Nga mở màn chiến dịch mùa thu, đẩy Donetsk vào trận quyết chiến sinh tử

Trong bối cảnh Mỹ và châu Âu đang tăng cường hỗ trợ vũ khí cho Ukraine, quân đội Nga đã nhanh chóng phát động một chiến dịch tấn công mùa thu trên tiền tuyến.

Pháo binh Ukraine hoạt động gần Toretsk. Ảnh: Getty

Chiến dịch mùa hè của Nga, mặc dù đạt được một số thành công về mặt chiến thuật, nhưng chưa thể tạo ra lợi thế quyết định mang tính đột phá. Trên thực tế, Moscow vẫn chưa đạt được hoàn toàn các mục tiêu lớn trong 3 tháng qua. Điện Kremlin tin rằng áp lực nặng nề và những bước tiến trên chiến trường trong những tháng mùa hè sẽ buộc Ukraine phải chấp nhận các điều khoản cứng rắn. Giờ đây họ muốn lặp lại kịch bản tương tự vào mùa thu năm nay. Để làm được điều này, Moscow đã tiến hành tái tập hợp lực lượng trên quy mô lớn và điều chỉnh các định hướng ưu tiên trên tiền tuyến.

Bước tiến hạn chế của Nga trong chiến dịch mùa hè

Trong số các mục tiêu chính mà quân đội Nga đặt ra cho mùa hè năm 2025 là chiếm được Pokrovsk và Kostyantynivka, thiết lập cái gọi là vùng đệm ở các vùng Sumy và Kharkov, cũng như tiến vào vùng Dnipropetrovsk.

Tuy vậy, Nga chỉ mới tiến đến được biên giới hành chính của vùng Dnipropetrovsk, chiếm được một vài ngôi làng và mở rộng vùng kiểm soát ở các khu vực biên giới của vùng Sumy. Nhưng từ tháng 7/2025, cuộc tấn công của họ đã bị chững lại khi Ukraine đã chuyển sang hoạt động phản công, giành lại một số khu định cư.

Sau một năm chịu áp lực của Nga, Pokrovsk vẫn chưa thất thủ, mặc dù từ vùng ngoại ô phía tây nam, Moscow vẫn triển khai từng nhóm nhỏ tiếp tục tìm cách xâm nhập vào thành phố. Ngoài ra, lực lượng nước này vẫn chưa tiếp cận được Kostyantynivka.

Nhà phân tích Grace Mappes của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) nhận định, chiến dịch mùa hè của Nga có những đặc điểm tương tự như các chiến dịch trước. Moscow đạt được các bước tiến khá chậm, chậm hơn nhiều so với tốc độ của xung đột cơ giới hiện đại.

"Thành công đáng chú ý nhất của lực lượng Nga là gần như hoàn tất việc chiếm Chasiv Yar sau 14 tháng giao tranh trong thành phố. Nga đã dựa vào các chiến thuật xâm nhập, tận dụng xe cơ giới để xâm nhập vào phòng tuyến của Ukraine. Họ có thể tiếp tục những nỗ lực này vào mùa thu. Tuy vậy, Nga đã gặp khó khăn trong việc sử dụng các chiến thuật xâm nhập vào các vị trí cố định, chẳng hạn như vị trí gần Dobropillya", chuyên gia Grace Mappes đánh giá.

Quân đội Ukraine phủ nhận thông tin Nga chiếm giữ hoàn toàn Chasiv Yar, cũng như Toretsk. Theo bản đồ của OSINT DeepState, 3 khu vực lân cận của Chasiv Yar vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine, trong khi một phần nhỏ phía tây bắc của Toretsk được đánh dấu là vùng xám.

Hội đồng Đại Tây Dương cho rằng, trong chiến dịch mùa hè, Moscow chỉ chiếm được khoảng 0,3% lãnh thổ Ukraine.

Mục tiêu số 1

Giới phân tích cho rằng, một trong những ưu tiên của Nga cho chiến dịch mùa thu vẫn sẽ là tiến quân vào khu vực Donetsk. ISW dự đoán Moscow sẽ tập trung chủ yếu vào việc chiếm Pokrovsk và Kostyantynivka, đồng thời nỗ lực chọc thủng "vành đai pháo đài" của Ukraine ở Donbass-Sloviansk, Druzhkivka và Kramatorsk.

"Quân đội Nga được cho là đã tái triển khai lực lượng bộ binh và lính dù (VDV) tương đối tinh nhuệ đến Donetsk từ phía bắc tỉnh Sumy và hướng Kherson. Việc tái triển khai này cho thấy cuộc tấn công mùa thu 2025 của Nga sẽ tập trung vào các nỗ lực chiếm phần còn lại của tỉnh Donetsk, đặc biệt là ở các khu vực Dobropillya, Pokrovsk và Kostyantynivka", nhà phân tích Mapes lưu ý.

Một nguồn tin nội bộ của Ukraine cho rằng, trong những tuần tới, áp lực của Nga sẽ gia tăng tại khu vực gần Dobropillya, nằm phía bắc Pokrovsk. Tại đây vào giữa tháng 8, một số nhóm nhỏ của Nga đã tiến sâu 10 km về phía sau phòng tuyến Ukraine. Quân đội Ukraine cho biết đã ổn định được tình hình và phá vỡ một phần kế hoạch của đối phương. Tuy nhiên, Nga coi khu vực này là bàn đạp để bao vây Pokrovsk, đồng thời tiến về phía Kramatorsk–Kostyantynivka.

Giới quan sát đã đưa ra nhiều suy đoán khác nhau về khả năng của Nga trong việc đánh chiếm Pokrovsk trong năm nay. Một số ý kiến cho rằng, lực lượng Ukraine sẽ có thể giữ được thành phố. Một nguồn tin khác lại suy đoán Kiev có nguy cơ mất quyền kiểm soát Pokrovsk trong những tháng tới. ISW cũng chỉ ra nguy cơ này.

"Lực lượng Nga đã mở rộng các cuộc tiến công xung quanh Pokrovsk, đe dọa các vị trí của Ukraine trong thị trấn. Những bước tiến của họ gần Pokrovsk vào mùa hè có thể buộc Ukraine phải rút khỏi Pokrovsk vào mùa thu, mặc dù tốc độ tiến quân của lực lượng Nga vẫn còn chậm. Nga cuối cùng có thể thành công trong việc chiếm giữ Pokrovsk vào mùa thu năm 2025. Không rõ liệu Ukraine có thể thành công trong việc ngăn chặn Nga thực hiện mục tiêu này trong vài tháng nữa hay không", ISW giải thích.

Theo đánh giá của nhà phân tích Mapes, nếu năng lực chiến đấu của Nga vẫn duy trì ở mức hiện tại, họ có thể sẽ tiến về Kostyantynivka và Druzhkivka, nhưng khó có thể chiếm được hoàn toàn các khu vực này vào cuối năm. ISW cho rằng, Nga sẽ mất một năm để chiếm toàn bộ "vành đai pháo đài" của Ukraine ở Donbass.

Những điểm nóng trong thời gian tới

Ngoài các nỗ lực tiếp cận Pokrovsk và khu vực Kramatorsk-Kostyantynivka, một số nguồn tin cho rằng Nga cũng sẽ tiến về hướng Lyman. Vào tháng 8, quân đội nước này đã tiến vào khu vực Rừng Serebryansky và dọc theo cả hai bờ sông Zherebets. Hướng Lyman là chìa khóa để Nga mở rộng sự quyền kiểm soát ở khu vực phía bắc Donetsk.

Theo các nguồn tin của RBC-Ukraine, một mục tiêu khác của Moscow trong chiến dịch thu đông sẽ là chiếm Kupiansk. Sau hai năm tấn công vào thành phố này, quân đội Nga đã tiến được đến vùng ngoại ô phía bắc, trong khi từ phía tây bắc, lực lượng Ukraine đã đẩy lùi họ. Tuy nhiên, các nguồn tin đánh giá mối đe dọa đối với Kupiansk trong những tháng tới là rất cao.

Nga cũng có kế hoạch tấn công vào khu vực Zaporizhzhia trong chiến dịch thu đông. Theo RBC-Ukraine, Moscow có thể tăng cường tấn công đồng thời theo ba hướng từ nam lên bắc, nhằm phá vỡ tuyến đầu dọc theo trục Stepnohirsk-Orikhiv-Huliaipole. Bước tiến lớn nhất của Nga là gần thị trấn Stepnohirsk.

Nhiều nhà quan sát nhận định, song song với việc gia tăng sức ép đối với Ukraine trên tiền tuyến vào mùa thu này, Nga cũng có thể phát động một chiến dịch tấn công quy mô lớn mới vào hệ thống năng lượng của Ukraine.

Hồng Anh/VOV.VN Theo Newsweek, RBC-Ukraine