Nông thôn mới Vĩnh Long nhìn từ quyết tâm 'muốn đi xa phải đi cùng nhau'

Trong quá trình xây dựng nông thôn mới, các HTX, với sự hỗ trợ tích cực của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh, đã và đang đóng vai trò trung tâm, góp phần hiện thực hóa mục tiêu nông thôn giàu mạnh, toàn diện, bền vững, vì người dân và do người dân làm chủ.

Thúc đẩy chuỗi giá trị

Vĩnh Long vốn là tỉnh chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn và áp lực thị trường nông sản ngày càng cạnh tranh. Trong bối cảnh đó, xây dựng nông thôn mới không thể dừng lại ở đầu tư hạ tầng hay hoàn thiện các tiêu chí “cứng”, mà đòi hỏi phải giải quyết căn cơ bài toán sinh kế, tổ chức sản xuất và liên kết thị trường cho nông dân.

Thực tiễn triển khai cho thấy, khi các HTX được củng cố và phát triển đúng hướng, trở thành “bà đỡ” của nông dân trong sản xuất và tiêu thụ, thì nông thôn mới mới có thể đi vào chiều sâu và tạo được sức bật lâu dài.

Ngành nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long đang chủ động thúc đẩy phát triển các chuỗi liên kết với vai trò cầu nối của HTX.

Nhận thức rõ điều đó, tỉnh Vĩnh Long đã tập trung chỉ đạo triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm củng cố, phát triển khu vực kinh tế tập thể, coi đây là một trụ cột quan trọng trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Trong đó, thúc đẩy liên kết giữa HTX với doanh nghiệp được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, mang ý nghĩa chiến lược để phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, nâng cao năng lực cạnh tranh và giá trị gia tăng của sản phẩm nông nghiệp. Từ những cánh đồng lúa đến vườn cây ăn trái, từ mô hình sản xuất truyền thống đến nông nghiệp công nghệ cao, vai trò của HTX ngày càng được thể hiện rõ nét.

Thực tế tại nhiều địa phương cho thấy, khi tham gia HTX và liên kết với doanh nghiệp, nông dân không chỉ được tiếp cận vật tư đầu vào chất lượng, giá cả hợp lý mà còn có đầu ra ổn định, giảm thiểu rủi ro “được mùa mất giá”. Điều này không chỉ nâng cao thu nhập cho từng hộ mà còn góp phần ổn định kinh tế nông thôn, tạo nền tảng vững chắc để hoàn thành các tiêu chí thu nhập, tổ chức sản xuất và lao động có việc làm trong xây dựng nông thôn mới.

HTX khẳng định vai trò

Một trong những minh chứng cho vai trò của HTX trong tổ chức sản xuất và liên kết tiêu thụ là HTX Rạch Lọp ở xã Hùng Hòa. Ngay từ khi mới thành lập, HTX đã xác định rõ phương châm “HTX không thể đi xa nếu đi một mình”, từ đó chủ động tìm kiếm, xây dựng mối liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp cung ứng vật tư đầu vào và bao tiêu sản phẩm đầu ra.

Với cách làm bài bản, đến nay, HTX đã ký hợp đồng liên kết với 6 doanh nghiệp cung cấp vật tư nông nghiệp và 4 doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm. Mỗi năm, HTX đưa ra thị trường từ 1.500 đến 1.800 tấn lúa, giá bán luôn cao hơn thị trường địa phương từ 20 đến 50 đồng/kg nhờ bán trực tiếp cho các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu.

Hiệu quả kinh tế từ HTX không chỉ nâng cao thu nhập cho thành viên mà còn củng cố niềm tin của nông dân vào mô hình HTX kiểu mới, góp phần quan trọng vào tiêu chí tổ chức sản xuất trong xây dựng nông thôn mới.

Tương tự, HTX Nông nghiệp Thương mại sản xuất dịch vụ Châu Hưng ở xã Hưng Mỹ đã khẳng định vai trò cầu nối giữa nông dân và thị trường. Với sự tin tưởng của thành viên, người dân và doanh nghiệp, HTX đứng ra ký kết các hợp đồng trọn gói về đầu vào và đầu ra, kết nối trực tiếp các hộ dân với các doanh nghiệp uy tín trong lĩnh vực giống và phân bón như Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long, Công ty Phân bón Bình Điền, Tập đoàn Lộc Trời.

Thông qua mối liên kết của HTX, nông dân được tiếp cận vật tư chất lượng, giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, từng bước chuyển từ sản xuất manh mún sang sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị. Đây chính là nền tảng để các xã hoàn thành và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới liên quan đến kinh tế và thu nhập.

Nông thôn mới tỉnh Vĩnh Long đang có nhiều khởi sắc.

Đánh giá về bức tranh chung, lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh Vĩnh Long cho rằng, thời gian qua, liên kết giữa các HTX với nhau và giữa HTX với doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế khác đã từng bước được thiết lập và phát huy hiệu quả.

Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh đang tích cực kết nối HTX với doanh nghiệp, mở rộng liên kết theo chuỗi giá trị. Mục tiêu đến hết năm 2025, khoảng 10% HTX nông nghiệp của tỉnh có hợp tác chặt chẽ với doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất – tiêu thụ; mỗi năm có thêm từ 3-5 HTX ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất và tiêu thụ nông sản.

Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục hỗ trợ các HTX tham gia hội chợ, triển lãm, xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử. Đây là những bước đi quan trọng để HTX không chỉ đứng vững ở thị trường trong nước mà còn vươn ra quốc tế.

Nông thôn mới mở sinh kế bền vững

Một điều đặc biệt trong tiến trình xây dựng nông thôn mới ở Vĩnh Long là nhiều HTX đã trở thành điểm sáng, gắn phát triển kinh tế với mục tiêu an sinh xã hội và bình đẳng giới. HTX Nông nghiệp Hậu Thành ở xã Long Hồ là một ví dụ tiêu biểu.

Dưới sự điều hành của Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc Nguyễn Thị Minh Yến, HTX từng bước phát triển ổn định, duy trì doanh thu trên 2,4 tỷ đồng mỗi năm, lợi nhuận và vốn góp của thành viên tăng đều.

Không dừng lại ở sản xuất, HTX Nông nghiệp Hậu Thành còn chú trọng xây dựng thương hiệu, tiêu biểu là sản phẩm gạo huyết rồng từng đạt giải tại Cuộc thi Gạo ngon thương hiệu Việt. Quan trọng hơn, HTX xác định rõ mục tiêu tạo sinh kế bền vững cho phụ nữ nông thôn.

Ở góc nhìn rộng hơn, UBND tỉnh Vĩnh Long đang triển khai hỗ trợ 15 HTX nông nghiệp xây dựng mô hình điển hình theo Nghị quyết 106/NQ-CP của Chính phủ, gắn phát triển HTX với tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Đây là những HTX hoạt động hiệu quả, phù hợp với đặc thù ngành hàng và điều kiện địa phương, được kỳ vọng sẽ tạo sức lan tỏa, nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới trong giai đoạn tới.

Song song với phát triển HTX, chương trình xây dựng nông thôn mới ở Vĩnh Long cũng đạt nhiều kết quả tích cực. Đến nay, 95/105 xã của tỉnh đã hoàn thành 19/19 tiêu chí nông thôn mới, trong đó có 17 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 1 xã đạt chuẩn kiểu mẫu.

Những con đường bê tông rộng rãi, phẳng phiu nối liền các ấp, những ngôi nhà khang trang mọc lên, hệ thống trường học, trạm y tế được đầu tư…, tất cả là minh chứng cho sự đổi thay mạnh mẽ ở vùng đất này.

Mục tiêu năm 2025, Vĩnh Long phấn đấu 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới, có thêm 4 xã đạt chuẩn nâng cao, 5 xã đạt chuẩn kiểu mẫu. Đây là bước tiến quan trọng khẳng định sự bền vững trong chiến lược phát triển của tỉnh.

Nhìn lại chặng đường đã qua, có thể thấy HTX đã và đang giữ vai trò trung tâm trong xây dựng nông thôn mới ở Vĩnh Long. Từ việc nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho nông dân, đến việc hình thành các chuỗi giá trị nông sản an toàn, chất lượng, HTX đã chứng minh tính ưu việt của mô hình kinh tế tập thể.

Sự đồng hành sát sao của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam cùng những chính sách hỗ trợ thiết thực chính là “bệ đỡ” giúp HTX vượt qua khó khăn, từng bước khẳng định vai trò trong nền kinh tế thị trường, đóng góp vào quá trình xây dựng nông thôn mới.

Mỹ Chí