Ổn định cuộc sống kiều bào Campuchia hồi hương

Không để biến động dân cư

Gia đình anh Nguyễn Văn Hòa là một trong những hộ kiều bào Campuchia hồi hương đầu tiên sinh sống tại lòng hồ thủy điện Cần Đơn. Ở khu vực này, bè của anh rộng rãi, khang trang nhất. Bận rộn với cuộc sống mưu sinh, mỗi ngày, từ 8 giờ sáng, anh Hòa đã bắt đầu công việc đánh bắt thủy sản trên lòng hồ. Lênh đênh đến 4-5 giờ chiều mới đủ trang trải sinh hoạt phí cho gia đình.

Công an xã Phước Minh hướng dẫn bà con Việt kiều Campuchia nhận diện hành vi và thủ đoạn các loại tội phạm

Khu vực này là nơi mưu sinh của nhiều hộ Việt kiều Campuchia di dân tự do, hồi hương từ nhiều năm nay. Đa phần họ thuộc diện hộ nghèo, không có đất sản xuất, không nhà ở, không giấy tờ tùy thân, chuyên sống bằng nghề đánh bắt thủy sản. Do vậy, việc ổn định số hộ dân này, không để phát sinh thêm trường hợp di dân bất hợp pháp, cũng như tạo điều kiện cho họ mưu sinh có sự nỗ lực rất lớn của lực lượng công an và chính quyền địa phương. “Mình từ Campuchia về đây theo ông bà, cha mẹ nên không có giấy tờ gì, không biết chữ… nhưng công an địa phương rất nhiệt tình, thường xuyên xuống gặp gỡ, tuyên truyền, trao đổi. Cái gì mình không hiểu thì hỏi và luôn được các anh giải thích cặn kẽ, rõ ràng” - anh Hòa cho biết thêm. Gia đình anh Hòa có 2 con, con lớn 10 tuổi, con nhỏ 6 tuổi. Cả hai đều có giấy khai sinh và được đến trường học tập đầy đủ.

Lòng hồ thủy điện Cần Đơn thuộc xã Phước Minh hiện có 44 hộ Việt kiều Campuchia sinh sống, với 161 người. Thời gian qua, Công an xã Phước Minh thường xuyên phối hợp các ngành, đoàn thể, chính quyền UBND xã nắm tình hình, vừa tuyên truyền pháp luật vừa tăng cường công tác quản lý, không để phát sinh thêm trường hợp di dân tự do tại đây.

Ông Bùi Ngọc Thủy, Phó Chủ tịch UBND xã Phước Minh cho biết: “Khu vực lòng hồ thỉnh thoảng có một số hộ dân mới từ Campuchia về. Cuối năm 2023, có 1 gia đình 3 người từ tỉnh Đồng Tháp lên sinh sống. Tuy nhiên, các trường hợp này đều được người dân ở đây nhanh chóng báo với Công an xã. Sau đó, lực lượng công an xã cùng với chính quyền địa phương xuống vận động họ trở về nơi sinh sống ban đầu. Với nhiều giải pháp, thời gian qua, khu vực này không phát sinh thêm hộ Việt kiều Campuchia mới, chủ yếu là các hộ dân cũ có thêm nhân khẩu và tự tách hộ”.

Quan hệ “kiềng 3 chân”

Không thể quản lý trên mặt giấy tờ hành chính, lực lượng Công an xã Phước Minh phải thường xuyên xuống tận nơi các hộ dân Việt kiều Campuchia sinh sống để thăm nắm tình hình. Qua các cuộc gặp gỡ, trò chuyện thân tình, mối quan hệ giữa các hộ dân ở đây và lực lượng chức năng ngày càng xích lại gần hơn. Ông Nguyễn Văn Trãi, Tổ trưởng mô hình “Việt kiều Campuchia nói không với vi phạm pháp luật” cho hay, khi lực lượng công an cần gặp gỡ, trao đổi với các hộ dân, tôi thường lấy đò chèo vào bờ chở mấy anh đi từng bè, từng nhà.

“Việt kiều Campuchia nói không với vi phạm pháp luật” cũng là mô hình do Công an xã Phước Minh thành lập với mục đích là cầu nối để tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với các hộ Việt kiều Campuchia, đồng thời cũng là “cánh tay nối dài” của lực lượng công an xã trong việc phát hiện và tố giác các loại tội phạm.

Mô hình hiện có 8 thành viên. Giữa các thành viên của mô hình và Công an xã Phước Minh luôn có mối liên hệ mật thiết với nhau. Nhờ mối liên hệ mật thiết đó mà nhiều năm qua, trên địa bàn sinh sống của các hộ Việt kiều Campuchia không xảy ra tình trạng bất ổn.

Nắm người, nắm hộ, nắm địa bàn

Với các hộ dân Việt kiều Campuchia, việc xác định quốc tịch hầu như là không thể. Vì thế, rất khó khăn để họ có các loại giấy tờ tùy thân. Trước thực tế đó, Công an xã Phước Minh đã chủ động “nắm người, nắm hộ, nắm địa bàn”, mời tất cả hộ dân Việt kiều Campuchia đang sinh sống trên địa bàn đến trụ sở Công an xã để thu nhận thông tin dữ liệu dân cư và thu thập phiếu thông tin dân cư cập nhật vào hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Công an xã Phước Minh đến tuyên truyền cho bà con Việt kiều Campuchia trên lòng hồ thủy điện Cần Đơn

Thượng úy Trịnh Tuấn Ngọc cho biết: “Công an xã giao nhiệm vụ cụ thể cho ban điều hành thôn và công an viên các thôn cùng với lực lượng công an xã để quản lý các hộ dân trên tất cả các mặt, từ quản lý con người, việc làm đến tâm tư, nguyện vọng của họ trong quá trình sinh sống tại địa phương”.

Trong đợt thu thập dữ liệu dân cư trên hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư vừa qua, Công an xã Phước Minh đã thu thập dữ liệu của 147 nhân khẩu lên hệ thống. Trong đó, 35 trường hợp công dân có giấy khai sinh và trong giấy khai sinh có quốc tịch Việt Nam nhập hệ thống trạng thái “không đủ điều kiện đăng ký thường trú” và 114 trường hợp trạng thái “đã ghi”, “chưa xác định quốc tịch”. “Chúng tôi hy vọng những cơ sở dữ liệu ban đầu phần nào sẽ hỗ trợ các hộ dân khi cần xác minh lý lịch, xác minh nhân thân trong những trường hợp cần thiết, bớt thiệt thòi cho các hộ dân ở đây” - Thượng úy Trịnh Tuấn Ngọc bày tỏ.

Nguồn lợi thủy sản ở lòng hồ thủy điện Cần Đơn ngày càng ít. Do đó, một phần các hộ dân Việt kiều Campuchia đã lên bờ để làm những ngành nghề khác. Cuộc sống của họ dù khó khăn đôi chút nhưng bình yên, ổn định và con cái được đến trường. Sự bình yên giúp họ tiếp tục cuộc sống và tin tưởng vào tương lai phía trước.

Thu Thảo - Minh Chính