Lấy tiết kiệm là mục tiêu, chống lãng phí là nhiệm vụ trong toàn xã hội

Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa) cho rằng, việc sửa đổi toàn diện Luật Tiết kiệm chống lãng phí để thể chế quan điểm của Đảng trong công tác thực hành, tiết kiệm, chống lãng phí nhằm khắc phục hạn chế của luật năm 2013.

Tuy nhiên, theo ông Hải, luật mới giải thích việc thực hành tiết kiệm chống lãng phí đối với khu vực công, còn lại khu vực tư nhân và nhân dân chưa giải thích. Trong khi các nội dung của luật lại đề cập đến nhiều nội dung tiết kiệm, chống lãng phí đối với nhân dân, hoạt động sản xuất kinh doanh. Do đó cần phải giải thích rõ hơn việc tiết kiệm lãng phí đối với nhân dân.

Trong cung cấp xử lý thông tin và phát hiện lãng phí, ông Hải cho rằng, trong cung cấp thông tin, phát hiện lãng phí, dự thảo luật mới đề cập cung cấp thông tin lãng phí trên phương tiện thông tin đại chúng, qua đơn thư, cơ quan cấp trên là chưa thực sự đầy đủ. Do đó, nên bổ sung thông tin về lãng phí mà còn đến từ các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, và thông qua giám sát liên quan đến lãng phí.

Cho hay xử lý thông tin phát hiện lãng phí là nội dung hết sức quan trọng nhưng quy định trong luật còn chung chung, ông Hải dẫn chứng khi người đứng đầu cơ quan tổ chức nhận được thông tin liên quan đến lãng phí có trách nhiệm kiểm tra, xem xét và kết luận. Người đứng đầu cơ quan tổ chức, đơn vị có trách nhiệm xem xét xử lý thông tin liên quan đến cơ quan mình. Còn thông tin không liên quan trực tiếp đến cơ quan tổ chức thì có trách nhiệm phân loại xử lý để chuyển thông tin. Vì vậy theo ông Hải trong xử lý thông tin, phát hiện lãng phí cần phân loại cụ thể. “Những thông tin liên quan đến cơ quan tổ chức thì thủ trưởng cơ quan tổ chức đó có trách nhiệm xem xét, kết luận có lãng phí hay không. Còn thông tin liên quan đến lãng phí không thuộc trách nhiệm của cơ quan mình thì cần chuyển cho cơ quan thẩm quyền xem xét giải quyết theo thẩm quyền” – ông Hải nói.

Theo ĐB Nguyễn Thị Mai Thoa (Đoàn Hải Phòng), dự thảo luật đã mở rộng phạm vi điều chỉnh đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân. Đối với nội dung, đối tượng thì dự thảo luật đã quy định theo hướng khuyến khích, định hướng và đây là cách quy định hết sức phù hợp.

Tuy vậy, bà Thoa đề nghị nên giao cho cơ quan chức năng. Có thể là Chính phủ, hoặc Ủy ban MTTQ nghiên cứu, hướng dẫn cộng đồng dân cư trong việc cụ thể hóa các hoạt động, các hành vi thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vào hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư để trở thành các quy tắc xử sự chung của cộng đồng dân cư để cộng đồng dân cư bàn quyết định và thực hiện. “Nếu không có hướng dẫn cụ thể thì rất có thể trong hương ức, quy ước góp của cộng đồng dân cư sẽ quy định rất chung chung là các gia đình, cá nhân thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Như vậy khó có thể đẩy mạnh việc thực hiện phong trào và nâng cao văn hóa tiết kiệm trong đời sống sinh hoạt của nhân dân” – bà Thoa kiến nghị, và lưu ý các quy định về nêu gương cho cộng đồng, tôn vinh, khen thưởng và phê bình trong cộng đồng dân cư để thực hiện tốt nhất chủ trương lấy tiết kiệm là mục tiêu, chống lãng phí là nhiệm vụ trong toàn xã hội.

ĐB Mai Thị Phương Hoa (Đoàn Ninh Bình) cũng nhìn nhận việc giải thích các từ ngữ này vẫn còn chung chung, có thể gây khó khăn trong việc áp dụng thống nhất sau này. Ví dụ như khái niệm tiết kiệm được giải thích là việc quản lý khai thác, sử dụng hiệu quả các nguồn lực, đảm bảo đạt được mục tiêu đề ra. Hoặc đối với khu vực nhà nước, tiết kiệm là việc quản lý sử dụng ở mức thấp hơn định mức, tiêu chuẩn, chế độ do cơ quan có thẩm quyền ban hành nhưng vẫn đạt được mục tiêu. “Vậy câu hỏi đặt ra là thế nào là hiệu quả, thế nào là đạt mục tiêu? Vì vậy đề nghị cơ quan soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu, làm rõ hơn các khái niệm này để có thể lượng hóa, làm cơ sở cho việc xác định hành vi lãng phí” – bà Hoa nêu rõ và đề nghị bổ sung một điều quy định về trách nhiệm của Kiểm toán nhà nước. Vì đây là cơ quan có vai trò rất quan trọng trong việc phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật, trong đó có vi phạm về tiết kiệm chống lãng phí. Đồng thời đề nghị xem xét lại trách nhiệm của các cơ quan trong việc xử lý các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán nhà nước liên quan đến lãng phí để tránh tình trạng các kết luận, kiến nghị này không được xử lý một cách triệt để.

ĐB Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Trị) cho hay, cung cấp, xử lý thông tin phát hiện lãng phí và bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí là những nội dung rất là quan trọng trong việc phòng chống lãng phí. Tuy nhiên dự thảo luật thiết kế còn chưa phù hợp. Theo đó, cần nghiên cứu quy định rõ hơn về quyền và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc cung cấp thông tin phát hiện lãng phí.

H.Vũ