NSƯT Tuyết Thu: Vai diễn khác biệt tính cách cho tôi nhiều 'đất' diễn

Mới đây, NSƯT Tuyết Thu đoạt Huy chương vàng tại Liên hoan Quốc tế sân khấu thử nghiệm năm 2025 với vai Thái hậu Dương Vân Nga trong vở kịch Sơn hà (kịch bản gốc Hoàng hậu hai vua, tác giả: Lê Duy Hạnh, đạo diễn: NSƯT Lê Nguyên Đạt).

NSƯT Tuyết Thu vai Thái hậu Dương Vân Nga trong vở kịch thử nghiệm Sơn hà

PHÓNG VIÊN: Hơn 30 năm theo đuổi nghệ thuật, vai diễn, vở diễn nào khiến chị ấn tượng nhất?

NSƯT TUYẾT THU: Từ nhỏ, tôi đã thích tham gia các hoạt động văn nghệ ở trường nên lúc lớn, tôi quyết định theo học cải lương tại Trường Nghệ thuật Sân khấu 2 (nay là Trường ĐH Sân khấu và Điện ảnh TPHCM). Học cải lương nhưng vai diễn đầu tiên trong sự nghiệp biểu diễn lại là trong vở kịch nói Cô láng giềng (1991). Đến năm 1996, tôi được NSND Trần Ngọc Giàu mở lối để về Nhà hát Kịch thành phố. Tại nhà hát, tôi tham gia vở Bước qua lời nguyền. Cũng ở giai đoạn này, tôi được đạo diễn Trường Long mời tham gia vở diễn Hòn đảo thần vệ nữ. Vở được Đài Truyền hình TPHCM (nay là Đài Phát thanh và Truyền hình TPHCM) quay hình, chiếu trên sóng truyền hình và tôi được nhiều khán giả biết đến hơn. Từ vở diễn này, tôi có thêm cơ hội mở rộng hoạt động biểu diễn sân khấu trong các chương trình Trong nhà ngoài phố, Chuyện bốn mùa… Năm 1999, tôi về Nhà hát kịch Sân khấu nhỏ 5B làm nghề. Tại đây, dấu ấn lớn nhất với tôi là thể hiện thành công vở kịch Hồn thơ ngọc (tác giả: Lê Duy Hạnh, đạo diễn: Khánh Hoàng). Chính ở vở diễn mang tính thử nghiệm này, tôi đã có cơ hội phát huy được khả năng từ diễn kịch, cải lương đến múa, vũ đạo… độc diễn tất cả trong suốt 70 phút. Từ năm 2009, tôi về Sân khấu Hoàng Thái Thanh hoạt động đến nay.

Nhìn lại cuộc đời, tôi thấy mình rất may mắn, nhận về thật nhiều tình yêu thương của các cô chú, anh chị trong nghề. Tuy có thời điểm phải rẽ ngang, đi nhiều con đường nhỏ, phải lăn xả, va chạm cuộc đời, nhưng từ đó tôi có thêm vốn sống, kiến thức, tiếp thu thêm kinh nghiệm làm hành trang bổ ích cho con đường nghệ thuật sau này.

Thường thủ vai người phụ nữ hiền lành, có phải vì dáng vẻ dịu dàng, nhẹ nhàng ngoài đời của chị ảnh hưởng đến sự chọn lựa của các đạo diễn?

Vẻ bề ngoài của diễn viên ảnh hưởng rất lớn đến sự chọn lựa của đạo diễn trong các dự án nghệ thuật. Có lẽ lý do này khiến tôi thường nhận được vai những người phụ nữ hay bị ăn hiếp, có cuộc sống nhẫn nhịn, chịu khổ. Thậm chí ngay cả khi vào vai người phụ nữ giàu có, sang trọng thì cũng là người hiền lành, dịu dàng. Vì vậy, tôi lại rất thích được có các vai mang tính khác biệt, thoát khỏi hình ảnh quen thuộc. Đến nay, tôi nhớ mãi 3 vai diễn như vậy: Bích Hồng trong Màu của tình yêu (đạo diễn: Ái Như, sân khấu Idecaf), Bà Mười Một trong phim truyền hình Sông dài (đạo diễn: Trương Dũng), vai phản diện Nhung - người vợ không chung thủy trong Bạch Hải Đường (đạo diễn: Ái Như, sân khấu Hoàng Thái Thanh). Với các vai diễn này, tôi có nhiều "đất" diễn, tung tẩy thoải mái, không bị gò bó vào khuôn khổ.

Những năm gần đây, chị giành được nhiều huy chương vàng tại các liên hoan sân khấu chuyên nghiệp. Chị có cảm xúc như thế nào với những thành quả này?

Khi tham gia các liên hoan, tôi rất vui vì được góp mặt trong những ngày hội nghề ý nghĩa, nơi thể hiện tài năng của từng người qua mỗi vai, vở diễn. Các huy chương, giải thưởng là sự đánh giá thực lực của mỗi diễn viên, đạo diễn, ê kíp.

Ở mỗi giai đoạn, khi thể hiện các nhân vật luôn cho tôi những bài học, kinh nghiệm, và tôi góp nhặt những kinh nghiệm đó bổ sung vào hành trang kiến thức làm nghề của mình. Nó cũng đánh dấu kết quả đáng quý tôi đạt được sau mỗi kỳ liên hoan, là nguồn động viên tinh thần rất lớn để tôi tiếp tục phấn đấu. Hơn thế nữa, các kết quả tốt đẹp sẽ giúp người diễn viên khẳng định thêm niềm tin yêu với mọi người, không phụ lòng tin của đạo diễn và nhà sản xuất.

Có một điều theo tôi là khá thú vị đối với người nghệ sĩ: những giải thưởng cũng góp phần làm bài học thực tiễn cho các con của mình. Để các con thấy rằng, khi thực hiện một việc gì đó thì phải làm đến cùng và phải làm thật tốt, dù ở ngành nghề nào cũng vậy. Như khi tôi chuẩn bị vào vai Thái hậu Dương Vân Nga trong vở Sơn hà, tôi đã phải dốc hết sức mình từ chuyện học tuồng, tập luyện diễn xuất, xây dựng các ý tưởng mới, thảo luận với nhóm thực hiện… Các con tôi đều chứng kiến chuyện đó và thấy cả niềm vui khi tôi giành giải thưởng.

Năm 2026 sắp đến, chị có khát vọng gì cho nghề, cho con đường nghệ thuật đang gắn bó?

Tình hình hoạt động của các sân khấu trong những năm qua gặp không ít khó khăn, nên năm mới, tôi hy vọng sân khấu có sự thay đổi mang tính tích cực hơn. Đặc biệt là các sân khấu tư nhân có sự quan tâm nhiều hơn từ cơ quan quản lý văn hóa, để những người làm nghệ thuật thêm nhiều cơ hội phát triển nghề. Tôi nghĩ, khi nói về một đất nước phát triển mạnh, thì nền văn hóa nghệ thuật của đất nước đó cũng phải phát triển mạnh. Vì chính nền văn hóa nghệ thuật sẽ góp phần thể hiện và khẳng định cho cả thế giới thấy đất nước ấy có giàu mạnh hay không.

THÚY BÌNH thực hiện