Ở nơi bác sĩ bị bệnh nhân giật tóc, cào xé tấn công như 'cơm bữa'

Tại "ngôi nhà vui vẻ" của những bệnh nhân mắc bệnh tâm thần. Nơi đây, các y bác sĩ luôn nỗ lực ngày đêm để kéo những phận đời bất hạnh ấy quay trở về từ "cõi riêng".

Bị bệnh nhân đánh như cơm bữa

Nói đến bệnh viện tâm thần gợi cho mọi người nghĩ đến những phận người bất hạnh, ngây ngây, dại dại... Không ai muốn tiếp xúc hay gần gũi với những người có số phận bất hạnh này. Vậy nhưng có chứng kiến những "bảo mẫu" đặc biệt tại Bệnh viện Tâm thần Nghệ An đang ngày đêm chăm sóc những bệnh nhân mới thấu hiểu được nỗi vất vả cũng như sự sẻ chia, "tình người" ở nơi đây.

Tại đây, có những phòng chăm sóc đặc biệt dành cho những bệnh nhân thường xuyên kích động. Vì lý do an toàn nên các phòng này được đóng kín, nhân viên y tế giữ chìa khóa cẩn thận, bất cứ ai ra vào cũng phải khóa cửa.

Chữa bệnh cho người tỉnh đã khó khăn, điều trị cho bệnh nhân tâm thần càng nhọc nhằn gấp bội. Phải tận mắt chứng kiến mới thấy hết nỗi vất vả, hiểm nguy và cả sự hy sinh thầm lặng mà các nữ là y bác sĩ đang ngày đêm đối mặt với những phận đời sống trong "cõi riêng" ít ai hiểu được.

Dặn dò phóng viên đi sau mình đề phòng bệnh nhân lên cơn kích động, nữ điều dưỡng Bùi Thị Ngọc Quỳnh, khoa Điều dưỡng vừa trấn an: "Các bệnh nhân ở đây nhìn thế nhưng hiền lành lắm, không phải sợ như mọi người bên ngoài đồn đoán đâu".

Dù có lúc bị bệnh nhân xem là "kẻ thù", nhưng các y bác sĩ nơi đây không bỏ cuộc.

Thấy có "khách lạ", có người bệnh vẫy tay chào, có người miệng ú ớ phát ra những câu nói, nụ cười một cách vô thức. Khi thấy có người giơ điện thoại chụp ảnh, có bệnh nhân rất vui vẻ, tạo dáng xin chụp cùng, một lúc sau lại bất giác khóc rưng rức. Ở phía phòng đối diện, bệnh nhân đi lại với ánh mắt vô hồn, có em bé chạy đến khóc cười xin bánh kẹo, có người lại tỏ vẻ sợ hãi trùm chăn kín đầu giả vờ ngủ …

Thỉnh thoảng, từ một góc lại vang lên tiếng cười điên điên dại dại, tiếng la hét của một số bệnh nhân nặng đang được "cố định" trên giường khiến mọi người giật mình hoảng sợ.

Có nhiều bệnh nhân thoạt trông không biết họ đang mắc bệnh, chỉ khi trò chuyện hồi lâu mới phát hiện ra.

Ngạc nhiên khi thấy một cô gái trẻ với thần thái sáng sủa, rất vui vẻ, hát cười nghêu ngao, tôi chợt buột miệng "Chị ấy vào đây mà vẫn yêu đời quá!", nữ điều dưỡng Quỳnh liền giải thích: "Đó là bệnh nhân T., bị một dạng rối loạn của cảm xúc. Em ấy có thể nói chuyện và hát mỗi ngày khóc đó rồi lại cười được ngay".

Nói rồi, Quỳnh tiếp tục dẫn mọi người "tham quan" khu điều trị nội trú nữ. Vừa đi Quỳnh vừa kể, hầu hết bệnh nhân ở đây đều có hoàn cảnh gia đình rất khó khăn. "Nhiều bệnh nhân có gia đình chăm sóc nhưng cũng không ít người bệnh khi được đưa vào đây rồi bị bỏ rơi, phó mặc cho bệnh viện…", điều dưỡng Quỳnh buông tiếng thở dài.

Bác sĩ Phạm Thị Anh , Trưởng Khoa Hồi sức cấp cứu.

Bác sĩ Phạm Thị Anh, Trưởng Khoa Hồi sức cấp cứu có thâm niên 12 năm gắn bó với nơi đây. Bác sĩ Anh vẫn nhớ như in cảm giác ngỡ ngàng của ngày đầu bước chân vào đây. Lần đầu khi tận mắt chứng kiến các bệnh nhân đang trong trạng thái kích động, chị không khỏi hoảng sợ. Thế nhưng, cảm giác ấy qua đi rất nhanh, chị mau chóng làm quen với công việc của mình.

Bác sĩ Phạm Thị Anh thăm khám cho bệnh nhân.

Theo bác sĩ Anh, ngoài nguyên nhân bẩm sinh, đa số bệnh nhân vào đây và được phát hiện mắc bệnh tâm thần sau khi trải qua những sang chấn nặng do áp lực cuộc sống, cú sốc tình cảm, công việc, học hành hay bị tai nạn, chấn thương ... Lúc mê lúc tỉnh, họ dễ xúc động, nóng nảy và rất manh động. Do đó, việc y bác sĩ bị bệnh nhân đánh, chửi bới đã là điều bình thường như cơm bữa.

"Tôi và đồng nghiệp bị bệnh nhân giật tóc, cào xé hay tấn công bất ngờ là chuyện thường ngày. Nhưng giờ thì có kinh nghiệm rồi, đi lại trong này, lúc nào cũng phải cảnh giác. Khi lên cơn, bệnh nhân rất hung dữ, dứt cơn là họ lại hiền lành, dịu dàng. Mới đây, có bác sĩ bị bệnh nhân tấn công bằng vật sắc nhọn. Khi nhập viện bệnh nhân này đã thủ sẵn vật sắc nhọn khiến bác sĩ đang thăm khám không kịp trở tay", chị Anh bộc bạch.

Mỗi viên thuốc, bữa ăn, cốc sữa được bệnh nhân ăn uống đều đặn, mỗi nụ cười nở trên môi là cả một quá trình chăm sóc, động viên của các y bác sĩ

Cũng theo chị Anh, làm việc tại đây, điều lo lắng nhất là theo dõi bệnh nhân bị trầm cảm. Bởi, những người mắc bệnh này rất ít nói chuyện và thường có ý nghĩ tiêu cực, tự làm hại bản thân bằng cách dùng dao cứa cổ, rạch bụng…

"Các điều dưỡng và bác sĩ ở đây từng nhiều lần cứu sống bệnh nhân tự tử. Bản thân tôi cứ bị ám ảnh mãi bởi mới đây có trường hợp bệnh nhân cắn lưỡi tự tử trong đêm, may mà kịp thời phát hiện được…", chị Anh tâm sự.

Cũng theo bác sĩ Anh, những năm gần đây, người bị tâm thần do ma túy nhập viện ngày càng gia tăng. Đáng báo động là số lượng bệnh nhân "ngáo đá" đang trẻ hóa. Nhiều thanh niên lún sâu vào chất gây nghiện bị ngộ độc ma túy, loạn thần và phải nhập viện trong tình trạng kích động dữ dội.

Các nữ điều dưỡng ân cần chăm sóc cho bệnh nhân nhi chậm phát triển ý thức như là người thân ruột thịt của mình.

Tại Bệnh viện Tâm thần Nghệ An, nơi "nguy hiểm" nhất chính là khoa có bệnh nhân cai nghiện chất ma túy. Các bệnh nhân nam bị hoang tưởng, ảo giác, mất kiểm soát hành vi do nghiện rượu bia, ma túy.

Nhiều năm gắn bó với "người điên", số lần điều dưỡng Nguyễn Thị Hồng Thường bị bệnh nhân tấn công không thể đếm xuể, khi thì bị dọa, lúc bị "ăn chửi" ...

Nữ điều dưỡng chăm sóc bệnh nhân.

Nghề chăm sóc bệnh nhân tâm thần vất vả là thế, các y bác sĩ nhiều lúc còn bị bệnh nhân xem như "kẻ thù" mỗi khi lên cơn bệnh, nhưng lúc bình thường có thể tâm sự, sẻ chia nỗi niềm như người thân ruột thịt. Các bác sĩ tâm sự, giận đấy, nhưng rồi lại thương. Và thương rồi lại thương thêm....

Giữa bác sĩ và bệnh nhân dường như tồn tại sợi dây gắn kết tình cảm như những người ruột thịt.

"Người ta có bệnh mới vào đây và cần đến mình. Họ đã quá thiệt thòi so với người khác nên các anh chị em tại bệnh viện luôn nhắc nhở nhau, chăm sóc bệnh nhân như chính những người thân của mình", điều dưỡng Thường chia sẻ.

Rơi nước mắt khi nghe hai tiếng 'cảm ơn'

Tất cả mọi sinh hoạt của bệnh nhân từ ăn uống, tắm giặt đến cắt tóc, bấm móng tay, chân và cả chuyện "đến tháng"… đều được các bác sĩ, điều dưỡng hỗ trợ.

Cá biệt, nhiều bệnh nhân khi lên cơn, ngoài việc hò hét, đập phá thì lúc ăn còn phun đầy mặt điều dưỡng, có khi còn phóng uế bừa bãi lên chăn chiếu, phòng ốc. Ngay sau đó cán bộ, nhân viên bệnh viện lại phải chia nhau lau dọn.

Cũng theo các bác sĩ làm việc tại đây, điều khiến họ lo lắng nhất là theo dõi bệnh nhân bị trầm cảm.

Mặc dù hung dữ khi lên cơn nhưng bệnh nhân tâm thần vẫn có những khoảng lặng khiến các y bác sĩ ai nấy đều mủi lòng. Và trong cõi mê ấy, lúc chợt tỉnh, khát vọng lớn nhất với họ là về lại với cuộc sống bình thường.

Những trường hợp bệnh nặng, người lớn tuổi, người khó khăn khi thực hiện các sinh hoạt hàng ngày sẽ được các điều dưỡng chăm sóc tận tình.

Tại Bệnh viện Tâm thần Nghệ An, các bác sĩ, y tá luôn tìm cách gần gũi với bệnh nhân bằng cách nhớ tên gọi, đặc điểm tính cách hoàn cảnh gia đình của họ. Nhờ đó tạo được sự gần gũi, để bệnh nhân tin tưởng, trút cơn uất ức và giải tỏa sự bí bức trong lòng. Những cuộc chuyện trò thân mật, những lời hỏi thăm vừa là nghiệp vụ chẩn bệnh, điều trị, vừa là cách để giúp họ dần kết nối lại với xã hội.

Khi cho các bệnh nhân uống thuốc, các y tá phải theo dõi tác dụng và những diễn biến thất thường của người bệnh.

Làm cái nghề đòi hỏi phải có "thần kinh thép" nên những y bác sĩ nơi đây đều có những câu chuyện buồn, vui khác nhau, mang theo nhiều trăn trở nhưng cũng có những niềm hạnh phúc rất đỗi giản đơn. Đó là khi được nghe hai tiếng "cảm ơn" của bệnh nhân và nhìn họ trở về với cuộc sống đời thường.

Các bệnh nhân phục hồi tốt sẽ được chuyển đến khoa phục hồi chức năng. Tại đây, họ sẽ được "thư giãn" bằng cách múa hát, tập thể dục...

"Nghe lời cảm ơn của người bệnh tâm thần không dễ dàng gì. Chỉ khi khỏi bệnh và được ra viện họ mới đủ tỉnh táo để nói hai tiếng đó. Niềm hạnh phúc lúc ấy thật khó có thể diễn tả hết được!", bác sĩ Phạm Thị Anh trải lòng.

Hằng ngày, các bác sĩ, điều dưỡng giúp bệnh nhân vệ sinh cá nhân và lúc tỉnh táo hướng dẫn họ tập thể dục

Liều thuốc quan trọng chính là nghị lực của bệnh nhân cộng với sự ân cần của đội ngũ y bác sĩ. Họ cùng đồng hành với nhau để tìm đường thoát khỏi "cõi riêng".

Hoàng Trinh