Khơi dậy tinh thần tự lực vươn lên thoát nghèo

Vợ chồng anh Khúc Văn Sĩ ở khu 5, xã Mỹ Lung, huyện Yên Lập tự tìm mô hình phát triển kinh tế, xung phong thoát nghèo.

Xung phong ra khỏi hộ nghèo
Do thiếu đất sản xuất, thiếu vốn và thiếu kiến thức nên nhiều năm nay gia đình anh Khúc Văn Sĩ ở khu 5, xã Mỹ Lung, huyện Yên Lập khó tìm cách thoát nghèo. Cuộc sống càng trở nên thiếu thốn khi ba đứa con của anh đang ở độ tuổi đến trường. Anh Sĩ tâm sự: “Nghề nghiệp không có lại đông con, nhiều khi vợ chồng tôi cảm thấy bế tắc, đành dựa vào chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với hộ nghèo. Nhưng nếu cứ mãi như thế thì cuộc sống không bao giờ khá lên được. Do đó, vợ chồng tôi bàn nhau làm chổi cọ bán lấy tiền trang trải sinh hoạt và nuôi các con ăn học. Tôi nghĩ dù kinh tế khó khăn đến mấy nhưng còn sức khỏe thì mình vẫn vươn lên được, vì vậy năm nay tôi xung phong ra khỏi danh sách hộ nghèo”. Hàng ngày, anh lên đồi kiếm lá và bi cọ về tự bện chổi rồi mang ra bán ở chợ phiên. Lấy công làm lãi, mỗi phiên chợ anh cũng thu được 150-200 nghìn đồng. Cứ thế, số tiền dành dụm từ chợ phiên và chăn nuôi cặp bò, vài chục con gà đẻ trứng cũng đủ để gia đình trang trải sinh hoạt và lo học cho các con. Nhờ chăm chỉ, chịu khó, tự lực vươn lên nên anh Sĩ tự tin xung phong ra khỏi danh sách rà soát hộ nghèo của khu năm 2019.Đợt rà soát hộ nghèo năm nay, xã Mỹ Lung có 15 hộ xung phong thoát nghèo - điều chưa từng có từ trước tới nay ở một xã miền núi vùng sâu vùng xa. Ông Nguyễn Minh Huệ- Chủ tịch UBND xã chia sẻ: “Khi bắt tay vào rà soát hộ nghèo, chúng tôi xác định, sẽ vẫn còn những hộ có tư tưởng bám lấy nghèo để hưởng lợi từ chính sách. Bằng việc tuyên truyền, khuyến khích hộ nào xung phong thoát nghèo sẽ được biểu dương tại ngày hội đại đoàn kết toàn dân nên đã khích lệ nhiều gia đình gạt bỏ tư tưởng trông chờ, mạnh dạn quyết tâm vươn lên thoát nghèo. Vì thế, tỷ lệ hộ nghèo toàn xã sau rà soát đã giảm xuống còn 11,72% (giảm 5,87% so với năm 2018).Tân Sơn ra khỏi huyện 30a là điều đáng mừng song trong tư tưởng của không ít người dân quen trông chờ, ỷ lại đó lại là điều đáng lo do cắt giảm các chính sách hỗ trợ. Còn riêng đối với anh Lê Văn Chung ở khu 6, xã Tân Phú thì đây là cơ hội để khẳng định khả năng có thể tự lực thoát nghèo của mình. Anh cho rằng: “Các con tôi giờ đã lớn. Chúng đã nhận thức rõ việc là con trong gia đình nghèo thì sẽ được miễn học phí, nhưng các bạn cũng sẽ nhìn bằng ánh mắt khác. Vì thế, tôi xung phong xin thoát nghèo để thế hệ mình, con mình có ý chí phấn đấu vươn lên, không cam chịu đói nghèo”. Vợ bỏ đi để lại cho anh Chung 2 đứa con năm nay lên lớp 10. Không cam chịu hoàn cảnh, anh rời quê đi làm thuê mỗi tháng thu nhập từ 5-6 triệu đồng. Nhờ chăm chỉ lao động, anh tích cóp xây dựng được căn nhà cấp 4 để các con có chỗ sinh hoạt ổn định. Ngôi nhà đang trong quá trình hoàn thiện đã khiến nhiều hộ nghèo trong khu lấy đó làm động lực vươn lên.Công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2019 trên địa bàn tỉnh đã cơ bản hoàn tất. Qua rà soát cho thấy những chuyển biến tích cực từ nhận thức của người dân mong muốn thoát khỏi hộ nghèo dần nâng lên. Ngoài những hộ kể trên, còn nhiều hộ khác trong khi rà soát cũng tự nguyện xin ra danh sách nghèo để nhường cho người khác còn khó khăn hơn. Tiêu biểu như ở xã Sơn Nga, huyện Cẩm Khê có 12 hộ xung phong, viết đơn tự nguyện xin thoát nghèo, hay như ở xã Thắng Sơn, huyện Thanh Sơn cũng có nhiều hộ dân xung phong ra khỏi diện nghèo.Câu chuyện những người dân tuy hoàn cảnh còn khó khăn nhưng đã mạnh dạn tự nguyện xung phong thoát nghèo giờ đây không còn hiếm. Với tư tưởng tiến bộ, nhiều người đã nhận thấy rằng chính sách hỗ trợ hộ nghèo dù có ưu việt đến đâu thì cũng chỉ góp phần vơi bớt khó khăn trước mắt. Muốn vươn lên thoát nghèo lâu dài, bền vững, ngoài sự hỗ trợ của Nhà nước, người dân phải phát huy chính nội lực của mình.

Nhờ chăm chỉ làm ăn, anh Lê Văn Chung (bên phải) ở khu 6, xã Tân Phú, huyện Tân Sơn có điều kiện xây dựng nhà kiên cố và tự tin xin ra khỏi hộ nghèo.

Thực hiện đồng bộ nhiều giải phápNhững năm qua, thông qua việc thực hiện các chính sách, chương trình, dự án giảm nghèo cơ bản đạt kết quả toàn diện, góp phần cải thiện đời sống nhân dân. Theo kết quả điều tra, rà soát sơ bộ hộ nghèo, cận nghèo năm 2019, toàn tỉnh còn trên 23.000 hộ nghèo (chiếm tỷ lệ 5,62%), giảm 1,47% so với năm 2018. Số hộ cận nghèo 23.450 (chiếm 5,73%), giảm 0,73%. Kết quả trên đã phản ánh nỗ lực của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở và người dân trong công tác phát triển kinh tế, tăng thu nhập, giảm nghèo. Việc đánh giá hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều hướng đến nhận diện hộ nghèo cụ thể, rõ ràng, toàn diện là cơ sở để thực hiện các chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội và hoạch định các chính sách kinh tế-xã hội trong giai đoạn tiếp theo. Nhìn chung, việc đánh giá hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều có tính ưu việt, khắc phục những hạn chế của cách đánh giá theo thu nhập trước đây. Quy trình thực hiện tương đối chặt chẽ, chỉ số đo lường chi tiết tính trên cơ sở thang điểm, đầu ra cho kết quả khách quan, phản ánh đúng thực tế đời sống của người dân theo từng vùng, miền. Việc rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo theo hướng tiếp cận đa chiều đã phản ánh đúng thực tế nghèo của địa phương, giảm thiểu đơn thư khiếu nại, tố cáo. Quá trình rà soát hộ nghèo, cận nghèo năm 2019 là dịp để các cấp chính quyền, người dân nhìn nhận đúng nguyên nhân gây nghèo, từ đó có biện pháp cải thiện. Đối với tỉnh miền núi như Phú Thọ, có nhiều nguyên nhân dẫn đến nghèo: Điều kiện tự nhiên không thuận lợi cho phát triển kinh tế; phong tục, tập quán, phương thức canh tác, tư liệu sản xuất chủ yếu là ruộng nương chỉ giải quyết được lương thực và một phần rau xanh, không có thu nhập để vượt qua ngưỡng nghèo; cách thức hỗ trợ ưu đãi người nghèo, trong đó một số chính sách hỗ trợ cho không đã tạo tâm lý cho trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước không muốn ra khỏi danh sách hộ nghèo; cấp ủy, chính quyền một số nơi nhận diện nguyên nhân nghèo còn chung chung; cán bộ làm công tác giảm nghèo các cấp, nhất là cấp xã kiêm nhiệm, thường xuyên thay đổi, ít được đào tạo bài bản nên khó vận dụng linh hoạt các chính sách chung vào điều kiện cụ thể của từng thôn xóm…Để khuyến khích người nghèo tự lực vươn lên phát triển kinh tế, tăng thu nhập và giảm nghèo bền vững, Ban chỉ đạo chương trình giảm nghèo của tỉnh xác định tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật là một trong những nhân tố góp phần làm nên thành công của chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững. Hoạt động tuyên truyền thực hiện thông qua nhiều hình thức, tuyên truyền nhiều tấm gương lao động sản xuất giỏi, vươn lên thoát nghèo, mô hình sản xuất hiệu quả, tạo sự lan tỏa trong cộng đồng. Chính quyền địa phương coi công tác giảm nghèo là nhiệm vụ chính trị quan trọng, gắn kết chặt chẽ với các sở, ngành và địa phương trong tỉnh để thực hiện chương trình đồng bộ. Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục nhân rộng các mô hình giảm nghèo hiệu quả, phát huy sáng kiến giảm nghèo dựa vào cộng đồng. Việc bố trí kinh phí đầu tư cho các công trình hạ tầng được tập trung, dứt điểm, không kéo dài, bảo đảm sớm phát huy hiệu quả. Cùng với đó, thường xuyên theo dõi, kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả của chương trình giảm nghèo và cùng với những chính sách hỗ trợ của Trung ương, các địa phương cần có biện pháp, cách làm phù hợp để giảm nghèo bền vững.

Hồng Nhung