Ngôi làng H'Mông ẩn sâu trong sương mù cao nguyên đá Tuyên Quang

Ẩn sâu giữa những dãy núi đá tai mèo trùng điệp của cao nguyên Đồng Văn, làng Sảo Há (xã Yên Minh, Tuyên Quang) đang dần trở thành điểm đến gây tò mò với du khách yêu những hành trình khám phá không gian nguyên sơ, trầm mặc và giàu bản sắc văn hóa.

Sảo Há thuộc thôn Khó Chơ, nơi từng gần như tách biệt với thế giới bên ngoài, chỉ được biết đến rộng rãi hơn sau khi trở thành bối cảnh của bộ phim “Tết ở làng địa ngục”. Từ đó, cái tên Sảo Há gợi mở một miền không gian vừa hoang sơ, vừa phảng phất nét huyền bí giữa núi rừng Hà Giang.

Theo tiếng H’Mông, Sảo Há có nghĩa là “thung lũng trên cao”. Ngôi làng nằm ở độ cao hơn 1.500m so với mực nước biển, nép mình giữa khu rừng nguyên sinh Vần Chải, với quy mô chỉ khoảng 22 hộ dân sinh sống. Nhờ vị trí biệt lập, được bao bọc bởi rừng già và núi đá, Sảo Há gần như vẫn giữ nguyên dáng vẻ ban sơ, ít chịu tác động của du lịch đại trà.

Ấn tượng đầu tiên khi đặt chân tới Sảo Há là không gian tĩnh mịch gần như tuyệt đối. Cả bản làng được bao quanh bởi rừng cây cổ thụ rậm rạp, ánh sáng mặt trời khó xuyên qua tán lá dày, tạo nên cảm giác âm u, trầm mặc.Trong sương mù bảng lảng, những ngôi nhà trình tường vách đất hiện lên lặng lẽ, phủ đầy rêu phong, gợi liên tưởng tới một miền ký ức xa xưa.

Toàn bộ làng có hơn 20 ngôi nhà trình tường của người H’Mông, lợp mái ngói âm dương, nằm rải rác thành từng cụm nhỏ. Bao quanh mỗi nếp nhà là hàng rào đá cao khoảng 1,5m, xếp thủ công, chắc chắn và bền bỉ theo thời gian. Sự kết hợp giữa đá, đất, rừng già và sương mù tạo nên một bức tranh vừa hoang sơ vừa ma mị, hiếm thấy ở các điểm du lịch miền núi hiện nay.

Mùa xuân được xem là thời điểm đẹp nhất để khám phá Sảo Há. Khoảng từ tháng 2 đến tháng 3, cả ngôi làng như bừng tỉnh trong làn sương sớm, khi hoa đào nở rộ trước hiên nhà, điểm xuyết sắc hồng dịu dàng giữa gam màu trầm của đá và đất.

Thời gian tham quan lý tưởng là buổi sáng, từ 8–9 giờ, khi sương vẫn còn lảng bảng và ánh nắng chưa quá gắt.

Người dân Sảo Há vẫn duy trì lối sống truyền thống, chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp tự cung tự cấp. Ngô, rau cải mèo, cây lanh và chăn nuôi dê là sinh kế chính của các hộ gia đình. Cây lanh được trồng để dệt vải, phục vụ nhu cầu sinh hoạt thường ngày, phản ánh rõ nét văn hóa bản địa được gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Hiện tại, Sảo Há chưa phát triển các dịch vụ du lịch như homestay, ăn uống hay lưu trú. Du khách thường ghé thăm trong ngày, tham quan, chụp ảnh và tìm hiểu đời sống bản làng. Chính sự “chưa thương mại hóa” này giúp Sảo Há giữ được vẻ đẹp nguyên bản, song cũng đòi hỏi du khách có ý thức cao trong việc bảo vệ môi trường và tôn trọng không gian sống của người dân.

Do địa hình hiểm trở, không có sóng điện thoại và ít dịch vụ hỗ trợ, Sảo Há không phù hợp với mọi đối tượng du khách. Những người e ngại không gian trầm lắng, địa thế hẻo lánh hoặc không quen di chuyển đường núi nên cân nhắc trước khi ghé thăm. Khi tới làng, du khách cần giữ gìn trật tự, không xả rác, không tự ý xâm phạm không gian sinh hoạt của người dân.

Giữa cao nguyên đá Đồng Văn đông đúc vào mùa cao điểm, Sảo Há như một “khoảng lặng” hiếm hoi, dành cho những ai muốn tìm về một miền nguyên sơ, tách biệt khỏi nhịp sống hiện đại. Vẻ đẹp ma mị, tĩnh lặng của ngôi làng H’Mông giữa rừng già không chỉ là điểm đến, mà còn là một trải nghiệm đáng nhớ trên hành trình khám phá Tuyên Quang.

Vân Giang/ Ảnh Blog của Rọt