Những cuốn sổ thơm mùi ký ức

Minh họa: BH

Ngày xưa, bố hay ngồi bên bàn gỗ thấp, lưng hơi còng, mắt nheo lại dưới ánh đèn dầu leo lét. Bàn tay bố gầy nhưng vững, cầm cây bút mực Trường Sơn quen thuộc, chấm nhẹ rồi viết. Mực xuống đều, không loang, không nhòe, nét chữ thẳng thắn, chậm rãi như chính nhịp sống của bố. Bố cẩn thận lắm, viết xong một trang là đặt sang bên, đợi khô hẳn mới lật. Tôi còn nhớ rõ tiếng giấy sột soạt khe khẽ, nghe như tiếng thì thầm của thời gian đang được giữ lại. Những cuốn sổ ấy, bố không mua sẵn. Bố tự tay làm. Cắt giấy, xén bìa, đóng gáy, từng công đoạn đều tỉ mẩn. Giấy không trắng tinh, mà là thứ giấy vàng nhạt, bố bảo để lâu không mỏi mắt, chữ lại bền. Tôi khi đó còn nhỏ, chỉ thấy lạ, thấy vui vì bố làm cho anh em tôi mỗi đứa một cuốn, giống như nhau, chẳng ai hơn ai. Bố đưa sổ, chỉ nói nhẹ: “Cầm lấy, sau này còn nhớ”. Lời nói đơn sơ mà lúc ấy tôi chẳng hiểu gì nhiều.

Tuổi ấu thơ của tôi gắn với những buổi chiều yên ả như thế. Ngoài sân, nắng tắt dần trên nền đất đỏ. Trong nhà, bố viết sổ, còn tôi ngồi bên, nghịch mấy mẩu giấy thừa, đôi khi tò mò hỏi bố đủ thứ chuyện không đầu không cuối. Bố vừa viết vừa trả lời, giọng đều đều, không vội. Có lúc bố dừng bút, giảng cho tôi nghe một bài thuốc, không phải để tôi nhớ, mà để tôi biết rằng mọi điều trên đời đều cần kiên nhẫn, cần để tâm. Những công thức bài thuốc nằm gọn trong từng trang sổ, chữ ngay ngắn, khoảng cách đều đặn. Tôi không hiểu hết nội dung, nhưng tôi nhớ cảm giác an tâm khi nhìn thấy chúng. Như thể chỉ cần những cuốn sổ ấy còn đó, bố vẫn còn hiện diện trong căn nhà này, vẫn đang cúi xuống, lặng lẽ gom góp những điều tử tế để dành cho con cái.

Rồi chúng tôi lớn lên. Mỗi đứa một hướng, bận rộn với cuộc đời riêng. Những cuốn sổ nhỏ được cất đi, nằm yên trong góc tủ, phủ bụi thời gian. Cho đến một ngày, bố đi xa thật. Căn nhà bỗng dưng trống vắng đến lạ, trống như thể vừa mất đi một âm thanh quen thuộc mà trước giờ ta không hề để ý. Tôi mở lại cuốn sổ của mình. Vẫn là nét chữ ấy, không run, không lệch. Mực Trường Sơn vẫn bền bỉ, không phai, không nhòe, như cách bố âm thầm ở lại với chúng tôi. Lật từng trang, tôi thấy cả một quãng đời hiện ra: sự nhẫn nại, sự chắt chiu, và tình thương không nói thành lời. Mỗi công thức bài thuốc không chỉ là cách chữa bệnh, mà là cách bố gìn giữ niềm tin rằng con người có thể nâng đỡ nhau bằng những điều nhỏ bé.

Tôi chợt nhớ những niềm vui rất nhỏ ngày xưa. Là được ngồi cạnh bố, nghe tiếng bút chạy trên giấy. Là cảm giác được trao cho một cuốn sổ, dù chẳng biết để làm gì, nhưng vẫn thấy mình được tin tưởng. Bố không ôm ấp, không nói lời yêu thương, bố gửi tất cả vào những trang giấy vàng, vào từng nét chữ ngay hàng thẳng lối. Giờ đây, những cuốn sổ nhỏ trở thành kỷ vật. Chúng không ồn ào nhắc nhớ, chỉ lặng lẽ nằm đó, như bố ngày xưa, ít nói, bền bỉ, và luôn nghĩ cho người khác trước. Mỗi lần chạm vào, tôi thấy lòng mình dịu lại, như vừa được ngồi xuống bên bố sau một ngày dài mỏi mệt.

Bố đã đi xa, nhưng những cuốn sổ thì vẫn còn. Và cùng với chúng, tuổi thơ tôi vẫn còn nguyên vẹn đâu đó, trong mùi giấy cũ, trong màu mực tím trầm, trong những buổi chiều yên ả đã lùi sâu vào ký ức. Có lẽ, đời người rồi sẽ đi qua rất nhiều điều lớn lao, nhưng thứ níu giữ ta lại lâu nhất, sâu nhất, vẫn là những điều nhỏ bé như thế. Như những cuốn sổ nhỏ của bố, giản dị, lặng thầm, nhưng đủ sức nâng đỡ cả một miền thương nhớ trong tôi suốt quãng đời còn lại.

Tản văn của Ngô Nữ Thùy Linh (CTV)