Nguy cơ Lebanon trở thành Gaza thứ hai

Đã hai tuần kể từ khi Israel bắt đầu chiến dịch đổ bộ vào miền nam Lebanon nhằm vào cơ sở hạ tầng của nhóm vũ trang Hezbollah và hơn một năm từ khi Israel và Hezbollah bắt đầu các cuộc giao tranh xuyên biên giới, tác động của xung đột đối với dân thường ngày càng đáng báo động, nhất là với người dân Lebanon.

Nguy cơ Lebanon trở thành Gaza thứ hai

Theo số liệu từ Bộ Y tế Lebanon, đến nay đã hơn 2.000 người Lebanon thiệt mạng và gần 10.000 người bị thương kể từ khi căng thẳng Israel-Hezbollah bùng phát. Israel bắt đầu tăng cường độ không kích vào Lebanon từ hai tuần trước, kể từ đó, hơn một triệu người Lebanon phải rời bỏ nhà cửa và hàng nghìn cơ sở hạ tầng ở Lebanon biến thành đống đổ nát.

Tình cảnh này gợi nhớ đến sự tàn phá do chiến dịch đổ bộ của Israel ở Dải Gaza. Cuộc tấn công quân sự của Israel đã san phẳng hầu hết Gaza, khiến gần 42.000 người Palestine thiệt mạng và 1,9 triệu người - khoảng 90% dân số của vùng đất này - phải di dời.

Một khu vực ở thủ đô Beirut (Lebanon) ngày 9-10, nơi trú ẩn của những người Lebanon phải di dời do giao tranh. Ảnh: REUTERS

Những ngày qua, ngày càng nhiều lời cảnh báo từ cộng đồng quốc tế rằng tình hình nhân đạo ở Lebanon đang xuống cấp nghiêm trọng, và có dấu hiệu trở thành Dải Gaza thứ hai.

Tuần rồi, ông Jeremy Laurence - người phát ngôn Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OHCHR) bày tỏ sự lo ngại rằng Lebanon có thể phải chịu chung số phận như Gaza khi Israel áp dụng “mô hình tương tự, những phương tiện và phương pháp chiến tranh tương tự” ở Gaza. “Chúng ta đang chứng kiến cảnh dân thường phải trả giá đắt nhất, bệnh viện đóng cửa, một triệu người phải di dời, trường học bị ảnh hưởng. Sự tàn phá này là điều không thể tin nổi đối với tất cả mọi người ở Lebanon cũng như ở Gaza. Chúng ta không thể để điều này xảy ra một lần nữa” - đài CNN dẫn lời ông Laurence.

Ông James Elder - người phát ngôn của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) cũng nói rằng những điểm chung giữa Lebanon và Dải Gaza hiện diện “ở mọi nơi”. “Nhìn vào sự hung hãn của các cuộc tấn công ban đầu, nhìn vào việc người dân di dời hàng loạt, thật không may, những điểm chung [giữa Lebanon và Gaza] vô cùng rõ ràng” - theo ông Elder.

Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách đối ngoại và an ninh Josep Borrell nói rằng tình hình ở Lebanon “ngày càng tồi tệ hơn”, nhấn mạnh rằng 20% dân số nước này đã phải di dời do các cuộc tấn công của Israel.

Trong khi đó, Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu cũng cảnh báo Lebanon đang đối mặt nguy cơ rơi vào “vực thẳm của một cuộc chiến tranh lâu dài” và kêu gọi người dân nước này “giành lại đất nước khỏi sự kiểm soát của Hezbollah”. “Người dân Lebanon có cơ hội cứu Lebanon trước khi đất nước này rơi vào vực thẳm của một cuộc chiến tranh kéo dài sẽ dẫn đến sự hủy diệt và đau khổ như ở Gaza. Hãy giải phóng đất nước của bạn khỏi Hezbollah để Lebanon có thể thịnh vượng trở lại, để các thế hệ tương lai của trẻ em Lebanon và Israel sẽ không biết đến chiến tranh hay đổ máu” - ông Netanyahu nhấn mạnh.

Mơ hồ triển vọng ngừng bắn

Bất chấp số thương vong dân thường và thiệt hại ngày lớn, triển vọng về một thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel-Lebanon vẫn còn khá mơ hồ. Trong khi đó, giao tranh giữa hai bên ngày càng dữ dội.

Rocket phóng từ Lebanon về phía Israel ngày 8-10. Ảnh: REUTERS

Trong một tín hiệu tích cực, hôm 8-10, Phó Tổng thư ký Hezbollah Naim Qassem nói rằng nhóm này ủng hộ các nỗ lực nhằm đạt được lệnh ngừng bắn ở Lebanon, đánh dấu lần đầu tiên Hezbollah công khai tán thành lệnh ngừng bắn mà không kèm điều kiện tiên quyết là phải chấm dứt chiến tranh ở Gaza.

“Chúng tôi ủng hộ các nỗ lực chính trị do Chủ tịch quốc hội Lebanon Nabih Berri lãnh đạo dưới ngọn cờ đạt được lệnh ngừng bắn. Khi lệnh ngừng bắn được thiết lập vững chắc và ngoại giao có thể đạt được, mọi chi tiết khác sẽ được thảo luận và các quyết định sẽ được đưa ra trên cơ sở hợp tác” - ông Qassem nói. Tuy nhiên, ông Qassem lưu ý rằng nếu “kẻ thù tiếp tục chiến tranh, thì sẽ để chiến trường quyết định”.

Israel không bình luận về phát biểu của phó tổng thư ký Hezbollah, trong khi Mỹ cho rằng Hezbollah “thay đổi thái độ và muốn ngừng bắn” vì nhóm này “đang ở thế yếu và bị đánh bại” trên chiến trường.

Trước đó, Ngoại trưởng Lebanon - ông Abdallah Bou Habib nói rằng lãnh đạo Hezbollah - ông Hassan Nasrallah đã đồng ý ngừng bắn tạm thời trước khi bị Israel ám sát. Đại sứ Israel tại Anh Tzipi Hotovely bác thông tin trên và gọi tuyên bố của ông Habib là “vô lý”.

Truyền thông Israel đưa tin rằng Mỹ và các nước Ả Rập đã đàm phán bí mật với Iran về một lệnh ngừng bắn toàn diện nhằm xoa dịu tất cả điểm nóng ở Trung Đông. Theo thông tin, Israel hiện không tham gia cuộc đàm phán này nhưng các quan chức cấp cao của Israel đã được thông báo về cuộc đàm phán.

Israel vẫn chưa cho Mỹ biết lập trường của Tel Aviv về cuộc đàm phán trên, theo Kênh 12 của Israel. “Chúng tôi hiện đang nắm quyền chủ động, lệnh ngừng bắn sẽ được thực hiện theo các điều kiện của chúng tôi, bao gồm việc Hezbollah rút lui khỏi sông Litani và phá dỡ tất cả các địa điểm quân sự của Hezbollah ở các khu vực gần biên giới” - Kênh 12 dẫn lời một quan chức cấp cao Israel.

Không rõ triển vọng các cuộc đàm phán sẽ đi về đâu nhưng giao tranh trên thực địa vẫn tiếp diễn dữ dội trong những ngày qua. Mới nhất, Bộ Y tế Lebanon cho biết có 15 người thiệt mạng và 37 người bị thương trong các cuộc không kích của Israel trên ba khu vực khác nhau ở Lebanon ngày 12-10, hãng Reuters đưa tin. Đáp lại, nhóm vũ trang Hezbollah nói rằng nhóm này tiếp tục bắn rocket vào Israel, nhắm vào “một cuộc tập hợp lực lượng của Israel” tại các ngôi làng ngay biên giới hai nước. Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết Hezbollah đã bắn gần 320 rocket từ Lebanon vào Israel, khiến 3 người bị thương nhẹ.

THẢO VY