Mỹ 'cứng rắn' với Brazil, khắt khe với Ấn Độ nhưng nhẹ nhàng với Hàn Quốc về vấn đề thuế quan

Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây cho biết Nhà Trắng đang rất bận rộn để hoàn thiện các chính sách thuế quan trước hạn chót 1/8. Theo ông, thời điểm đó sẽ đánh dấu bước ngoặt lớn trong cách nước Mỹ tiến hành thương mại với phần còn lại của thế giới.

Đáng chú ý, đã có 3 động thái thuế quan được đưa ra trong cùng ngày, thể hiện rõ cách tiếp cận khác biệt của Mỹ đối với từng đối tác thương mại.

BRAZIL “GÁNH THUẾ” NẶNG

Trong loạt sắc lệnh hành pháp mới được ban hành, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã yêu cầu áp thuế lên tới 50% đối với hàng hóa đến từ Brazil. Trước đó, ông đã cảnh báo về việc này trong một bức thư gửi Tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva hồi đầu tháng 7, trong đó nhấn mạnh nếu Brazil không kết thúc phiên tòa xét xử cựu Tổng thống Jair Bolsonaro - một đồng minh thân thiết của ông Trump - thì mức thuế này sẽ được áp dụng.

Quyết định của ông Trump đã chính thức tăng thuế quan với Brazil thêm 40 điểm phần trăm.

Trong sắc lệnh nêu rõ: “Chính phủ Brazil đang thực hiện hành vi bức hại chính trị, đe dọa, quấy rối, kiểm duyệt và truy tố cựu Tổng thống Jair Bolsonaro cùng hàng nghìn người ủng hộ ông - đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng nhân quyền”.

Trong cùng ngày, Mỹ cũng công bố lệnh trừng phạt đối với Thẩm phán Tòa án Tối cao Brazil Alexandre de Moraes, chỉ 12 ngày sau khi Mỹ áp dụng hạn chế thị thực với ông và một số quan chức tư pháp khác liên quan đến vụ xử ông Bolsonaro.

Dù vậy, sắc lệnh của ông Trump được cho là có tính biểu tượng nhiều hơn là thực tế, khi phần lớn các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Brazil như nước cam, máy bay Embraer, dầu mỏ, than, khoáng sản, hóa chất và hạt Brazil đều được miễn trừ. Tuy nhiên, cà phê sẽ là mặt hàng chịu đánh thuế cao hơn dự kiến.

ẤN ĐỘ CHỊU THUẾ 25% CÙNG HÌNH PHẠT BỔ SUNG

Sau một thời gian đàm phán, Mỹ đã đưa ra quyết định áp thuế 25% đối với hàng hóa Ấn Độ và kèm theo đó là một hình phạt bổ sung liên quan đến các hoạt động mua vũ khí và năng lượng Nga.

Mức thuế mới chỉ thấp hơn một chút so với con số 26% mà ông Trump đã đưa ra vào ngày 2/4, hay còn được gọi là “Ngày Giải phóng”.

Chia sẻ trên Truth Social, ông Donald Trump viết: “Dù Ấn Độ là bạn, nhưng nhiều năm qua chúng ta không có nhiều giao thương vì thuế của họ quá cao - thuộc hàng cao nhất thế giới - và có các rào cản phi thuế nghiêm ngặt, khó chịu. Họ cũng là khách hàng mua vũ khí và năng lượng lớn nhất của Nga - giống như Trung Quốc - trong lúc mọi người muốn Nga ngừng chiến sự ở Ukraine. TẤT CẢ ĐIỀU NÀY KHÔNG TỐT!”

Chính phủ Ấn Độ hiện đang nghiên cứu các tác động từ quyết định thuế quan của ông Trump. Bộ Thương mại và Công nghiệp nước này thường cho biết hai bên đang đàm phán về một thỏa thuận thương mại song phương công bằng, cân bằng và cùng có lợi trong vài tháng qua.

Trong một bài đăng khác, ông Trump nhấn mạnh: “MỸ ĐANG CÓ THÂM HỤT THƯƠNG MẠI KHỔNG LỒ VỚI ẤN ĐỘ!!!”

Mục tiêu lâu dài của ông Trump với chính sách thuế quan là giảm mạnh thâm hụt thương mại của Mỹ với các nước khác. Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế cho rằng nhập khẩu hàng hóa từ các nước có chi phí lao động thấp giúp người tiêu dùng Mỹ được hưởng giá thấp, và chưa rõ liệu người lao động Mỹ có sẵn sàng hoặc đủ khả năng đảm nhiệm những công việc có tính nguy hiểm cao hay mức lương thấp trong sản xuất hay không.

Trước đây, ông Trump nhiều lần tuyên bố thâm hụt thương mại là mối đe dọa khẩn cấp với an ninh quốc gia, và nói đó là căn cứ pháp lý để áp thuế mà không cần Quốc hội thông qua. Ngoài ra, ông cũng từng dọa sẽ áp thuế phụ trội 100% với các nước mua dầu và khí đốt từ Nga - một yếu tố sẽ ảnh hưởng nặng nề đến các đối tác thương mại lớn như Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil.

THỎA THUẬN THƯƠNG MẠI TOÀN DIỆN VỚI HÀN QUỐC

Trong khi đó, Mỹ lại đạt được một thỏa thuận thương mại hoàn chỉnh và toàn diện với Hàn Quốc. Qua đó, thuế quan đối với hàng hóa Hàn Quốc vào Mỹ sẽ được ấn định ở mức 15%, thấp hơn hẳn so với con số 25% mà ông từng nhắc đến trong “thư thuế quan” gửi Seoul hồi đầu tháng này. Thuế đối với ô tô Hàn Quốc cũng hạ từ 25% xuống 15%. Các mặt hàng như thép, nhôm và đồng sẽ vẫn bị áp thuế 50% và không được miễn trừ.

Đổi lại, Hàn Quốc sẽ đầu tư 350 tỷ USD vào Mỹ, với các khoản đầu tư này sẽ do Mỹ kiểm soát, sở hữu và do chính ông lựa chọn, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố trên Truth Social. Ngoài ra, ông Trump còn lưu ý thêm Hàn Quốc cũng sẽ mua 100 tỷ USD khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) hoặc các sản phẩm năng lượng khác từ Mỹ. Khoản đầu tư bổ sung sẽ được tiết lộ khi Tổng thống Hàn Quốc đến Washington tham dự hội nghị thượng đỉnh song phương trong hai tuần tới.

Tuy nhiên, giữa hai nước lại có quan điểm khác biệt về cách hiểu khoản đầu tư này. Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung viết trên Facebook rằng khoản 350 tỷ USD sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp Hàn Quốc mở rộng vào thị trường Mỹ trong các ngành như đóng tàu, bán dẫn, pin thứ cấp, công nghệ sinh học và năng lượng. Cụ thể, 150 tỷ USD sẽ dành cho hợp tác đóng tàu, hỗ trợ mạnh mẽ doanh nghiệp Hàn Quốc vào ngành đóng tàu Mỹ. Ông cũng nhấn mạnh việc đạt được lợi ích song phương, thay vì mưu cầu lợi ích đơn phương.

Cũng trong ngày, chính phủ Mỹ đưa ra loạt quyết sách mới, cụ thể là thuế quan 50% đối với một số sản phẩm đồng và tạm ngưng chính sách miễn thuế “ngoại lệ de minimis” đối với các gói hàng giá rẻ vận chuyển từ nước ngoài vào Mỹ.

Bên cạnh đó, ở một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Donald Trump còn tiết lộ đã đạt được khuôn khổ thương mại với Pakistan, nhưng chưa công bố chi tiết. Tuy nhiên, nếu hoàn tất, thỏa thuận sẽ bao gồm việc khai thác các mỏ dầu của Pakistan với một công ty dầu khí chưa được nêu tên.

Mỹ Hân