Phải có kế hoạch hoàn thiện thể chế cho lĩnh vực y tế, báo cáo kết quả hàng năm với Quốc hội

ĐBQH Nguyễn Thị Ngọc Xuân (Bình Dương):
Làm rõ trách nhiệm pháp lý trong việc để thiếu thuốc, vật tư y tế

Tôi cho rằng, 3 khó khăn lớn nhất của ngành y tế hiện nay là: thể chế chưa đột phá, bộ máy chưa thông suốt và tài chính chưa rõ ràng, trong đó, công tác thể chế quyết định chi phối 2 việc còn lại nhưng tiến độ thực hiện còn rất chậm. Đơn cử sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế, Quốc hội đã quyết nghị trong năm 2022 nhưng đến nay vẫn chưa trình Quốc hội hay Nghị quyết số 80/2023/QH15 của Quốc hội sau khi ban hành thì cơ quan tham mưu phải cần đến 67 ngày để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành văn bản triển khai thực hiện. Đây chính là nội dung gây khó khăn cho các địa phương. Quyết sách đúng đắn của Quốc hội và ý kiến của cử tri liên quan đến thể chế ngành y tế phải có kế hoạch thực hiện, báo cáo kết quả cho Quốc hội hàng năm. Tại khoản 1 Điều 2 dự thảo Nghị quyết, tôi kiến nghị trong danh mục kèm theo cần bổ sung nội dung sửa đổi Luật Dược, Luật Bảo hiểm xã hội, tổng hợp đầy đủ các kiến nghị của các tỉnh, thành phố và các cơ quan Trung ương.

Đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân (Bình Dương) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Về tài chính y tế, cần quy định tỷ lệ ngân sách đầu tư cho y tế nói chung, y tế cơ sở, y tế dự phòng nói riêng phù hợp với từng loại hình, địa bàn, đảm bảo nguồn lực đầy đủ đầu tư cho cơ sở. Nhanh chóng sửa đổi các cơ chế cho đơn vị sự nghiệp y tế công lập, cơ chế thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế. Hiện nay, việc thiếu thuốc, thiếu vaccine, vật tư y tế kéo dài nhưng chưa được giải quyết triệt để. Cử tri Bình Dương đề nghị Bộ Y tế quản lý chặt chẽ, công khai định kỳ giá cả các mặt hàng y tế thông thường trên cơ sở định giá mặt hàng và phí vận chuyển, phí bảo quản theo từng khu vực để địa phương có căn cứ tự chủ mua sắm mà không phải qua đấu thầu, đồng thời đảm bảo dự phòng vaccine, thuốc hiếm kịp thời cứu chữa bệnh nhân; làm rõ trách nhiệm pháp lý trong việc để thiếu thuốc, vật tư y tế, không để tình trạng người dân chết hoặc bệnh tật vì thiếu thuốc hay thiếu vaccine

ĐBQH Phạm Đình Thanh (Kon Tum):
Chế độ đãi ngộ nhân viên y tế phải thỏa đáng

Báo cáo kết quả giám sát chuyên đề "Việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống Covid - 19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng được xây dựng công phu, đánh giá đầy đủ và rất sát với từng vấn đề; nội dung kiến nghị rõ, kịp thời và có tính khả thi cao. Trên cơ sở báo cáo giám sát của Quốc hội và kết quả giám sát ở địa phương, tôi nhận thấy hoạt động y tế cơ sở, y tế dự phòng còn gặp rất nhiều khó khăn, yếu kém, cơ chế chính sách đối với lĩnh vực này còn bộc lộ nhiều vấn đề bất cập cần phải được nghiêm túc xem xét và sớm có giải pháp khắc phục.

Đại biểu Phạm Đình Thanh (Kon Tum) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Tôi thống nhất cao với nội dung kiến nghị của Đoàn giám sát và đề nghị Chính phủ sớm chỉ đạo rà soát trình Quốc hội ban hành các dự án Luật để bổ sung hoàn thiện các quy định liên quan đến lĩnh vực y tế cơ sở, y tế dự phòng. Đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu bổ sung cơ chế cụ thể để bảo đảm tiền lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ thỏa đáng đối với nhân viên y tế nói chung, nhân viên y tế cơ sở, y tế dự phòng nói riêng tương xứng với công sức của họ khi thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu và đặc thù công việc.

Tiếp tục đổi mới chính sách và phương thức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhân viên y tế cơ sở, y tế dự phòng, nhất là nhân lực làm việc tại trạm y tế xã. Tiếp tục áp dụng chính sách đào tạo cử tuyển cho vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Xem xét bổ sung đối tượng viên chức ngành y tế công tác tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được cử đi đào tạo trình độ đại học theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Nghị định 101 ngày 1.9.2017 của Chính phủ. Tăng cường đầu tư về cơ sở vật chất và hỗ trợ thỏa đáng với các nguồn lực khác cho y tế cơ sở để y tế cơ sở đủ sức hoàn thành nhiệm vụ, nhất là đối với các đơn vị hoạt động phụ thuộc chủ yếu vào nguồn phân bổ ngân sách nhà nước, không có hoặc có rất ít các nguồn thu khác.

ĐBQH Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên):
Đầu tư cho y tế cơ sở phải đồng bộ, chiến lược, lâu dài

Tôi thống nhất cao với Báo cáo kết quả giám sát và dự thảo Nghị quyết giám sát chuyên đề "Việc huy động, quản lý và sử dụng nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid - 19; việc thực hiện chính sách pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng". Tôi cũng đánh giá cao việc Quốc hội đã lựa chọn nội dung chuyên đề giám sát cũng như cách thức triển khai hoạt động giám sát. Từ kết quả giám sát chuyên đề đã tạo được sự chuyển biến tích cực trong thực hiện chính sách, pháp luật, đưa ra những giải pháp cụ thể để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid -19 và y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Trong thời gian tới, tôi đề nghị tiếp tục rà soát để xử lý các vướng mắc, tồn tại đã được chỉ ra, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện cơ sở pháp lý trong việc huy động, quản lý và sử dụng nguồn lực. Đồng thời, cần xây dựng các kịch bản để bảo đảm ứng phó kịp thời với những dịch bệnh khẩn cấp có quy mô toàn cầu như đại dịch Covid -19.

Y tế cơ sở được coi là nền tảng, là xương sống của hệ thống y tế, đồng thời là tuyến đầu, là người "gác cổng" của hệ thống y tế, chăm sóc sức khỏe ban đầu triển khai các dịch vụ khám, chữa bệnh cơ bản, quản lý sức khỏe cho người dân và trực tiếp, gần dân nhất. Do đó, tôi đề nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục có cơ chế, chính sách để phát triển hệ thống y tế cơ sở; ưu tiên bố trí nguồn lực để đầu tư cho hệ thống y tế cơ sở. Việc đầu tư cho y tế cơ sở phải đồng bộ trên cả 3 lĩnh vực chuyên môn, cơ sở vật chất, máy móc thiết bị và phải mang tính chiến lược lâu dài, có định hướng phát triển cho cả giai đoạn sắp tới.

Tiếp tục có giải pháp để nâng cao năng lực nội tại của nhân viên y tế tại các tuyến y tế cơ sở. Đội ngũ bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế cần nỗ lực, cố gắng thường xuyên để nâng cao năng lực chuyên môn, đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức liên tục vì kiến thức y khoa là rộng lớn và đổi mới mỗi ngày. Đổi mới chính sách và đổi mới nội dung, phương thức đào tạo để nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn cho viên chức y tế cơ sở, nhất là ở các trạm y tế. Cần có giải pháp để giải quyết tình trạng thiếu bác sĩ ở các trạm y tế, nhất là khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa; tiếp tục thực hiện cử bác sĩ ở tuyến trên luân phiên về làm việc, điều chuyển đi và đến một số y tá, điều dưỡng, dược sĩ theo yêu cầu của các trạm y tế. Nghiên cứu để có chính sách tiền lương, chế độ đãi ngộ phù hợp hơn, thỏa đáng hơn với ngành y vì viên chức công tác tại ngành y tế có thời gian đào tạo dài, áp lực, trách nhiệm công việc cao và môi trường làm việc độc hại, để tạo động lực, thu hút, giữ chân những cán bộ y tế giỏi, có chuyên môn cao công tác ở các bệnh viện công lập.

Quỳnh Chi ghi