Những điểm mới của Luật Báo chí (sửa đổi)

Đại biểu Quốc hội tại phiên họp sáng ngày 10/12. Ảnh: Media Quốc hội

Sáng ngày 10/12, với với 437/440 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Báo chí (sửa đổi). Luật gồm 4 chương, 51 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026.

Luật làm rõ các khái niệm: Báo chí, báo chí in, báo chí điện tử, phát thanh, truyền hình, xuất bản báo chí trên không gian mạng, chuyên trang của báo điện tử, kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng, tạp chí, tạp chí khoa học...

Quy định về cơ quan báo chí trong Luật nêu rõ, cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Cơ quan báo và phát thanh, truyền hình thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có nhiều loại hình báo chí, sản phẩm báo chí.

Chính phủ quy định chi tiết cơ chế đặc thù về tài chính đối với từng cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện phù hợp với mức độ tự chủ.

Liên quan đến vấn đề kinh tế báo chí, ngoài nguồn thu do cơ quan chủ quản báo chí cấp và từ bán sản phẩm; Luật quy định nguồn thu báo chí còn đến từ hoạt động kinh doanh, dịch vụ, liên kết của cơ quan báo chí, các đơn vị trực thuộc cơ quan báo chí; hoạt động tài chính và phần vốn góp vào doanh nghiệp (nếu có); cung cấp dịch vụ sự nghiệp công do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu; thực hiện nhiệm vụ, chương trình, đề án, dự án do cấp có thẩm quyền giao, phê duyệt; từ người có nhu cầu đăng bài nghiên cứu khoa học để có kinh phí phản biện, hoàn thiện, nâng cao chất lượng bài viết; từ tài trợ, viện trợ hợp pháp của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước (nếu có) và nguồn thu hợp pháp khác.

Về điều kiện và tiêu chuẩn xét cấp thẻ nhà báo, Luật quy định như sau:

Là công dân Việt Nam, có địa chỉ thường trú tại Việt Nam.

Có bằng tốt nghiệp đại học trở lên; trường hợp là quay phim của cơ quan báo chí có loại hình truyền hình, người dân tộc thiểu số đang thực hiện các ấn phẩm báo chí in, chương trình phát thanh, chương trình truyền hình, chuyên trang của báo chí điện tử, kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng bằng tiếng dân tộc thiểu số phải có bằng tốt nghiệp cao đẳng trở lên.

Trường hợp cấp thẻ lần đầu, phải có thời gian công tác liên tục tại cơ quan báo chí đề nghị cấp thẻ từ 2 năm trở lên tính đến thời điểm xét cấp thẻ và đã qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp. Đối với lãnh đạo các cơ quan báo chí đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có văn bản đồng ý bổ nhiệm không áp dụng điều kiện này.

Được cơ quan báo chí hoặc cơ quan công tác đề nghị cấp thẻ nhà báo.

Về hoạt động báo chí trên không gian mạng, Luật quy định hoạt động báo chí trên không gian mạng của cơ quan báo chí phải tuân thủ quy định pháp luật về báo chí, về an ninh mạng, quy định về tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí và phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Cơ quan báo chí ngoài đăng, phát nội dung báo chí còn được tích hợp hoạt động dịch vụ trực tuyến trên báo chí theo quy định của Chính phủ. Cơ quan vận hành nền tảng số báo chí quốc gia có trách nhiệm bảo đảm nguyên vẹn nội dung thông tin đã đăng, phát trên nền tảng số báo chí quốc gia.

Chính phủ quy định chi tiết về nền tảng số báo chí quốc gia và công cụ số để thực hiện giám sát hoạt động báo chí trên không gian mạng.

Cơ quan báo chí khi mở kênh nội dung trên không gian mạng phải chịu trách nhiệm về nội dung, bản quyền khi đăng, phát thông tin lên kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng.

Cơ quan báo chí cũng phải thực hiện thông báo với cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí khi mở các kênh nội dung trên không gian mạng và kết nối trực tuyến với hệ thống lưu chiểu của cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí để phục vụ việc đo kiểm xu hướng thông tin.

Đinh Nhung