Lợi nhuận quý III/2023 toàn thị trường giảm 5%, hiệu quả hoạt động của ngành tài chính vẫn vượt trội

Thống kê báo cáo kết quả kinh doanh quý III/2023 cập nhật đến ngày 1/11, SSI Research cho biết, tổng doanh thu toàn thị trường giảm nhẹ 0,6% so với cùng kỳ và 0,1% so với quý trước; chỉ giảm 8,8% so với mức đỉnh vào quý IV/2022 và vẫn cao hơn đáng kể giai đoạn trước 2022.

Hiệu quả hoạt động của ngành tài chính vẫn vượt trội trong quý III/2023

Tổng lợi nhuận sau thuế giảm nhẹ 5% so với cùng kỳ sau khi liên tục ghi nhận mức giảm mạnh hai chữ số trong 3 quý trước, một phần do hiệu ứng nền cao đã giảm dần (lợi nhuận ghi nhận giá trị kỷ lục trong quý I và II/2022). So sánh theo quý, lợi nhuận giảm trở lại 3,5% so với quý II/2023 sau hai tháng tăng trưởng liên tiếp. Lũy kế 9 tháng đầu năm, tổng lợi nhuận giảm 15,8% so với cùng kỳ năm trước.

Biên lợi nhuận gộp cải thiện đáng kể từ mức 15,4% trong quý III/2022 lên 16,8% trong quý III/2023, là mức cao nhất kể từ năm 2022. Tuy nhiên, biên lợi nhuận ròng lại thu hẹp về 5,9%, do chi phí bán hàng và chi phí lãi vay đều tăng mạnh so với cùng kỳ.

Cũng theo báo cáo của SSI Research, động lực tăng trưởng chính của thị trường đến từ sự trở lại của các nhóm ngành dầu khí (tăng 828% so với cùng kỳ) và tài nguyên cơ bản (tăng 166%) phục hồi mạnh khi biên lợi nhuận cải thiện đáng kể.

Các mã ghi nhận mức tăng trưởng đáng chú ý là BSR (tăng 611%), PLX (tăng 284% bao gồm khoản lãi đột biến từ thoái vốn PG Bank), bên cạnh HPG, HSG, NKG, PVD lấy lại mức lợi nhuận dương sau khi ghi nhận lỗ trong năm ngoái.

Ngành dịch vụ tài chính (tăng 138% so với cùng kỳ) có quý thứ hai liên tiếp tăng trưởng lợi nhuận ấn tượng, sau khi lợi nhuận tạo đáy vào quý IV/2022. Giá trị giao dịch trung bình của thị trường chứng khoán đạt 24,5 nghìn tỷ đồng/phiên trong quý III (tăng 54%), là mức cao nhất kể từ quý II/2022.

Ngược lại, các nhóm ngành tiêu dùng tiếp tục giảm khi cầu tiêu dùng nội địa và xuất khẩu đều chưa được cải thiện. Các ngành bán lẻ (giảm 67,8% so với cùng kỳ), hàng cá nhân và gia dụng (giảm 41,4%), ô tô và phụ tùng (giảm 54,5%), thực phẩm và đồ uống (giảm 7%) giảm quý thứ 4 liên tiếp. Các ngành này có thể cần nhiều thời gian để tạo đáy và quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng lợi nhuận.

Ngành hóa chất ghi nhận mức giảm mạnh nhất (giảm 70,3% so với cùng kỳ) khi lợi nhuận nhiều doanh nghiệp đầu ngành cùng giảm sâu như DPM (giảm 93%), DCM (giảm 90%), DHB (giảm 189%), DGC (giảm 47%). “Chúng tôi kỳ vọng ngành hóa chất đã gần chạm đáy lợi nhuận”, chuyên gia SSI Research cho hay.

Trong khi đó, ngành ngân hàng giảm nhẹ (giảm 1,4% so với cùng kỳ) do tăng trưởng tín dụng yếu, biên lãi ròng (NIM) chưa hồi phục rõ ràng trong khi nợ xấu vẫn trong xu hướng gia tăng. Trong nhóm này, kết quả kinh doanh phân hóa mạnh mẽ với VCB (tăng 19,9%), STB (tăng 34,9%), CTG (tăng 17,3%), MBB (tăng 15,6%), ACB (tăng 12,6%) duy trì tăng trưởng, trong khi BID, VPB, TCB, TPB, EIB, cùng đa số ngân hàng thương mại có kết quả kém khả quan hơn.

Không ngoài dự báo, ngành bất động sản giảm mạnh (giảm 32,4% so với cùng kỳ) khi nhiều doanh nghiệp đầu ngành ghi nhận lợi nhuận đi xuống: VHM (giảm 26,4% do doanh thu tài chính sụt giảm so với nền cao năm ngoái), KBC (giảm 99%), KDH (giảm 39%), PDR (giảm 86%), IDC (giảm 68%), NVL (giảm 42%), trong khi số ít doanh nghiệp có tăng trưởng tốt như VRE (tăng 66%), SSH (tăng 608%), NLG (tăng 39%), AGG (tăng 89%).

Ngoài ra, các ngành hàng và dịch vụ công nghiệp (giảm 11,3%), điện nước và xăng dầu khí đốt (giảm 40,5%) tiếp tục giảm khi hoạt động sản xuất công nghiệp vẫn tăng trưởng yếu.

Báo cáo của SSI Research cũng cho biết, ngành dịch vụ tài chính (môi giới chứng khoán) tiếp tục ghi nhận biên lợi nhuận ròng cao nhất toàn thị trường, ở mức 26,2% trong quý III/2023 và cao gấp 2 lần cùng kỳ. Ngược lại, phần lớn các ngành có biên lợi nhuận thu hẹp khiến biên lợi nhuận ròng toàn thị trường giảm từ 6,5% trong quý III/2022 xuống 5,9% trong quý III/2023.

Tỷ suất lợi nhuận ròng/vốn chủ sở hữu (ROE) tiếp tục thu hẹp ở cả hai nhóm tài chính và doanh nghiệp phi tài chính. Theo đó, ROE trung bình toàn thị trường giảm từ 12,3% trong quý III/2022 xuống 10,9% trong quý III/2023.

“Nhìn chung, hiệu quả hoạt động của nhóm tài chính vẫn vượt trội so với thị trường chung”, SSI Research đánh giá.

Kỳ Hoa