ro thị trường chứng khoán được đưa ra gần đây, các mã chứng khoán được giao dịch phổ biến nhất ở Trung Quốc đang được điều tra chặt chẽ. Theo Bloomberg, động thái này gây thiệt hại đến các nhà quản lý đầu tư hàng đầu Trung Quốc, đồng thời gây ảnh hưởng đến triển vọng của thị trường chứng khoán lớn thứ hai thế giới.

Nếu chỉ 3 tuần trước, mua vào cổ phiếu Kweichou Moutai - công ty sản xuất rượu được yêu thích nhất Trung Quốc - là một quyết định hoàn hảo để ngành đầu tư quỹ trị giá 3.000 tỷ USD kiếm tiền dễ dàng thì hiện tại, đây không còn là chiến lược khôn ngoan nữa.

"Quốc tửu" Trung Quốc

Từ đầu năm đến nay, cổ phiếu của công ty rượu Kweichou Moutai tăng 30%. Trước đó, cổ phiếu của hãng đã tăng gần 70% trong năm 2020, và tăng gấp đôi vào năm trước đó.

Kweichou Moutai (Mao Đài Quý Châu), có một phần vốn thuộc sở hữu nhà nước, là công ty nằm ngoài lĩnh vực công nghệ có giá trị vốn hóa lớn nhất Trung Quốc. Để so sánh, giá trị của hãng rượu "quốc dân" vượt mặt IBCB, ngân hàng lớn nhất Trung Quốc.

Trên phạm vi toàn cầu, giá trị vốn hóa của Mao Đài Quý Châu vượt xa các công ty rượu phương Tây nổi tiếng như Diageo và Constellation Brands. Công ty này cũng lớn hơn các thương hiệu tên tuổi như Toyota, Nike, Disney và Coca-Cola, hãng sản xuất đồ uống lớn nhất thế giới.

Do đó, cổ phiếu của hãng "quốc tửu" trở thành đối tượng được lựa chọn của các quỹ đầu tư lớn vì dễ dàng giúp họ thăng bậc trên bảng xếp hạng. Nhiều quỹ sở hữu lượng tiền mặt khổng lồ không còn lựa chọn nào tốt hơn Kweichou Moutai để giữ khách hàng và thu hút thêm nhà đầu tư mới.

Kweichou Moutai là công ty nằm ngoài lĩnh vực công nghệ có giá trị vốn hóa lớn nhất Trung Quốc. Ảnh: CNN.

Tuy vậy, gió đã đổi chiều. Bắt đầu từ sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, giá cổ phiếu Moutai Kweichou liên tục giảm. Hiện, cổ phiếu hãng này đã giảm 22% kể từ mức cao nhất. Trong phiên giao dịch ngày 4/3, mã này giảm tới 6%. Tính đến nay, giá trị vốn hóa của Kweichou Moutai đã mất hơn 111 tỷ USD.

Các nhà đầu tư cũng lỗ nặng vì đà giảm của cổ phiếu Moutai. Người chịu thiệt hại nặng nhất là ông Zhang Kun của E Fund Management, công ty đầu tiên tại Trung Quốc giám sát quỹ đầu tư lên tới 100 tỷ nhân dân tệ (15 tỷ USD).

Quỹ đầu tư E Fund Blue Chip Selected Mixed Fund của ông Zhang giảm 12% trong 10 ngày, sau đó tạm phục hồi về 95% so với năm ngoái vì khoản đầu tư khổng lồ vào Baijiu (rượu trắng Trung Quốc). Tính đến tháng 12, quỹ đã đầu tư 9,6% tổng tài sản vào Kweichou Moutai. Một quỹ khác cũng do Zhang điều hành mất đến 23% tài sản vì giá cổ phiếu Moutai lao dốc.

Những nhà quản lý đầu tư theo chân Zhang cũng cảm nhận thiệt hại lớn. Dữ liệu cho thấy 2/3 tài sản trong các quỹ tương hỗ tập trung đầu tư vào 100 loại cổ phiếu đứng đầu thị trường, trong khi 400 cổ phiếu hàng đầu thu hút đến 93% tổng lượng đầu tư.

Bong bóng chực chờ vỡ vụn?

Mặc dù thị trường nội địa Trung Quốc có hơn 4.000 mã cổ phiếu, cổ phiếu Kweichou Moutai vẫn là mã cổ phiếu có giá trị lớn nhất thị trường với vốn hóa khoảng 390 tỷ USD.

Cổ phiếu Moutai chiếm đến 27% mức lỗ trong Chỉ số FTSE Trung Quốc A50 (đo lường các công ty lớn nhất nước này) kể từ ngày 10/2. Khi tập hợp với các nhà sản xuất rượu khác gồm Wuliangye Yibin Co. và Luzhou Laojiao Co., ba công ty này chiếm hơn một nửa mức lỗ của FTSE A50.

Nỗi e ngại về định giá của Kweichou Moutai và các công ty cùng ngành ngày càng leo thang. Đây không phải lần đầu tiên giá cổ phiểu Kweichou Moutai sụt giảm. Tháng 7 năm ngoái, cổ phiếu của hàng giảm khoảng 8% sau khi tờ People’s Daily chỉ trích giá rượu của công ty quá cao.

Nhiều người dự đoán cổ phiếu hãng rượu Moutai Kweichou là một bong bóng khổng lồ chực chờ vỡ vụn. Ảnh: Bloomberg.

Năm 2017, tờ Tân Hoa xã đưa tin giá cổ phiếu tăng quá nhanh của Moutai có thể kích thích một đợt bán tháo trên diện rộng và khuyến cáo nhà đầu tư nên "có cái nhìn hợp lý hơn" về công ty. Ngay lập tức, giá trị vốn hóa của Kweichou Moutai bốc hơi 7,8 tỷ USD trong một ngày.

Lâu hơn, vào năm 2013, doanh số rượu Moutai cũng lao dốc nghiêm trọng sau khi ông Tập Cận Bình mở cuộc chiến chống tham nhũng và chi tiêu xa hoa của cán bộ, cũng như ngăn chặn văn hóa quà cáp đắt tiền cho tham quan Trung Quốc mà rượu Kweichou Moutai là một tặng phẩm thường thấy.

Trở lại cú hụt chân lần này, giới chức Trung Quốc đang ngày càng lo ngại về những rủi ro của hệ thống tài chính do tình trạng dư thừa thanh khoản. Ngày 2/3, cơ quan quản lý ngân hàng hàng đầu Trung Quốc cảnh báo cần cắt giảm các khoản nợ trong bối cảnh bong bóng tài chính và bất động sản trong nước chực chờ vỡ vụn.

Trong phiên giao dịch hôm nay, các nhà đầu tư đại lục ồ ạt bán cổ phiếu vì lo ngại điều kiện thanh khoản thắt chặt có thể khiến triển vọng thị trường chứng khoán Trung Quốc sụt giảm mạnh.

Chỉ số CSI 300 giảm 3,2%, mức cao nhất kể từ tháng 7. Chỉ số ChiNext cũng giảm 4,9% khi Ngân hàng Trung ương Trung Quốc rút tiền khỏi hệ thống ngân hàng. Khối ngoại cũng bán ròng 1,1 tỷ USD cổ phiếu Trung Quốc thông qua 2 sàn Thượng Hải và Thâm Quyến, mức bán ròng cao nhất kể từ tháng 9 năm ngoái.

Với đà điều chỉnh giảm của Kweichou Moutai, nhiều chuyên gia dự đoán nhà đầu tư cần cảnh giác với những mã cổ phiếu tăng quá cao và quá nhanh. Bên cạnh đó, các nhà quản lý quỹ cần tìm một chiến lược đầu tư mới để bảo vệ lợi nhuận của mình.

Bùi Ngọc