Mỹ lần đầu đề cập khả năng chủ trì đàm phán chấm dứt xung đột Gaza
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm qua (27/5) tiết lộ đề xuất mới hướng tới ngừng bắn tạm thời và giải cứu các con tin tại dải Gaza, cũng như mở đường cho các cuộc đàm phán về một thỏa thuận ngừng bắn lâu dài.
Thông tin đưa ra giữa lúc tình hình nhân đạo tại dải Gaza ngày một tồi tệ, trong khi hầu như mọi nỗ lực thúc đẩy ngừng bắn tới nay đều không mang lại kết quả.

Chiến sự ở Gaza. Ảnh: Sawt Beirut.
Theo Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, đề xuất đang được thảo luận bao gồm việc thả một nửa số con tin còn sống và một nửa số thi thể con tin thiệt mạng để đổi lấy một lệnh ngừng bắn tạm thời. Đây sẽ là bước đệm cho các cuộc đàm phán hướng đến lệnh ngừng bắn vĩnh viễn. Ông Witkoff kêu gọi lực lượng Hamas chấp thuận đề xuất này. Tuy nhiên, nhà ngoại giao Mỹ từ chối tiết lộ chi tiết về thời hạn của lệnh ngừng bắn- điểm mấu chốt vẫn đang gây tranh cãi giữa các bên. Đây cũng là lần đầu tiên ông Witkoff tuyên bố sẽ đứng ra chủ trì các cuộc đàm phán trong thời gian ngừng bắn tạm thời. Điều này được coi như một bảo đảm từ phía Mỹ đối với sự nghiêm túc của các bên khi tham gia các cuộc đàm phán chấm dứt xung đột.
Cả Israel và Hamas tới nay đều chưa đưa ra phản hồi chính thức. Tuy nhiên, trong một bài đăng mới đây, Thủ tướng Benjamin Netanyahu tiếp tục nhấn mạnh, việc giải cứu con tin vẫn là ưu tiên hàng đầu và khẳng định “đột phá chỉ có thể đạt được nếu Hamas chấp nhận lập trường của Israel.”
Đề xuất mới được đưa ra trong bối cảnh xung đột giữa Israel và Hamas tại Dải Gaza đã kéo dài gần 18 tháng. Israel vừa ra lệnh sơ tán hầu hết người dân ở miền Nam Gaza mà nước này gọi là “khu vực giao tranh nguy hiểm”, bao gồm thành phố Khan Younis và các vùng lân cận.
Israel hiện đang chịu áp lực quốc tế ngày càng lớn, kể cả từ các đồng minh thân cận. Anh đã tạm dừng đàm phán thương mại với Israel, trong khi Liên minh châu Âu đang đánh giá lại hiệp ước thương mại, hợp tác toàn diện của khối với nước này. Ai Cập cũng đang gây sức ép nhằm yêu cầu các bên ngồi vào bàn đàm phán, sớm tìm ra giải pháp chấm dứt cuộc xung đột.
Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty nhấn mạnh: “Tôi nghĩ, vấn đề chính ở đây là sự thiếu ý chí chính trị. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ không từ bỏ, sẽ tiếp tục gây sức ép tối đa, nỗ lực hết sức để thúc đẩy lệnh ngừng bắn như đã làm được vào ngày 19/1. Văn kiện đã giúp giải thoát được 21 con tin, cho phép viện trợ nhân đạo và y tế chảy vào Gaza”.
Trong một diễn biến liên quan cho thấy tình hình nhân đạo tiếp tục xấu đi tại Gaza. Hôm qua, hỗn loạn đã xảy ra tại một điểm phân phát hàng cứu trợ do Quỹ Cứu trợ Nhân đạo Gaza (GHF) điều hành tại Vùng lãnh thổ Palestine. Hàng nghìn người dân đã phá rào an ninh và tràn vào trung tâm cứu trợ, buộc Lực lượng phòng vệ Israel phải nổ súng cảnh cáo để kiểm soát tình hình. Sự cố khiến hoạt động cứu trợ phải tạm dừng. Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres hôm qua đã bày tỏ đau lòng trước những hình ảnh này.
Ông Stephane Dujarric, Người phát ngôn của Tổng thư ký Liên hợp quốc cho biết: “Những hình ảnh này thực sự đau lòng. Như Tổng thư ký Liên hợp quốc đã lưu ý vào tuần trước, chúng tôi và các đối tác của mình có một kế hoạch chi tiết, có nguyên tắc và hoạt động vững chắc được các quốc gia thành viên hỗ trợ để cung cấp viện trợ cho những người dân đang tuyệt vọng. Chúng tôi tiếp tục nhấn mạnh rằng việc mở rộng quy mô có ý nghĩa các hoạt động nhân đạo là điều cần thiết để ngăn chặn nạn đói và đáp ứng nhu cầu của tất cả thường dân ở bất cứ nơi nào họ ở.”
Báo cáo cho thấy, chỉ khoảng 2% trong số hơn 2 triệu người dân Gaza nhận được hàng cứu trợ trong ngày hôm qua. Tình hình đặc biệt đáng lo ngại ở các khu vực phía Nam khi các nguồn cung cấp nhiên liệu hoàn toàn bị cắt đứt. Trong khi đó, tại phía Bắc, lượng nhiên liệu chỉ đủ để duy trì hoạt động cấp nước và vệ sinh trong 2 tuần.