Nga thắng thế liên tiếp, chiến trường Ukraine giờ ra sao?

Những tuần gần đây, quân Nga giành quyền kiểm soát nhiều vị trí thuận lợi trên khắp chiến tuyến. Thậm chí, ở một số nơi, quân Moscow đã kiểm soát những vùng đất mà Kiev giành lại được trong các trận chiến cam go hồi năm ngoái.

Nga hiện giành được diện tích lãnh thổ lớn nhất kể từ cuối năm 2022. Đây là một tình huống đáng lo ngại với Ukraine, có thể làm tổn hại tinh thần của binh sĩ và làm suy giảm niềm tin của người dân.

Các nhà phân tích cho rằng Nga có thể sẽ đạt thêm thắng lợi trong những tháng tới trong lúc Ukraine chờ đợi viện trợ quân sự của Mỹ đến chiến trường.

Dưới đây là cái nhìn sâu hơn về một số tiến bộ gần đây của Nga, theo tờ The New York Times.

Nga dường như sắp chiếm lại làng Robotyne

Bộ Quốc phòng Nga tuần trước tuyên bố rằng quân đội nước này đã chiếm giữ Robotyne, một ngôi làng nhỏ ở tỉnh Zaporizhia (phía đông nam Ukraine).

Làng Robotyne là nơi lực lượng Ukraine chiếm được vào tháng 8-2023, một thành công lớn nhưng hiếm hoi trong chiến dịch phản công mùa hè của Ukraine.

Binh sĩ Ukraine trấn giữ một vị trí gần làng Robotyne, tỉnh Zaporizhia (phía đông nam Ukraine) hồi năm ngoái. Ảnh: REUTERS

Ukraine đã bác bỏ tuyên bố của Bộ Quốc phòng Nga. Tuy nhiên, bản đồ chiến trường do các nhà phân tích độc lập biên soạn từ hình ảnh vệ tinh và đoạn phim về các trận giao tranh cho thấy quân Nga tiến lên từ phía nam đã di chuyển đến phần cực bắc của ngôi làng.

“Robotyne nên được coi là khu vực do Nga kiểm soát phần lớn” - ông Emil Kastehelmi, một nhà phân tích của nhóm phân tích quân sự Black Bird Group (trụ sở Phần Lan) nói với The New York Times.

Ông Kastehelmi nói rằng các lực lượng chính của Ukraine đã rút khỏi ngôi làng nhưng vẫn tiếp tục nhắm vào quân Nga từ phía bắc, chủ yếu bằng máy bay không người lái (UAV) tấn công.

Làng Robotyne chỉ gồm một vài con phố và có dân số trước chiến tranh chỉ vài trăm người. Nơi này thiếu tầm quan trọng chiến lược đối với Nga và hiện chỉ còn là đống đổ nát nhưng sự thất bại tại đây sẽ là một đòn giáng mang tính biểu tượng đối với Ukraine sau khi đã chiến đấu hết mình để giành lại nơi đây vào năm ngoái.

Nga đang mở rộng quyền kiểm soát ở phía đông

Xa hơn về phía đông, quân đội Nga đã tiến vào Klishchiivka, một ngôi làng ở tỉnh Donetsk mà Ukraine giành lại vào tháng 9-2023, đánh một trong những bước tiến quan trọng nhất của quân Kiev vào thời điểm đó.

Ngày 21-5, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố lực lượng Nga đã giành quyền kiểm soát ngôi làng. Trong khi đó, các blogger quân sự Nga và các nhóm phân tích độc lập nói rằng Nga hiện chỉ kiểm soát khoảng một nửa ngôi làng. Ukraine chưa bình luận về tuyên bố này.

Làng Klishchiivka nằm ngay phía nam Bakhmut, nơi quân đội Nga đã giành được sau nhiều tháng giao tranh hồi năm ngoái. Việc kiểm soát Klishchiivka có thể giảm bớt áp lực cho quân đội Nga ở Bakhmut và tạo điều kiện thuận lợi để Moscow tiến vào TP Chasiv Yar - thành trì của Ukraine ở Donetsk, nằm ngay phía tây Bakhmut.

TP Chasiv Yar, tỉnh Donetsk (miền đông Ukraine) hồi tháng 1. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Việc giành được Chasiv Yar sẽ giúp lực lượng Nga kiểm soát các cao điểm chỉ huy trong khu vực và khiến các TP mà Ukraine sử dụng làm trung tâm hậu cần quân sự ở phía đông Donetsk phải hứng chịu thêm hỏa lực pháo binh.

Theo The New York Times, quân Nga đã tiến vào rìa phía đông của Chasiv Yar nhưng chưa vượt qua con kênh ngăn cách vùng ngoại ô đó với phần còn lại của TP.

Từ năm 2022, Nga đã tuyên bố sáp nhập tỉnh Donetsk (cùng 3 tỉnh khác ở vùng Donbass của Ukraine) vào Nga nhưng đến nay Moscow vẫn chưa kiểm soát hoàn toàn khu vực này.

Giới phân tích cho rằng một trong những mục tiêu hàng đầu của Nga thời gian tới chính là giành quyền kiểm soát các phần đất vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine.

Mặt trận mới ở Kharkiv

Những bước tiến lớn nhất của Nga trong năm nay là ở phía đông bắc Ukraine, gần thành TP Kharkiv (tỉnh Kharkiv). Nga đã mở mặt trận tấn công Kharkiv khoảng hai tuần trước và chiếm được các khu định cư mà Ukraine giành lại vào mùa thu năm 2022.

Các nhà phân tích cho rằng Nga có hai mục tiêu chính khi mở chiến dịch tấn công Kharkiv, đó là: Kéo dãn lực lượng Ukraine để cho phép Nga xuyên thủng hàng phòng thủ của Ukraine dễ dàng hơn ở những nơi khác; Đẩy các lực lượng Ukraine ra khỏi biên giới để ngăn chặn Kiev tấn công các thị trấn và TP của Nga (gần biên giới hai nước) bằng pháo binh.

Nga đã tiếp tục tấn công vào các ngôi làng bên ngoài Kharkiv và cũng tăng cường các cuộc không kích vào chính TP này. Hôm 23-5, ông Oleh Syniehubov - người đứng đầu cơ quan quản lý quân sự khu vực Kharkiv - cho biết một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào một nhà máy in đã khiến ít nhất 7 người thiệt mạng và 16 người khác bị thương.

Người dân Ukraine sơ tán khỏi tỉnh Kharkiv giữa tháng 5. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Quân đội Ukraine đã điều động các lữ đoàn tinh nhuệ đến Kharkiv và dường như đã cản được đà tiến của quân Nga ở khu vực này. Tuy nhiên, quân đội Nga hiện nay kiểm soát hơn 180 km2 đất trong khu vực, trong đó có khoảng 10 khu định cư.

Cuộc tấn công đã buộc hàng nghìn người dân Kharkiv phải di tản và chứng kiến nơi ở của họ bị oanh tạc. Ông Syniehubov cho biết gần 11.000 người đã được sơ tán khỏi khu vực trong khoảng hai tuần qua.

THẢO VY