Người trẻ với góc nhìn nghệ thuật đương đại

Công chúng xem tác phẩm của các tác giả trẻ tại Triển lãm Festival Mỹ thuật trẻ lần thứ 7.

Cũ và mới

Các tác phẩm trong sự kiện lần này đã đề cập đến những vấn đề của cuộc sống đương đại với góc nhìn của những người trẻ. Những năm qua, nhất là sau khi dịch bệnh Covid-19 và những biến động của thế giới, đời sống mỹ thuật Việt Nam đã có những chuyển biến, với tư duy sáng tạo mới trong quan điểm sáng tác nghệ thuật của các nghệ sĩ trẻ. Rất nhiều những trăn trở, băn khoăn của họ đã được gửi vào các tác phẩm.

Khoảng 20 năm trở lại đây, sự xuất hiện của nghệ thuật đương đại với các hình thức sắp đặt, trình diễn, video art... dường như không còn xa lạ với giới nghệ thuật, tuy nhiên lại chưa thật sự gần gũi với đa số công chúng nước nhà. Nếu như trên thế giới, trào lưu này thịnh hành từ những năm 50 - 60 của thế kỷ 20, thì sự ra đời và tồn tại của nó ở Việt Nam dẫu muộn hơn cũng là một điều tất yếu trong sự phát triển của đời sống nghệ thuật.

Mở đầu là một vài triển lãm đơn lẻ theo hình thức sắp đặt, đôi khi kết hợp trình diễn của một số tác giả như Nguyễn Minh Thành, Nguyễn Văn Cường, Nguyễn Quang Huy... Với cách thức thể hiện mới lạ, các tác giả đã cho thấy suy tư về thân phận con người; về cách cư xử của người trẻ trong thời 4.0... Về sau, việc đưa nghệ thuật đương đại vào trong mỹ thuật trở thành trào lưu, ít nhiều tạo được những làn sóng với quy mô lớn thu hút nhiều nghệ sĩ tham gia.

Từng là những tác phẩm không chính thức, ít người biết và đôi khi gặp phải những ý kiến trái chiều, phê phán của dư luận, nghệ thuật đương đại vẫn dần được công nhận, có chỗ đứng nhất định trong giới nghệ thuật, được nhà trường và sinh viên Ðại học Mỹ thuật hưởng ứng, tổ chức các sự kiện nghệ thuật mang tính toàn quốc. Tiêu biểu như Festival Mỹ thuật trẻ lần thứ 7, UOB painting of the year 2023...

Trong đó, nhiều tác phẩm nghệ thuật đương đại ở Việt Nam đã chạm được đến những vấn đề phức tạp không dễ thể hiện bằng ngôn ngữ hội họa, điêu khắc thuần túy. Đó là: Con người và bản năng, triết lý nhân sinh, đạo đức xã hội, ô nhiễm môi trường, những bất cập trong quá trình đô thị hóa, hiện đại hóa và sự phát triển xã hội...

Là một trong những tác giả trẻ đạt giải Nhất trong sự kiện Festival lần này, Vàng Hải Hưng - tác giả của tác phẩm “Mẹ tôi” chia sẻ, tác phẩm lần này được tạo nên từ chất liệu cuộc sống của chính anh. Không ở đâu xa, hình ảnh người mẹ sớm hôm tần tảo được khắc họa rõ nét qua từng nét vẽ chân thực trong tác phẩm. “Việc các bạn trẻ có những tác phẩm nghệ thuật đương đại mới đầy sáng tạo đã tạo nên sự thành công không nhỏ của Festival Mỹ thuật trẻ 2024. Tôi tin rằng sau sự kiện này nhiều tác giả trẻ sẽ có thêm động lực, tiếp nối những mạch sáng tác cho các tác phẩm đương đại về sau” - Vàng Hải Hưng cho biết.

Kỳ vọng vào thế hệ trẻ

Ông Mã Thế Anh - Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm đánh giá, trải qua các kỳ, Festival Mỹ thuật trẻ đã trở thành sân chơi nghệ thuật chuyên nghiệp, uy tín, thu hút sự tham gia của nhiều nghệ sỹ trẻ tài năng trên khắp cả nước. Festival lần thứ 7 này tiếp tục chứng kiến sự đa dạng, phong phú trong thể loại và phong cách nghệ thuật từ hội họa, điêu khắc, đồ họa đến nghệ thuật sắp đặt… Các tác phẩm không chỉ phản ánh tài năng sáng tạo, còn mang thông điệp sâu sắc về nghệ thuật và trách nhiệm của thế hệ trẻ với cộng đồng, xã hội. “Thông qua Festival, các nghệ sĩ trẻ có cơ hội học hỏi, giao lưu, đồng thời khẳng định được bản thân trong sự nghiệp sáng tạo nghệ thuật. Đây là nơi phát hiện ươm mầm và phát triển những tài năng mới góp phần phong phú thêm bức tranh mỹ thuật nước nhà” - ông Mã Thế Anh nói.

Ngoài Vàng Hải Hưng, nhiều tác giả có ý tưởng độc đáo đã làm nên thành công, đem lại những sáng tạo ấn tượng như Phạm Thùy Dương với tác phẩm “Suốt”, thể loại sắp đặt; Bùi Thị Yến Vy với tác phẩm “Sau cơn mưa”, thể loại đồ họa...

Nếu đánh giá tổng thể Festival Mỹ thuật trẻ bắt đầu được tổ chức từ năm 2007 đến nay thì có thể nói, những nhà sáng tạo nghệ thuật trẻ đang từng bước có các tác phẩm chất lượng hơn, không còn sự thiếu vắng công chúng khi tiếp cận với nghệ thuật đương đại.

Họa sĩ Đào Quốc Huy - thành viên Hội đồng nghệ thuật Festival Mỹ thuật trẻ 2024 cho rằng, số lượng các bạn trẻ sáng tác ngày càng đông đảo và số tranh gửi về cũng ngày càng nhiều hơn. Quan trọng hơn nữa là chất lượng tác phẩm, Hội đồng nghệ thuật thấy được các bạn trẻ mang rất nhiều năng lượng. Các tác phẩm đã đề cập đến những vấn đề của cuộc sống đương đại với góc nhìn của người trẻ; tư duy sáng tạo mới trong quan điểm sáng tác nghệ thuật của các nghệ sĩ, qua đó phản ánh sự phát triển các loại hình nghệ thuật đương đại cũng như đời sống mỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ hội nhập.

Ngọc Ánh