Một năm sau vụ Mahsa Amini, vấn đề khăn trùm đầu vẫn nhức nhối ở Iran

Amini, còn được gọi là Jina, là một phụ nữ 22 tuổi đến từ tỉnh Kurdistan, người đã cùng gia đình đến thủ đô Tehran.

Khi đang ra khỏi ga tàu điện ngầm ở Tehran cùng các thành viên trong gia đình thì cô bị cảnh sát đạo đức Iran bắt giữ vì không tuân thủ các quy định bắt buộc về khăn trùm đầu, đã được áp dụng ngay sau cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979 của Iran.

Người biểu tình mang theo ảnh của Mahsa Amini, người tử vong sau khi bị cảnh sát đạo đức Iran bắt giam vào ngày 16 tháng 9 năm 2022. Ảnh: CNN

Cô bị đưa lên một chiếc xe tải và đưa đến một trung tâm cải tạo, nơi phụ nữ được hướng dẫn cách ăn mặc phù hợp. Đoạn video camera giám sát do cơ quan thực thi pháp luật Iran công bố cho thấy cô đã ngã gục khi ở đó và được đưa đến bệnh viện, nơi cô qua đời vài ngày sau đó.

Chính quyền Iran cho biết cô có tình trạng bệnh lý từ trước, nhưng cha mẹ cô phản bác điều đó và nói rằng cô có thể đã bị đánh đập.

Một cuộc biểu tình lần đầu tiên được hình thành trước bệnh viện nơi cô được đưa đến ở Tehran, sau đó là các cuộc biểu tình ở quê hương Saqqez, sau đó lan sang các thành phố và thị trấn trên khắp đất nước.

Các tổ chức cho biết hơn 500 người đã thiệt mạng, trong đó có ít nhất 70 trẻ vị thành niên trong các cuộc biểu tình này. Số người chết chính thức được chính quyền Iran công bố là hơn 200 người.

Hàng nghìn người cũng bị bắt trong các cuộc biểu tình, hầu hết trong số họ được thả sau khi được Lãnh đạo tối cao Ali Hosseini Khamenei ân xá vào tháng Hai.

Nhưng một số người, trong đó có một số nhà báo, vẫn bị cầm tù. Ngoài ra, 7 người đã bị xử tử sau khi bị tòa án Iran kết án trong các vụ án liên quan đến biểu tình.

Ở Iran, nhiều phụ nữ đã chọn thay đổi cách ăn mặc và bỏ khăn trùm đầu. Nhưng khăn trùm đầu vẫn là bắt buộc theo luật pháp và giáo lý tôn giáo của Iran, và chính quyền đã ra tín hiệu rằng điều này sẽ không thay đổi.

Luật khăn trùm đầu mới dự kiến sẽ sớm được phê chuẩn, mà các nhà lập pháp cho rằng có thể đưa ra những hình phạt mới đối với những phụ nữ bị coi là vi phạm.

Việc truy cập internet tiếp tục bị hạn chế ở Iran. Tất cả các nền tảng nhắn tin và truyền thông xã hội lớn trên toàn cầu, cùng với nhiều trang web, đã bị ngăn chặn.

Vào thứ Sáu và thứ Bảy, lực lượng an ninh, bao gồm cả lực lượng đặc biệt chống khủng bố, đã được triển khai tới một số quảng trường và đường phố chính của thành phố Tehran.

Phát biểu trong một chương trình truyền hình đầu tuần này, Bộ trưởng Tình báo Esmaeil Khatib nhắc lại lập trường của Iran rằng các hoạt động “bạo loạn” và “khủng bố” ở Iran đã được kích động và hỗ trợ bởi các tác nhân nước ngoài, đặc biệt là từ phương Tây.

Truyền thông Iran hôm thứ Bảy đã đưa ra nhiều báo cáo về “mạng lưới những kẻ bạo loạn và phá hoại” đã bị triệt phá ở một số thành phố của nước này.

Mai Anh (theo Al Jazeera, AFP)