Khi tương lai người trẻ dang dở vì suy thận

Hình ảnh chị H. phải nhập viện chạy thận 3 lần/tuần.

Trong khoa Nội thận – Lọc máu của các bệnh viện, hình ảnh những người trẻ tuổi mệt mỏi bên máy chạy thận không còn là hiếm. Mỗi người một câu chuyện, nhưng họ đều có chung một nỗi đau khi nhắc về tương lai và hoài bão bị dang dở vì mắc phải căn bệnh suy thận bào mòn từng ngày.

Những tương lai bị tạm hoãn

Chị N.T.H (38 tuổi, TPHCM) là một giáo viên yêu nghề. Chị phát hiện mình mắc bệnh suy thận từ năm 28 tuổi sau một lần phẫu thuật u nang. Suốt một thập kỷ, chị H. vừa giảng dạy vừa kiên trì điều trị. Nhưng rồi, sức khỏe không còn cho phép chị đứng trên bục giảng. Công việc mà chị H. hết lòng yêu thương đành phải gác lại.

Ban đầu, chị H. tự lọc màng bụng tại nhà, nhưng gần đây bệnh tình trở nặng, chị phải đến bệnh viện chạy thận ba lần mỗi tuần. Mỗi chu kỳ lọc máu là một lần cơ thể và tinh thần chị bị vắt kiệt.

"Năm 28 tuổi, tôi phát hiện bệnh một cách rất tình cờ. Mặc dù có thói quen thức khuya nhưng cơ thể tôi hoàn toàn không có dấu hiệu gì báo trước”, chị H. chia sẻ.

PGS.TS Nguyễn Bách, Trưởng khoa Nội thận – Lọc máu, Bệnh viện Thống Nhất đang thăm khám cho bệnh nhân.

Tương tự, em N.N.K.V (18 tuổi, Tây Ninh) vừa bước vào giảng đường đại học với bao ước mơ thì nhận được chẩn đoán suy thận. Cơ thể V. chỉ có biểu hiện phù nhẹ ở tay chân, ngoài ra mọi sinh hoạt vẫn diễn ra bình thường. Sau khi thăm khám, các bác sĩ kết luận V. bị viêm cầu thận IgA – một dạng bệnh tự miễn khiến hệ miễn dịch tấn công chính cơ quan thận của mình.

“Em cũng hay thức khuya nhưng cơ thể hoàn toàn bình thường, không đau, không sốt. Em thực sự không ngờ chỉ với dấu hiệu nhỏ như vậy mà bản thân lại mắc bệnh suy thận”, V. tâm sự.

"Sát thủ thầm lặng" từ những thói quen tai hại

Trước thực trạng đáng báo động này, PGS.TS Nguyễn Bách, Trưởng khoa Nội thận – Lọc máu, Bệnh viện Thống Nhất, cho biết, những thói quen như thức khuya, ăn uống không lành mạnh, ăn mặn sẽ gây tổn thương thận một cách từ từ nhưng nghiêm trọng.

Thực tế lâm sàng đã chứng minh điều đó. Trong khoảng 1.000 ca bệnh được sinh thiết thận tại bệnh viện gần đây, có đến 300 ca là người trẻ. Đáng chú ý, 70% trong số này liên quan đến bệnh lý thận IgA, một căn bệnh tấn công âm thầm và thường chỉ được phát hiện khi quá muộn.

“Khi thận suy đến giai đoạn cuối, lọc máu chu kỳ là giải pháp duy nhất để duy trì sự sống. Để làm được điều đó, bệnh nhân cần một cầu nối động - tĩnh mạch (AVF) hoạt động tốt”, BS Bách nói.

Sưng phù chân tay nhẹ cũng có thể là dấu hiệu âm thầm của người mắc bệnh thận.

Tuy nhiên, theo BS Bách, tình trạng hẹp, tắc AVF là một biến chứng thường gặp, gây khó khăn cho quá trình điều trị và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống. Dù y học hiện đại có những kỹ thuật can thiệp nội mạch tiên tiến để cứu sống các AVF bị hẹp với tỷ lệ thành công lên đến 70-90%, nhưng đây vẫn là một quá trình điều trị phức tạp và tốn kém, là gánh nặng cả đời cho người bệnh.

Đừng đợi thận "kêu cứu"

"Chìa khóa" để chống lại căn bệnh này không nằm ở các phương pháp điều trị phức tạp, mà chính là sự chủ động phòng ngừa và tầm soát sớm. PGS.TS.BS Lê Đình Thanh, Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất khuyến cáo, các bạn trẻ nên định kỳ làm xét nghiệm nước tiểu để phát hiện sớm các bất thường. Đừng đợi đến khi cơ thể có dấu hiệu rõ ràng như phù nề, mệt mỏi, hoặc huyết áp tăng mới đi khám, vì khi đó bệnh có thể đã ở giai đoạn muộn.

Theo BS Thanh, xét nghiệm nước tiểu là phương pháp đơn giản, chi phí thấp nhưng lại vô cùng hiệu quả để "bắt bệnh" từ giai đoạn sớm. Nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường như nước tiểu có nhiều bọt, sậm màu bất thường, hoặc bị phù ở tay chân kéo dài, cần phải đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

"Ở giai đoạn sớm, bệnh thận hoàn toàn có thể được điều trị khỏi với chi phí thấp. Ngược lại, một khi chuyển sang suy thận mạn giai đoạn cuối, bệnh nhân phải gắn bó với việc lọc máu suốt đời với chi phí điều trị cao hơn gấp hàng chục, thậm chí hàng trăm lần”, BS Thanh nhấn mạnh.

Lâm Ngọc