Liên minh châu Âu đạt thỏa thuận giảm 90% lượng khí thải vào năm 2040

Liên minh châu Âu (EU) đã đạt được thỏa thuận khí hậu mang tính ràng buộc, đặt mục tiêu cắt giảm 90% lượng khí thải nhà kính vào năm 2040 so với mức năm 1990, trong đó cho phép sử dụng tín chỉ carbon từ bên ngoài EU để bù đắp 5% lượng giảm phát thải.

Để bảo đảm mục tiêu giảm 90% khí thải ròng, các nhà lập pháp EU bổ sung những cơ chế linh hoạt nhằm giúp quá trình chuyển đổi trở nên khả thi hơn. Từ năm 2036, EU sẽ cho phép dùng tín chỉ carbon quốc tế chất lượng cao để đóng góp tối đa 5% tổng lượng phát thải ròng năm 1990, qua đó thúc đẩy hợp tác toàn cầu. Thỏa thuận cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc loại bỏ carbon vĩnh viễn thông qua hệ thống Giao dịch khí thải (ETS) và tăng cường tính linh hoạt giữa các ngành và các công cụ chính sách.

Liên minh châu Âu (EU) đặt mục tiêu cắt giảm 90% lượng khí thải nhà kính vào năm 2040 so với mức năm 1990. (Ảnh minh họa)

Ủy ban châu Âu sẽ đánh giá vai trò của tín chỉ quốc tế trong luật khí hậu kế tiếp, nhằm bảo đảm sự ổn định của hệ thống ETS. Cùng với đó, các biện pháp loại bỏ carbon vĩnh viễn trong nước sẽ được cho phép sử dụng để hỗ trợ các ngành khó giảm phát thải, đồng thời tạo thêm không gian điều chỉnh giữa các lĩnh vực để giảm chi phí thực thi. Thỏa thuận cũng lùi thời điểm áp dụng ETS2 - hệ thống giao dịch khí thải dành cho các tòa nhà và giao thông đường bộ từ năm 2027 sang năm 2028.

Ủy ban châu Âu sẽ tiến hành rà soát hai năm một lần, dựa trên các dữ liệu khoa học mới nhất, mức độ tiến bộ công nghệ và khả năng cạnh tranh của EU. Việc rà soát sẽ đánh giá lượng khí thải ròng được loại bỏ so với lộ trình để đạt mục tiêu năm 2040, đồng thời xem xét các vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai và những yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp châu Âu. Xu hướng giá năng lượng và tác động đối với doanh nghiệp, hộ gia đình cũng sẽ được phân tích.

Dựa trên kết quả rà soát, Ủy ban châu Âu có thể đề xuất điều chỉnh luật khí hậu, bao gồm khả năng sửa đổi mục tiêu năm 2040 hoặc bổ sung các biện pháp nhằm củng cố khung hỗ trợ, bảo đảm khả năng cạnh tranh, thịnh vượng và ổn định xã hội của toàn khối.

Thỏa thuận sẽ cần được Nghị viện châu Âu thông qua và Hội đồng EU phê chuẩn, trước khi chính thức có hiệu lực sau 20 ngày kể từ khi được đăng trên Công báo EU.

Bộ trưởng Khí hậu, Năng lượng và Tiện ích Đan Mạch Lars Aagaard nhận định việc đạt được thỏa thuận sơ bộ cắt giảm 90% khí thải vào năm 2040 không chỉ đáp ứng yêu cầu hành động vì khí hậu mà còn bảo vệ năng lực cạnh tranh và an ninh của EU. Theo ông, mục tiêu này sẽ giúp châu Âu tập trung triển khai các chính sách và hợp tác cần thiết để hướng tới tương lai bền vững và thịnh vượng hơn.

Dù mang tính tham vọng và vượt xa nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới, thỏa thuận vẫn thấp hơn mức khuyến nghị ban đầu của các cố vấn khoa học EU, cho thấy sự khác biệt quan điểm giữa các quốc gia thành viên về tốc độ và chi phí của chuyển đổi xanh.

Một bên là Ba Lan, Slovakia và Hungary, những quốc gia lo ngại mục tiêu quá cao có thể gây sức ép lớn lên các ngành công nghiệp vốn đang phải cạnh tranh với hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc và đối mặt với thuế quan từ Mỹ. Bên còn lại là Hà Lan, Tây Ban Nha và Thụy Điển, những nước thúc đẩy mục tiêu tham vọng hơn trong bối cảnh các thảm họa thời tiết ngày càng cực đoan và cuộc đua công nghệ xanh với Trung Quốc ngày càng quyết liệt.

“Thỏa thuận này cho thấy khí hậu, khả năng cạnh tranh và tự chủ có thể song hành, đồng thời gửi tín hiệu mạnh mẽ đến các đối tác toàn cầu của chúng ta. Chúng ta đã thống nhất một đạo luật khí hậu mạnh mẽ nhưng thực tế”, người phát ngôn Ủy ban khí hậu EU Wopke Hoekstra cho biết.

Đức Bách