Nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại biên phòng, góp phần quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới

Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng BĐBP và Đô đốc Tea Sokha, Phó Tư lệnh Hải quân Campuchia trao biên bản Hội đàm giữa Bộ Tư lệnh BĐBP, Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Tư lệnh Hải quân, Quân đội Hoàng gia Campuchia, tháng 11/2024. Ảnh: Thu Minh

Những năm qua, quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước, sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo triển khai toàn diện các mặt công tác đối ngoại biên phòng với những nội dung, hình thức đa dạng, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả, trở thành điểm sáng trong đối ngoại quốc phòng, thực hiện thắng lợi mục tiêu “Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đối ngoại biên phòng, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển” được xác định trong Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ BĐBP lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020 - 2025; một số kết quả nổi bật, như sau:

Một là, trên cơ sở quán triệt sâu sắc chủ trương, đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Kết luận số 53-KL/TW ngày 28/4/2023 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng đến năm 2030 và những năm tiếp theo; Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới và các kế hoạch tổ chức, thực hiện của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chủ động tham mưu, xây dựng, ký kết và tổ chức thực hiện các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế về quản lý, bảo vệ biên giới, cửa khẩu; thiết lập, thực thi cơ chế hợp tác biên phòng song phương, đa phương theo thẩm quyền, quy định của pháp luật, Bộ Quốc phòng...

Hai là, lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị BĐBP thường xuyên phối hợp tổ chức gặp gỡ, trao đổi, tọa đàm với lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới của nước láng giềng các lĩnh vực về quản lý, bảo vệ BGQG trên tinh thần đoàn kết, hữu nghị, tin cậy và hiểu biết lẫn nhau. Chủ động quan hệ chặt chẽ với lực lượng chức năng của Trung Quốc, Lào, Campuchia tổ chức tuần tra chung, huấn luyện, diễn tập chung, ngăn chặn di cư tự do, xuất, nhập cảnh trái phép. Phối hợp cùng các lực lượng tham mưu giải quyết nhanh chóng, có hiệu quả các vụ việc xảy ra trên biên giới theo đúng hiệp định về quy chế quản lý biên giới, cửa khẩu và các thỏa thuận của Chính phủ hai nước, không để các thế lực thù địch lợi dụng kích động, xuyên tạc, vu cáo, phá hoại...

Ba là, tăng cường hợp tác, phối hợp với lực lượng chức năng của nước có chung đường biên giới, các nước khác và tổ chức quốc tế trong phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật theo quy định của pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam là thành viên, góp phần thực hiện thắng lợi quan điểm “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ ngoài biên giới” được xác định trong Nghị quyết số 44-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đồng thời, tích cực tham gia thực hiện các dự án, chương trình hợp tác với các tổ chức quốc tế như UNODC, IOM; Văn phòng Cơ quan phòng, chống ma túy Hoa Kỳ (DEA) tại Việt Nam trong lĩnh vực quản lý, kiểm soát xuất, nhập cảnh; chương trình AAPTIP về nâng cao năng lực phòng, chống mua bán người; tham gia hợp tác quốc phòng, biên phòng với các nước như: Liên bang Nga, Australia, Hoa Kỳ, Ấn Độ, Thái Lan... Quá trình trao đổi, hợp tác không để xảy ra sơ hở, lộ lọt thông tin, bảo đảm tuyệt đối an toàn.

Bốn là, tích cực tham mưu và triển khai thực hiện đa dạng hóa, đổi mới các hình thức đối ngoại quốc phòng biên giới và giao lưu, kết nghĩa. Trong nhiệm kỳ, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo phối hợp tổ chức thành công 8 lần Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới, 1 lần Giao lưu công tác chính trị với Cục Quản lý Di dân Quốc gia Trung Quốc và 8 lần Giao lưu sĩ quan trẻ. Phối hợp tổ chức triển khai mô hình kết nghĩa đồn, trạm biên phòng với các đơn vị lực lượng bảo vệ biên giới của Trung Quốc, Lào và Campuchia. Thông qua các hoạt động giao lưu biên giới, kết nghĩa đồn, trạm, mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị, phối hợp công tác giữa Quân đội nói chung, BĐBP nói riêng với Quân đội, lực lượng vũ trang, quản lý, bảo vệ biên giới các nước láng giềng được củng cố vững chắc, phát triển tốt đẹp, góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, cùng phát triển.

Năm là, lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị BĐBP phối hợp với lực lượng bảo vệ biên giới nước láng giềng tích cực tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành tốt hiệp định về quy chế biên giới, cửa khẩu và các thỏa thuận mà hai nước đã ký kết. Tích cực tham mưu, giúp đỡ chính quyền và Nhân dân biên giới triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình, đề án, kế hoạch của Nhà nước xây dựng khu vực biên giới (KVBG) vững mạnh toàn diện; tham mưu, giúp đỡ tổ chức kết nghĩa giữa chính quyền và nhân dân hai bên biên giới. Hiện nay đã tổ chức ký kết nghĩa 224 cặp cụm dân cư (Việt Nam - Trung Quốc: 72; Việt Nam - Lào: 107; Việt Nam - Campuchia: 45).

Đồn Biên phòng Nghĩa Thuận, BĐBP Tuyên Quang (Việt Nam) phối hợp với Đồn Công an biên giới Bát Bố (Trung Quốc) tổ chức tuần tra song phương. Ảnh: Hoàng Chính

Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, tiềm ẩn nhiều yếu tố gây mất ổn định. Tình trạng xâm phạm chủ quyền quốc gia, tranh chấp lãnh thổ, biển, đảo, xung đột sắc tộc, tôn giáo, can thiệp lật đổ, khủng bố, chiến tranh... tiếp tục diễn ra ở nhiều khu vực. Đất nước ta, sau 40 năm đổi mới, đạt được nhiều thành tựu to lớn trên lĩnh vực kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại nhưng tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, các thế lực thù địch, phản động chống phá ngày càng quyết liệt, công khai, trực diện; hoạt động của các loại tội phạm, vi phạm pháp luật ở KVBG, vùng biển, đảo diễn biến phức tạp. Việc thực hiện sắp xếp, tinh gọn hệ thống chính trị và điều chỉnh tổ chức, biên chế lực lượng BĐBP đặt ra những vấn đề mới, yêu cầu đòi hỏi cao hơn đối với công tác biên phòng và xây dựng lực lượng. Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại biên phòng, tổ chức thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu BĐBP lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP xác định cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp cơ bản sau:

Thứ nhất, quán triệt, thực hiện nhất quán nguyên tắc, đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại của Đảng. Tổ chức thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 2662-NQ/QUTW ngày 26/2/2024 của Quân ủy Trung ương về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng đến năm 2030 và những năm tiếp theo; Kế hoạch số 3588/KH-BQP ngày 20/6/2025 của Bộ Quốc phòng về thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nắm, phân tích, đánh giá, dự báo tình hình làm cơ sở tham mưu với Đảng, Nhà nước hoạch định chiến lược, đối sách quản lý, bảo vệ BGQG nói chung và nhiệm vụ hội nhập quốc tế, đối ngoại quốc phòng, biên phòng trong tình hình mới.

Thứ hai, các đơn vị BĐBP cần phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, lực lượng ở Trung ương và địa phương, các lực lượng bảo vệ biên giới của nước láng giềng tổ chức các hoạt động quản lý, bảo vệ biên giới, cửa khẩu, phòng, chống tội phạm...; kịp thời phát hiện, giải quyết có hiệu quả hoạt động xâm phạm chủ quyền, vi phạm hiệp định về quy chế quản lý biên giới, cửa khẩu. Phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, cơ quan, đơn vị ở Trung ương và địa phương tham mưu Chính phủ sớm phân định Vùng nước lịch sử và hoàn thành 16% chưa phân giới, cắm mốc tuyến biên giới trên đất liền Việt Nam - Campuchia; đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả với tình trạng di cư tự do, xuất, nhập cảnh trái phép, các hoạt động buôn lậu, mua bán, vận chuyển trái phép vũ khí, vật liệu nổ, chất ma túy, mua bán người biên giới...; sẵn sàng cử lực lượng, phương tiện, giúp đỡ lẫn nhau trong cứu hộ, cứu nạn ở KVBG và vùng tiếp giáp của mỗi nước.

Thứ ba, đẩy mạnh tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, Quân đội về hội nhập quốc tế, đối ngoại quốc phòng, đối ngoại biên phòng trong tình hình mới. Đồng thời, tuyên truyền về tình đoàn kết, hữu nghị giữa Việt Nam với các nước láng giềng và các nước, các tổ chức quốc tế liên quan đến nhiệm vụ quản lý, bảo vệ BGQG. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các lực lượng, chính quyền và nhân dân địa phương về công tác đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại quốc phòng, đối ngoại biên phòng, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Thứ tư, chủ động tham mưu với Bộ Quốc phòng đẩy mạnh các hoạt động Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới; phát triển hoạt động kết nghĩa giữa các đồn, trạm biên phòng Việt Nam với các lực lượng bảo vệ biên giới tương ứng của Trung Quốc, Lào, Campuchia. Tham mưu cho các cấp, các ngành và chính quyền địa phương hai bên biên giới thực hiện chương trình hợp tác, đầu tư xây dựng KVBG hai nước vững mạnh về mọi mặt; đồng thời tham mưu cho địa phương KVBG tăng cường công tác đối ngoại nhân dân, phát huy hiệu quả hoạt động kết nghĩa giữa các cụm dân cư hai bên biên giới. Tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế, lực lượng chức năng các nước trong đấu tranh với tội phạm và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, giúp đỡ bảo đảm trang bị, phương tiện kỹ thuật công tác.

Thứ năm, lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị BĐBP thường xuyên củng cố, kiện toàn tổ chức, biên chế, chức năng, nhiệm vụ của lực lượng làm công tác đối ngoại biên phòng; quan tâm, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách đối ngoại biên phòng có bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng, có phẩm chất đạo đức, sức khỏe tốt, có kiến thức và năng lực chuyên môn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thiếu tướng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Hữu Chiến, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng BĐBP