Kinh tế tư nhân: Động lực kép cho tăng trưởng và bảo vệ môi trường

Sáng 15/8, tại Hà Nội, Diễn đàn “Phát triển kinh tế tư nhân gắn với tăng trưởng xanh và bảo vệ môi trường bền vững” do Tạp chí Môi trường và Cuộc sống tổ chức đã nêu ra nhiều giải pháp để kinh tế tư nhân trở thành “động lực kép” – vừa thúc đẩy kinh tế thị trường, vừa tiên phong trong chuyển đổi xanh theo Nghị quyết 68-NQ/TW.

Ông Nguyễn Văn Toàn - Tổng Biên tập Tạp chí Môi trường và Cuộc sống phát biểu khai mạc Diễn đàn

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Nguyễn Văn Toàn, Tổng Biên tập Tạp chí Môi trường và Cuộc sống nhấn mạnh: Kinh tế tư nhân là động lực then chốt của nền kinh tế Việt Nam, được khẳng định trong Nghị quyết 10-NQ/TW (2017) và Nghị quyết 68-NQ/TW (2025). Trước thách thức biến đổi khí hậu và suy giảm tài nguyên, Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia (2021–2030, tầm nhìn 2050) đặt mục tiêu phát triển bền vững, giảm phát thải, thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng xanh. Việc kết hợp kinh tế tư nhân với bảo vệ môi trường không chỉ đáp ứng nhu cầu cấp thiết mà còn mở ra cơ hội cạnh tranh bền vững qua mô hình kinh doanh xanh, kinh tế tuần hoàn và năng lượng sạch, vì lợi ích kinh tế và tương lai các thế hệ sau.

Tại Diễn đàn, ông Chu Phạm Ngọc Hiển - Chủ tịch Hội Nước và Môi trường Việt Nam cho biết: Kinh tế tư nhân đang ngày càng khẳng định vai trò là một động lực quan trọng của nền kinh tế, đóng góp to lớn vào tăng trưởng GDP, tạo việc làm và đổi mới sáng tạo. Song, để phát triển bền vững, khu vực này cần phải xanh hóa mô hình sản xuất – kinh doanh, áp dụng các giải pháp tiết kiệm tài nguyên, giảm phát thải, bảo vệ hệ sinh thái và thích ứng với biến đổi khí hậu.

“Muốn phát triển kinh tế tư nhân bền vững, chúng ta cần cả chính sách thông thoáng, công nghệ tiên tiến và một tư duy kinh doanh mới – tư duy đặt môi trường vào trung tâm. Đồng thời, chúng tôi cũng cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng các doanh nghiệp, các bộ ngành, các nhà khoa học và cộng đồng, để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển bền vững vì một Việt Nam thịnh vượng và xanh sạch hơn”, ông Chu Phạm Ngọc Hiển nhấn mạnh.

Toàn cảnh Diễn đàn

Trong bối cảnh đất nước ta đang nỗ lực đẩy mạnh công cuộc đổi mới mô hình tăng trưởng, thúc đẩy phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu, vai trò của khu vực kinh tế tư nhân ngày càng được khẳng định mạnh mẽ. Đồng thời, yêu cầu cấp thiết về tăng trưởng xanh, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu cũng đặt ra nhiều thách thức và cơ hội mới.

Nhận thức rõ tầm quan trọng đó, Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã đề ra nhiều định hướng chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng và sức cạnh tranh của kinh tế tư nhân, đồng thời gắn kết chặt chẽ với yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Chia sẻ Những định hướng lớn về thể chế và chính sách phát triển kinh tế tư nhân gắn với tăng trưởng xanh và bảo vệ môi trường bền vững theo tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW, ông Dương Duy Hưng, Vụ trưởng Vụ Kinh tế tổng hợp, Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cho hay, để Nghị quyết 68-NQ/TW đi vào thực tiễn một cách hiệu quả, cần có sự tham gia tích cực và đồng hành từ cả phía Nhà nước lẫn doanh nghiệp. Quá trình này không chỉ đòi hỏi hoàn thiện thể chế, chính sách mà còn cần sự chủ động, trách nhiệm từ chính cộng đồng doanh nghiệp trong việc chuyển đổi mô hình phát triển.

Trên cơ sở đó, ông nhấn mạnh ba trọng tâm: Thứ nhất, doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý để thể chế hóa Nghị quyết, thông qua hiệp hội hoặc trực tiếp phản ánh tiếng nói, góp phần xây dựng chính sách phù hợp. Thứ hai, doanh nghiệp phải chủ động thực hiện sản xuất, kinh doanh bền vững, đi những bước chắc chắn, lâu dài. Thứ ba, báo chí cần là cầu nối thiết thực, phản ánh trung thực và có chọn lọc tiếng nói của doanh nghiệp, đóng góp cho phát triển kinh tế xanh và bền vững.

Tại Diễn đàn, các chuyên gia và doanh nghiệp đã có trao đổi sôi nổi xoay quanh nhiều chủ đề thiết thực như cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân theo Nghị quyết 68-NQ/TW; đổi mới công nghệ, ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong sản xuất; cùng vai trò liên kết vùng và hợp tác công – tư trong bảo vệ môi trường.

Chia sẻ tại Diễn đàn, TS. Lại Văn Mạnh (Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường – Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhấn mạnh, Chiến lược tăng trưởng xanh 2021–2030, tầm nhìn 2050 với mục tiêu giảm phát thải, xanh hóa sản xuất và tiêu dùng, phát triển năng lượng tái tạo, tài chính xanh và tiêu dùng bền vững.

Ông cũng khẳng định vai trò kinh tế tuần hoàn theo nguyên tắc 3R và 9R, giúp kéo dài vòng đời sản phẩm và sử dụng tài nguyên hiệu quả. Đồng thời, nhiều chính sách ưu đãi thuế, tín dụng và hạ tầng đã được ban hành, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển xanh trong các ngành ưu tiên như nông nghiệp, năng lượng tái tạo, chế biến, xây dựng và giao thông.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Diễn đàn

Bên cạnh những định hướng về tăng trưởng xanh và đầu tư xanh, việc hoàn thiện chính sách quản lý tài nguyên nước cũng là yếu tố then chốt để hỗ trợ kinh tế tư nhân phát triển bền vững.

Theo GS.TS Phạm Quý Nhân – Phó Chủ tịch Hội Nước và Môi trường Việt Nam, để kinh tế tư nhân phát triển gắn với tăng trưởng xanh, cần có cơ chế, chính sách kịp thời và sát thực tế. Hiện, số liệu sử dụng nước chưa chính xác, các quy định về khai thác còn chậm cập nhật, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Việt Nam có hiệu quả sử dụng nước thấp, cần cải thiện để bảo đảm an ninh lương thực và nguồn nước. Ông cũng đề nghị tăng cường tuyên truyền giúp doanh nghiệp hiểu rõ ưu đãi và kỹ thuật sử dụng nước hiệu quả, góp phần thúc đẩy tăng trưởng xanh.

Kết thúc diễn đàn, Ban Tổ chức khẳng định sẽ tổng hợp các ý kiến và đề xuất gửi tới các cơ quan chức năng, góp phần hoàn thiện chính sách, thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển gắn liền với tăng trưởng xanh và bảo vệ môi trường bền vững.

PV