Mỹ xem chương trình tên lửa của Pakistan là 'mối đe dọa mới nổi'

Tiết lộ bất ngờ của Phó cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jon Finer đã nhấn mạnh mối quan hệ từng rất thân thiết giữa Washington và Islamabad đã xấu đi như thế nào kể từ khi Hoa Kỳ rút quân khỏi Afghanistan vào năm 2021.

Điều này cũng đặt ra câu hỏi về việc liệu Pakistan có chuyển mục tiêu của các chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo vốn từ lâu nhằm chống lại Ấn Độ hay không. Pakistan đã giao tranh với Ấn Độ trong ba cuộc chiến tranh lớn kể từ năm 1947.

Phát biểu với Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế, Finer cho biết Pakistan đã theo đuổi "công nghệ tên lửa ngày càng tinh vi, từ hệ thống tên lửa đạn đạo tầm xa đến thiết bị, cho phép thử nghiệm các động cơ tên lửa lớn hơn đáng kể".

Nếu xu hướng đó tiếp tục, Finer cho rằng "Pakistan sẽ có khả năng tấn công các mục tiêu vượt xa Nam Á, bao gồm cả Hoa Kỳ".

Số lượng các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân có tên lửa có thể vươn tới lãnh thổ Hoa Kỳ "rất ít và họ có xu hướng thù địch. Vì vậy, thành thật mà nói, chúng tôi khó có thể coi hành động của Pakistan là bất cứ điều gì khác ngoài mối đe dọa mới nổi đối với Hoa Kỳ" - Finer nhận định.

Bài phát biểu của ông được đưa ra sau khi Washington công bố một vòng trừng phạt mới liên quan đến chương trình phát triển tên lửa đạn đạo của Pakistan, bao gồm lần đầu tiên chống lại cơ quan quốc phòng do nhà nước điều hành giám sát chương trình này.

Đại sứ quán Pakistan đã không trả lời ngay lập tức đề nghị bình luận.

Islamabad coi chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo của mình là biện pháp răn đe chống lại mối đe dọa của Ấn Độ và nhằm duy trì sự ổn định trong khu vực.

Lính Pakistan bên hệ thống phòng không tên lửa - Ảnh: Reuters

Hai quan chức chính quyền cấp cao, phát biểu với điều kiện giấu tên, cho biết rằng mối quan ngại của Hoa Kỳ đối với chương trình tên lửa của Pakistan đã tồn tại từ lâu và bắt nguồn từ quy mô của các động cơ tên lửa đang được phát triển.

Một quan chức cho biết mối đe dọa đối với Hoa Kỳ còn cách xa tới một thập kỷ.

Các quan chức Hoa Kỳ cho biết, bình luận của Finer nhằm mục đích gây sức ép buộc các quan chức Pakistan giải thích lý do tại sao họ đang phát triển động cơ tên lửa mạnh hơn, điều mà Pakistan đã từ chối.

Pakistan đã chỉ trích mối quan hệ nồng ấm mà Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã xây dựng với Ấn Độ và vẫn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc. Một số thực thể của Trung Quốc đã bị Hoa Kỳ trừng phạt vì cung cấp chương trình tên lửa đạn đạo của Islamabad.

Nước này đã tiến hành vụ thử vũ khí hạt nhân đầu tiên vào năm 1998 - hơn 20 năm sau vụ thử đầu tiên của Ấn Độ - và đã xây dựng một kho vũ khí tên lửa đạn đạo khổng lồ có khả năng phóng đầu đạn hạt nhân.

Tổ chức nghiên cứu Bản tin của các nhà khoa học Hoa Kỳ ước tính rằng Pakistan có kho dự trữ khoảng 170 đầu đạn.

Quan hệ Hoa Kỳ-Pakistan đã trải qua những thăng trầm lớn, bao gồm cả mối quan hệ chặt chẽ trong Chiến tranh Lạnh khi họ ủng hộ quân nổi dậy Afghanistan chống lại cuộc chiếm đóng Afghanistan của Liên Xô giai đoạn 1979-1989.

Pakistan cũng là đối tác chủ chốt trong cuộc chiến chống al Qaeda của Hoa Kỳ sau vụ tấn công ngày 11/9/2001 vào Hoa Kỳ và là đồng minh lớn ngoài NATO kể từ năm 2004.

Nhưng mối quan hệ cũng bị tổn hại bởi các cuộc đảo chính do quân đội Pakistan dàn dựng, sự ủng hộ của họ đối với chế độ Taliban năm 1996-2001 và chương trình vũ khí hạt nhân của nước này. Một số chuyên gia cho biết bài phát biểu của Finer là một bất ngờ lớn.

Michael Kugelman thuộc nhóm nghiên cứu Wilson Center cho biết: "Việc một quan chức cấp cao của Hoa Kỳ công khai liên hệ mối lo ngại về phổ biến vũ khí hạt nhân ở Pakistan với mối đe dọa trực tiếp trong tương lai đối với lãnh thổ Hoa Kỳ là một diễn biến vô cùng đáng chú ý".

Anh Duy