Nỗ lực nâng cao nhận thức của người dân về biến đổi khí hậu
Chị Lê Thị Kim Bích tới hội nghị truyền thông nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu và hiểu hơn về tình trạng lúa héo khô trên cánh đồng nhà mình. Ảnh: MINH DUYÊN
Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh xảy ra nhiều vụ cháy rừng, cháy mía và hạn hán trên cây lúa. Đây được cho là những hiện tượng tiêu cực của biến đổi khí hậu (BĐKH). Để trang bị cho cộng đồng hiểu biết về BĐKH, Sở TN-MT vừa phối hợp với các địa phương tổ chức truyền thông giúp người dân hiểu và có phương án thích ứng.
Ảnh hưởng tiêu cực tới cuộc sống
Chị Lê Thị Kim Bích ở xã Hòa Thịnh, cho biết: Chưa có năm nào nắng hạn kéo dài như năm nay, ruộng khô, đất nứt nẻ nhiều tháng nên lúa cháy cả cánh đồng. Nhà tôi có hơn một mẫu ruộng giờ chẳng cứu vãn được, vụ này mất mùa trắng rồi… Còn theo chị Nguyễn Thị Mi Na cũng ở xã Hòa Thịnh, nhà chị có hơn 2 mẫu ruộng cũng mất trắng vì hạn hán. Cây lúa đã vậy, con người cũng khổ cực vì tìm giọt nước cho sinh hoạt cũng thấy khó.
Anh Trần Văn Điện ở xã Hòa Mỹ Tây, bị thiệt hại nặng nhất trong vụ cháy rừng vừa qua, chia sẻ: Tính đến nay, rừng của tôi bị cháy 50ha keo trồng đã được 3-7 năm tuổi, tổng thiệt hại lên tới 4 tỉ đồng. “Chăm chút từng cây con, rồi dọn cỏ bón phân trông chờ hàng năm trời, vậy mà chỉ một đêm bao công sức, tiền bạc theo lửa tan biến hết”, anh Điện rầu rĩ nói.
Chị Huỳnh Thị Mười ở xã Xuân Lãnh (huyện Đồng Xuân), cho biết: Tôi có 10ha keo, thời tiết bình thường bán được 70 triệu đồng/ha/năm. Nắng hạn như năm nay, keo héo lá dần, thân khô lại, tôi phải bán “tháo” chỉ còn 30-50 triệu đồng/ha/năm.
Ông Phùng Minh Tuấn, Giám đốc HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Mỹ Tây, cho biết: Toàn xã có 375 hộ trồng rừng sản xuất trên diện tích 10.000ha. Từ trồng rừng đã mang lại cuộc sống khá giả cho trên 100 hộ dân với thu nhập từ 500 triệu đồng đến 1 tỉ đồng mỗi năm. Từ đầu năm đến nay trên địa bàn xã xảy ra 6 vụ cháy rừng, thiệt hại khoảng 200ha.
Tây Hòa là địa phương có số vụ cháy rừng và hạn hán trên cây lúa lớn nhất. Theo ông Mai Ne, Phó Chủ tịch UBND huyện Tây Hòa, toàn huyện, từ đầu mùa nắng đến nay, có khoảng 1.420 hộ thiếu nước sinh hoạt, hơn 1.000ha ruộng lúa khô hạn với 80% mất trắng và nhiều vụ cháy rừng lớn nhỏ với diện tích bị cháy lên tới hàng trăm héc ta, thiệt hại hàng tỉ đồng của dân. Năm nay thời tiết nắng nóng kéo dài nên đã xảy ra tình trạng cục bộ như vậy ở nhiều nơi. Riêng với cháy rừng, nguyên nhân cốt lõi là ý thức của người dân. Người dân dọn thực bì vô ý để lửa bén cháy cả vùng. Chính điều này cho thấy nhận thức của người dân về BĐKH rất hạn chế.
Giải pháp để thích ứng
Nghe nói có buổi truyền thông về BĐKH, chị Lê Thị Kim Bích sẵn sàng bỏ một buổi sáng từ xã Hòa Thịnh tới Sơn Thành Tây để nghe và chị hiểu rằng: BĐKH gây ra hạn hán có nguồn gốc từ những việc làm thiếu ý thức của mỗi người dân như vứt rác bừa bãi, dùng thuốc bảo vệ thực vật không theo chỉ dẫn, sử dụng nhiều túi ni lông… “Từ nay, bản thân tôi sẽ có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường và vận động mọi người cùng làm”, chị Bích nói.
Anh Trần Văn Điện thì rút ra một số kinh nghiệm cho mình: “Tôi sẽ làm đường băng cản lửa từ 3m như cũ lên 6m và đúc 40 lu bê tông chứa nước để rải rác khắp diện tích trồng rừng. Đồng thời nhằm giảm thiệt hại kinh tế do cháy rừng gây ra, tôi làm thêm 4 cái lò than nâng tổng số lò hiện có lên 8 lò than. Những lò than này mỗi tháng tiêu thụ 500 tấn củi các loại, cho sản lượng 70 tấn than. Từ đây, tôi tận dụng những cây gỗ cháy dở làm củi than bán, cũng cứu vãn được 1/4 tổng thiệt hại”.
Ông Trần Trung Trực, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở TN-MT), cho biết: Khái niệm BĐKH không còn xa lạ với người dân nhưng nhiều người chỉ nghe để đó vì nghĩ rằng nó là vấn đề ngoài thế giới, chưa thể xảy ra ở quê hương mình, trên cánh đồng, nương rẫy nhà mình.
Cho tới khi hạn hán kéo dài, nắng nóng cộng với ý thức kém dẫn đến lúa chết, keo khô và cháy rừng trên diện rộng, nhiều người mới nhận ra cần phải hành động để bảo vệ môi trường.
Đơn vị tổ chức các buổi truyền thông nâng cao nhận thức về BĐKH tại 2 huyện Đồng Xuân và Tây Hòa, từ đây nhân rộng ra các địa phương trong tỉnh để người dân hiểu nguyên nhân, tác động của hiện tượng thiên nhiên này tới cuộc sống hôm nay và mai sau. Từ chỗ hiểu, bà con sẽ có những hành động thiết thực để góp phần bảo vệ môi trường.
