Lý do tuyệt đối không được gãi hay tẩy tế bào chết khi bị chàm
Tôi 20 tuổi, bị eczema (chàm) khoảng một năm nay. Da rất khô và ngứa, càng gãi lại càng ngứa và trầy xước hơn, đặc biệt khi trời lạnh. Tôi nên uống thuốc và chăm sóc da như thế nào để giảm triệu chứng, bớt tự ti? (Lê Thục, TP.HCM)
Bác sĩ chuyên khoa 2 Ngô Thị Ngọc Vân, Khoa Da liễu Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho biết, chàm hay còn gọi chàm thể tạng (eczema) là tình trạng viêm da mạn tính với các triệu chứng đặc trưng gồm: da đỏ, nổi mụn nước, ngứa dữ dội, khô, nứt...
Các triệu chứng này gây khó chịu, mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày của người bệnh. Người bị chàm có làn da nhạy cảm và dễ nhiễm các bệnh da khác hơn do hàng rào bảo vệ da suy yếu, không ngăn chặn được các tác nhân gây dị ứng, khiến khả năng giữ ẩm kém, da khô hơn.
Theo bác sĩ Vân, điều trị bệnh chàm hướng đến kiểm soát cơn ngứa, làm lành da, ngăn chặn sự lan rộng tổn thương và hạn chế nhiễm trùng.
Người bệnh có thể sử dụng một số loại thuốc theo chỉ định để kiểm soát cơn ngứa. Tuy nhiên, nếu dùng trong thời gian dài có thể gây ra một số tác dụng phụ như mỏng da, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp. Vì vậy, người bệnh cần thăm khám và theo dõi bệnh lâu dài ở các cơ sở y tế uy tín để điều chỉnh thuốc khi cần thiết.
Ngoài ra, cần chú ý ngăn chặn sự lan rộng tổn thương và nhiễm trùng bằng cách:
Thứ nhất, không gãi trên vùng da bị chàm. Việc gãi chỉ giúp giảm ngứa tạm thời nhưng lại khiến những tổn thương da nặng hơn. Gãi cũng sẽ kích hoạt một vòng luẩn quẩn: ngứa - gãi - phát ban ngoài da. Thay vì gãi, người bệnh có thể chườm mát để làm dịu da.
Thứ hai, không sử dụng sản phẩm tẩy tế bào chết dạng hạt hoặc chà mạnh với khăn lau cơ thể vì gây kích ứng và khiến chàm lây lan. Người bệnh nên lau khô bằng khăn mềm, giữ da ẩm.
Thứ ba, không tự ý mua thuốc bôi, đắp lá, thuốc theo dân gian, các thuốc có chứa corticoid mà không có chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý bôi thuốc có thể khiến chàm lan rộng, nặng thêm và nhiễm khuẩn. Đặc biệt, tự ý dùng các thuốc corticoid dài ngày có thể gặp tác dụng phụ như nhiễm nấm, teo da, mất màu da.
Trong quá trình làm sạch da chàm, nên sử dụng nước ấm thay vì nước nóng; dùng sản phẩm chăm sóc da không hương liệu, không paraben, không gây kích ứng, không gây bít tắc lỗ chân lông; ưu tiên những sản phẩm chuyên về công dụng dưỡng ẩm, củng cố hàng rào bảo vệ da, hỗ trợ làm lành da.
Bác sĩ Vân cho hay, bệnh chàm có thể xuất hiện ở tất cả các độ tuổi, giới tính. Đối với người lớn, nguyên nhân chính là do phản ứng của cơ thể với các tác nhân gây bệnh bên trong (như di truyền, cơ địa, tác dụng phụ của thuốc) hoặc tác nhân bên ngoài (vi khuẩn, hóa chất, thay đổi thời tiết). Đối với trẻ em, nguyên nhân có thể do hệ miễn dịch, đột biến gene…