Miễn giấy phép xây dựng: Bước tiến cải cách hành chính

Miễn giấy phép xây dựng giúp người dân giảm bớt thủ tục rườm rà -Ảnh: T.T

Theo Luật Xây dựng, hoạt động cấp phép xây dựng được thực hiện đối với công trình xây dựng nhà ở tại các đô thị, dự án đầu tư kinh doanh bất động sản, nhà ở quy mô lớn, còn ở khu vực nông thôn chưa thực hiện cấp phép xây dựng.

Trước khi có Công điện số 78/CĐ-TTg của Chính phủ, để xây một ngôi nhà hay sửa sang công trình ở đô thị, người dân thường phải trải qua một loạt TTHC rườm rà từ thuê làm bản vẽ thiết kế, chuẩn bị hồ sơ giấy tờ theo quy định để xin cấp phép xây dựng. Ngoài việc tốn thời gian còn phát sinh nhiều chi phí, gây áp lực đối với nhiều hộ gia đình có điều kiện kinh tế hạn chế.

Ông Trần Xuân Quế trú tại tổ dân phố Cừa Phú, phường Đồng Hới cho biết: “Trước đây tôi xây nhà cho con trai phải chạy đi chạy lại rất nhiều lần, mất từ 2 - 3 tháng mới được cấp giấy phép xây dựng, thủ tục rất phiền hà”.

Kể từ ngày 1/7/2025 theo chủ trương của Chính phủ, người dân khi xây dựng nhà ở đối với khu vực đã có quy hoạch chi tiết 1/500 ở đô thị và ở khu vực nông thôn nơi chưa có quy hoạch chi tiết sẽ không cần phải xin cấp phép xây dựng như trước đây.

Các thủ tục sẽ chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, từ "xin cho" sang “minh bạch hóa” vì vậy mọi điều kiện, tiêu chuẩn, quy hoạch sẽ được công khai rõ ràng để người dân có thể tra cứu, thực hiện nhằm giảm sự lệ thuộc vào cán bộ hành chính.

Việc Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo bỏ giấy phép xây dựng đối với một số công trình, nhà ở riêng lẻ đang nhận được sự đồng thuận cao trong dư luận. Tạo bước tiến quan trọng trong CCHC, giảm gánh nặng thủ tục, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.

Ông Vũ Viết Tâm, tổ dân phố Tân Sơn, phường Đồng Hới phấn khởi cho biết: “Người dân chúng tôi nghe trên các phương tiện thông tin đại chúng nói về việc Chính phủ miễn giấy phép xây dựng đối với một số công trình, nhà ở thì rất mừng. Bản thân tôi thấy đó là một chính sách đúng đắn nhằm giảm thời gian đi lại cho người dân và phần nào hạn chế tiêu cực”.

Cùng chung tâm trạng, anh Tưởng Ngọc Thế ở xã Hòa Trạch cho hay: “Việc miễn giấy phép xây dựng đối với một số công trình, nhà ở là bước CCHC lớn của Chính phủ nhằm giảm áp lực cho cơ quan công quyền và giảm phiền hà cho người dân”.

Tuy nhiên, hiện tại không ít người dân vẫn đang hiểu sai về phạm vi áp dụng chính sách miễn giấy phép xây dựng, nhiều người cho rằng, từ ngày 1/7/2025 trở đi, khi xây dựng mọi công trình, nhà ở trên địa bàn toàn tỉnh đều không cần phải làm các thủ tục để xin cấp giấy phép xây dựng.

Trên thực tế, việc miễn giấy phép xây dựng chỉ áp dụng với một số công trình cụ thể, như nhà ở riêng lẻ tại khu vực nông thôn chưa có quy hoạch chi tiết và phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện về quy hoạch, khoảng cách, hạ tầng kỹ thuật. Những công trình ở đô thị, hoặc ở nơi đã có quy hoạch chi tiết, vẫn phải thực hiện thủ tục cấp phép như trước.

Điều đó đồng nghĩa với việc không phải tất cả các trường hợp đều được áp dụng bỏ giấy phép xây dựng, bởi các công trình nhà ở riêng lẻ ở đô thị nếu không được quản lý thông qua cấp phép trước khi thi công sẽ rất dễ dẫn đến tình trạng vi phạm trật tự xây dựng như vượt quá diện tích hay lấn chiếm hành lang vỉa hè, cũng như ảnh hưởng đến quy hoạch đô thị.

Có thể nói, chính sách bỏ giấy phép xây dựng là một phần của bức tranh cải cách TTHC, lấy người dân làm trung tâm. Để chủ trương này thực sự đi vào cuộc sống và mang lại hiệu quả bền vững, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của các cấp chính quyền, sự giám sát của cộng đồng và trách nhiệm tuân thủ pháp luật từ phía người dân.

Ông Nguyễn Mạnh Tuấn, Phó Trưởng phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị phường Đồng Hới cho biết: “Chính sách miễn giấy phép xây dựng là một bước CCHC quan trọng, thiết thực và phù hợp với xu thế phát triển. Khi được triển khai nghiêm túc, chính sách này không chỉ giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí, mà còn tạo điều kiện để họ chủ động hơn trong việc ổn định cuộc sống, xây dựng quê hương.

Tuy nhiên, miễn giấy phép xây dựng không có nghĩa là người dân muốn xây dựng thế nào cũng được mà cần phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện về quy hoạch, khoảng cách, hạ tầng kỹ thuật. Thời gian tới, chúng tôi sẽ tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân hiểu đúng về chính sách miễn giấy phép xây dựng và phạm vi áp dụng, đồng thời tăng cường công tác giám sát, hậu kiểm nhằm đảm bảo người dân xây dựng đúng trên diện tích của mình và phù hợp với quy hoạch đô thị".

Thùy Trang