Nga đồng ý làm trung gian trong đàm phán Mỹ - Iran

Bloomberg đưa tin Nga đã đồng ý hỗ trợ chính quyền Tổng thống Donald Trump trong việc liên lạc với Iran về các vấn đề quan trọng, bao gồm chương trình hạt nhân của nước này và sự hậu thuẫn của Tehran đối với các lực lượng ủy nhiệm chống Mỹ trong khu vực.

Theo các nguồn tin từ Moscow, ông Trump đã trực tiếp đề cập mong muốn này với Tổng thống Vladimir Putin trong một cuộc điện đàm hồi tháng 2. Ngay sau đó, các quan chức cấp cao hai nước đã có cuộc thảo luận tại Arab Saudi vào ngày 18/2 nhằm tìm kiếm phương án tiếp cận hiệu quả.

Các quan chức cấp cao của chính quyền Trump đã thảo luận với những người đồng cấp Nga về chương trình hạt nhân của Iran tại cuộc gặp ở Arab Saudi ngày 18/2. Ảnh: Reuters.

Hiện, Nhà Trắng chưa đưa ra phản hồi về yêu cầu bình luận. Cả Nga và Iran cũng chưa công khai xác nhận hay phủ nhận thông tin này.

Phát ngôn viên Điện Kremlin, Dmitry Peskov, cho biết Nga tin rằng “Mỹ và Iran cần giải quyết mọi vấn đề thông qua đối thoại” và sẵn sàng đóng vai trò trung gian nếu cần thiết.

Về phía Iran, Bộ Ngoại giao nước này cho rằng việc các quốc gia đề xuất hỗ trợ đàm phán là điều “tự nhiên”, nhưng không xác nhận liệu họ có chấp nhận sự can thiệp của Moscow hay không.

Kể từ khi nhậm chức, ông Trump đã tìm cách khôi phục quan hệ với Tổng thống Putin. Cả hai bên đều bày tỏ sự sẵn sàng hợp tác trong các vấn đề địa chính trị khác, bao gồm tuyến thương mại và tài nguyên tại Bắc Cực.

Dù vậy, trước đó, ông Trump đã đưa ra nhiều tín hiệu trái chiều về Iran. Ông tuyên bố sẽ quay lại chính sách "gây áp lực tối đa" như trong nhiệm kỳ đầu, bao gồm tái áp đặt các lệnh trừng phạt và nhắm vào lực lượng an ninh Iran - từng dẫn đến vụ sát hại một tướng cấp cao của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC).

Tuy nhiên, ông Trump cũng khẳng định ông muốn "ngay lập tức" bắt tay vào việc đàm phán một "thỏa thuận hòa bình hạt nhân có kiểm chứng" với Iran.

Giữa bề ngoài đối đầu căng thẳng, cả Mỹ và Iran thực chất đều đang tìm cách mở ra các kênh đối thoại, theo nhận định của ông Nikolay Kozhanov, phó giáo sư tại Đại học Qatar.

Ông cho rằng bất kỳ thỏa thuận nào giữa hai bên cũng sẽ rất phức tạp: Mỹ có thể nới lỏng một số lệnh trừng phạt để đổi lấy việc Iran hạn chế các hoạt động gây ảnh hưởng trong khu vực.

Trong nhiều năm qua, Washington vẫn nghi ngờ Tehran đang âm thầm phát triển vũ khí hạt nhân dưới vỏ bọc một chương trình nguyên tử dân sự. Tuy nhiên, Iran luôn phủ nhận điều này, khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích hòa bình, bao gồm sản xuất điện với sự hỗ trợ từ Nga.

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) mới đây đã kêu gọi Mỹ và Iran khởi động đàm phán, đồng thời tiết lộ rằng kho dự trữ uranium của Iran - loại có độ giàu gần mức vũ khí - đã tăng hơn 50% kể từ khi ông Trump tái đắc cử.

Tại Iran, chính quyền của Tổng thống Masoud Pezeshkian đang chịu áp lực lớn trong việc cải thiện nền kinh tế giữa lúc người dân ngày càng khốn đốn vì khủng hoảng chi phí sinh hoạt. Các lệnh trừng phạt của Mỹ, áp đặt dưới cả thời chính quyền Trump và Biden, đã khiến nền kinh tế nước này rơi vào tình trạng khó khăn nghiêm trọng.

Là một quốc gia cũng chịu nhiều lệnh trừng phạt của Mỹ, Nga đã không ngừng gia tăng hợp tác với Iran trong các lĩnh vực thương mại, năng lượng và quân sự.

Việc Nga đứng ra làm trung gian đàm phán được cho là không chỉ giúp củng cố vị thế ngoại giao của nước này mà còn giúp Moscow tạo ra bước đột phá giữa Washington và Tehran. Điều này sẽ giúp Nga cải thiện quan hệ với Mỹ trong một số lĩnh vực, đồng thời mở rộng ảnh hưởng tại Trung Đông - khu vực vốn là chiến trường cạnh tranh khốc liệt giữa các cường quốc.

Phương Linh