Ký ức đẹp qua thanh âm cassette cổ

Xuôi đèo, ngược núi tìm cassette cũ

Trời đổ về chiều qua bóng mấy bụi cây trước hiên nhà. Trong phòng khách, anh Lê Mộng Long (đường An Dương Vương, phường Thắng Lợi, TP. Pleiku) ngả người trên chiếc ghế gỗ, lim dim đôi mắt. Cạnh đó, chiếc cassette nhuốm màu thời gian quay đều những vòng băng phát ra âm thanh trong trẻo của bản nhạc không lời.

Sau tuần trà, anh Long chia sẻ cùng tôi niềm đam mê sưu tập cassette cũ của bản thân. Cách đây chừng 15 năm, trong một lần mang loại pin mới sản xuất đến giới thiệu cho một đại lý ở TP. Pleiku, anh Long thấy gia chủ trưng bày chiếc cassette National của Nhật Bản được sản xuất từ trước năm 1975 trong tủ kính nên hỏi mua. Sau một hồi thuyết phục, chủ nhân cassette mới chịu nhượng lại cho anh với giá 1 nhẫn vàng đeo tay. Mua được đồ quý, anh Long phấn khởi đưa về nhà vệ sinh sạch sẽ và mở phát mỗi lúc rảnh rỗi. “Chiếc cassette đó rất đẹp, tiếng loa phát ra rất trong và ấm. Thời điểm đó, rất khó để tìm được cái thứ 2 như vậy. Thế nên, từ khi mua được nó, tôi luôn mang theo bên người, lúc rảnh là mở nghe chương trình phát thanh hoặc nghe nhạc phát bằng băng. Tối nào cũng vậy, tôi nghe hết chương trình đọc truyện đêm khuya rồi mới tắt đài đi ngủ. Cũng từ đó trở đi, thấy ai có cassette cũ là tôi hỏi mua cho bằng được”-anh Long kể.

Anh Lê Mộng Long (phường Thắng Lợi, TP. Pleiku) bên bộ sưu tập cassette của mình. Ảnh: Thiên Di

Thời điểm hiện tại, ở Gia Lai, anh Long là người sở hữu nhiều nhất các loại thiết bị điện tử như ti vi trắng đen, amply, cassette cổ. Hai căn nhà của anh chứa hơn 350 thiết bị điện tử cổ và 500 băng nhạc, trong đó có 300 cassette. Trong số này có rất nhiều cassette được sản xuất từ năm 1990 trở về trước. Đặc biệt, có một số cassette hiếm gặp trên thị trường. Chiếm số đông là cassette được sản xuất từ Nhật Bản, Mỹ, châu Âu với các nhãn hiệu National, Sony, Sharp, Sanyo…

Dẫn tôi đi tham quan bộ sưu tập “khủng” của mình, anh Long kể vanh vách đặc tính, nguồn gốc xuất xứ, năm sản xuất của chúng. Từ phòng khách đến phòng ngủ, bếp và hành lang xếp cơ man là cassette. “Để có một bộ sưu tập như thế này, tôi mất rất nhiều thời gian và tiền bạc. Tôi đi khắp nơi để mua, từ Tây Nguyên đến miền Trung rồi Nam Bộ. Có lần, nghe ở Quảng Ngãi có 1 chiếc cassette xịn xò, tôi xuống đó ở cả tuần mới mua lại được. Mấy năm trước, tôi cũng trao đổi, bán bớt cho người có nhu cầu. Giờ thì không bán nữa, mua thêm thôi, vì nhiều cái bán đi rồi sẽ khó tìm lại được. Sau này, tôi sẽ xây 1 căn nhà để trưng bày bộ sưu tập này. Hiện nay, một số người thuê về để trưng bày hoặc phát trình diễn nhưng tôi không đồng ý, sợ người ta bảo quản không tốt gây hỏng hóc đồ quý của mình”-anh Long bộc bạch.

Ở Pleiku, ông Trần Quốc Thành (đường Trần Quý Cáp, phường Yên Đổ) cũng là một trong những người chơi đồ cổ cassette có tiếng. Ông Thành hiện sở hữu 120 cassette cùng hàng trăm chiếc băng nhạc và dành tầng 2 của ngôi nhà để trưng bày cassette các loại. Trong đó, có những chiếc cassette National sản xuất từ năm 1970-1971, chuyên dùng trong quân đội. Ông Thành bắt đầu sưu tầm cassette từ hàng chục năm trước. Tuy nhiên, từ 2018 đến nay, ông mới dành nhiều thời gian cho niềm đam mê này. “Từ khi nghỉ hưu đến nay, tôi lặn lội khắp nơi để sưu tầm cassette cổ. Thậm chí có đêm, nghe tin ở một ngôi làng cách Pleiku chừng 50 km, tôi cũng chạy xuống hỏi mua cho được. Cứ mỗi lần mua được một cassette cũ là thấy người khỏe hẳn ra, phấn chấn lên. Mới đây, tôi xuống Quy Nhơn ở mấy tuần tìm mua được 20 cái cũ nhưng máy chạy rất tốt. Nhà tôi bây giờ có đủ loại cassette từ những năm 1970 đến 1990”-ông Thành chia sẻ.

Tìm niềm vui trong ký ức

Trong chúng ta, thường mỗi con người sẽ có đam mê riêng, giúp cuộc sống thêm thi vị. Với người khác có thể là xe máy, ô tô cổ…, còn với ông Thành, anh Long thì sưu tầm cassette cổ là đam mê bất tận. Một trong những động lực thúc đẩy họ sưu tầm là ký ức đẹp của tuổi trẻ với những chiếc cassette. Với anh Long, đó là hình ảnh người cha lúc nào cũng đeo bên mình chiếc cassette hay những buổi ngồi nghe thanh âm trong trẻo phát ra từ chiếc loa cassette với biết bao nhạc phẩm hoặc chương trình phát thanh. Còn có cả hình ảnh trong ngày hội, cưới hỏi ở làng, mọi người vui vẻ nhảy múa trong tiếng nhạc xập xình phát ra từ mấy chiếc cassette. “Hồi nhỏ, nhìn người lớn đeo chiếc cassette bên mình, chỉ nhìn thôi đã thấy sự oai phong và được nhiều người ngưỡng mộ. Tôi thích sưu tập cassette cổ còn là bởi độ bền, âm thanh chất và độc đáo riêng của từng dòng cassette. Mỗi loa của một chiếc cassette sẽ phát ra thanh âm khác nhau. Có cái trầm, mộc nhưng có cái trong, sáng”-anh Long tâm sự.

Với ông Trần Quốc Thành, đam mê cassette đã vận vào người từ mấy chục năm trước. Ảnh: Thiên Di

Còn với ông Thành, đam mê cassette vận vào người từ mấy chục năm trước. Khi ấy, ông được giao làm Trưởng đài Truyền thanh-Truyền hình huyện Đức Cơ. Cả ngày tiếp xúc với máy móc, cassette để sản xuất chương trình truyền thanh khiến ông mê mẩn chúng lúc nào không hay. Ông rủ rỉ chuyện trò: “Giờ đây đủ loại thiết bị điện tử tối tân nhưng tôi vẫn chỉ thích nghe cassette. Không đi đâu xa là tôi mở nghe nhạc cả ngày. Chất âm của mỗi chiếc cassette khác nhau sẽ đem đến cho mình sự thích thú riêng. Đặc biệt là độ vang, sáng của các dòng cassette đời cũ. Niềm vui lớn nhất của tôi là được sống lại thời trẻ khi nghe tiếng nhạc phát ra từ mỗi cassette khác nhau và các chương trình truyền thanh của đài VOV”.

Thú vui sưu tầm cassette cổ cũng tạo thêm cho người chơi những mối quan hệ xã hội mới vì đồng điệu sở thích. Mỗi khi có dịp gặp gỡ, họ lại say sưa hàn huyên chia sẻ niềm vui về những chiếc cassette mà mình có được sau bao phen vất vả tìm mua. Không ít người cùng đam mê từ tỉnh khác, qua Gia Lai gặp để trao đổi, trò chuyện với ông Thành, anh Long. Ông Thành cho hay: “Nhiều người ở tỉnh khác nghe nói tôi mới sưu tầm được đồ hay là qua chia vui, thưởng lãm. Đều là dân trong nghề với nhau nên nói chuyện hợp hơn và giúp học hỏi được thêm nhiều kinh nghiệm. Điều này cũng tạo thêm cho tôi niềm vui để có thêm động lực sưu tầm cassette cổ”.

THIÊN DI