Khẳng định vai trò trụ cột trong cơ cấu kinh tế

Lào Cai có trữ lượng các loại quặng lớn.

Nguồn tài nguyên khoáng sản trữ lượng lớn

Một trong những lợi thế nổi bật của tỉnh là nguồn khoáng sản phong phú, với trữ lượng lớn. Theo Quyết định số 866/QĐ-TTg ngày 18/7/2023, toàn tỉnh hiện có 187 mỏ khoáng sản, trong đó khu vực Lào Cai cũ 65 mỏ và Yên Bái 122 mỏ. Các loại khoáng sản chủ yếu gồm quặng chì - kẽm, sắt, đồng, vàng, apatit, đất hiếm và nhiều loại khoáng sản khác là nguyên liệu quan trọng cho công nghiệp vật liệu xây dựng và chế biến sâu, tạo chuỗi sản xuất, chế biến, tiêu thụ khép kín, nâng cao giá trị gia tăng và sử dụng hiệu quả tài nguyên.

Sản xuất đồng tại Nhà máy Luyện đồng Lào Cai.

Đến nay, Lào Cai mới đã hình thành hệ sinh thái công nghiệp đa dạng, trong đó công nghiệp chế biến sâu chiếm khoảng 76,6% cơ cấu nội ngành, công nghiệp khai thác giảm từ 7,38% còn 5,5%.

Nhiều sản phẩm công nghiệp giá trị gia tăng cao đã được sản xuất như: đồng tấm, vàng, bạc, axit sunfuric, phốt pho vàng, phân DAP, Supe lân, NPK, DAP, phụ gia thức ăn chăn nuôi, gang thép, bột đá, đá xẻ, xi măng…

Trên khai trường khai thác quặng apatit.

Tỉnh đã chủ động chuyển dịch cơ cấu nội ngành theo hướng phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo, đặc biệt là chế biến sâu khoáng sản. Với lợi thế về tài nguyên, Lào Cai đã thu hút nhiều dự án lớn tại Khu Công nghiệp Tằng Loỏng, gồm: Tổ hợp khai thác - tuyển - luyện kim màu của Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam (TKV), Tổ hợp chế biến sâu apatit của Tập đoàn Hóa chất Đức Giang, phân bón và dây chuyền cáp điện công nghệ cao...

Những dự án này không chỉ tạo giá trị gia tăng cao mà còn nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế - xã hội của tỉnh.

Hoạt động sản xuất tại Công ty TNHH Một thành viên Hóa chất Đức Giang Lào Cai.

Xây dựng các khu công nghiệp và dự án chế biến sâu, hiện đại

Với các chính sách phát triển công nghiệp đồng bộ của Đảng, Nhà nước và sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Yên Bái, Lào Cai (cũ) và sự nỗ lực của cộng đồng các doanh nghiệp trong hơn 3 thập niên qua, tỉnh Lào Cai mới đã hình thành 7 khu công nghiệp (Đông Phố Mới, Bắc Duyên Hải, Tằng Loỏng, Âu Lâu, Minh Quân, Trấn Yên, Khu công nghiệp phía Nam), 22 cụm công nghiệp. Theo thống kê của Sở Công Thương, trong 9 tháng năm 2025, giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh Lào Cai mới ước đạt 51.755 tỷ đồng, tăng 10,8% so với cùng kỳ năm 2024, đạt 69,01% so với kế hoạch năm.

Mới đây, tỉnh Lào Cai đã khởi công Dự án Khu Công nghiệp Trấn Yên có quy mô hơn 254 ha, với tổng vốn đầu tư giai đoạn I trên 2.184 tỷ đồng, được quy hoạch đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, giao thông, điện, nước và xử lý nước thải. Dự án gần đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai và hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, cùng tuyến đường sắt tốc độ cao đang triển khai, dự án kỳ vọng sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực phía Nam tỉnh Lào Cai.

Với việc khởi công Dự án Khu Công nghiệp Trấn Yên cùng với một số dự án khác trên địa bàn tỉnh trong tháng 8 vừa qua là bước hiện thực hóa chiến lược phát triển công nghiệp, dịch vụ logistics của tỉnh.

Phối cảnh Khu Công nghiệp Trấn Yên.

Có thể thấy các khu công nghiệp không chỉ là nơi sản xuất mà còn lan tỏa tác động tích cực đến nguồn nhân lực, logistics, thương mại và dịch vụ. Ông Phạm Năng Chung - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, cho biết: Lào Cai sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào, quan điểm xuyên suốt của tỉnh là gắn khai thác với chế biến sâu, nhằm sử dụng và nâng cao giá trị nguyên liệu khoáng sản.

Toàn cảnh Khu Công nghiệp Tằng Loỏng.

Còn theo ông Hoàng Chí Hiền - Giám đốc Sở Công Thương tỉnh, dựa trên các quy hoạch tại Quyết định số 316/QĐ-TTg ngày 29/3/2023 và số 1086/QĐ-TTg ngày 18/9/2023, tỉnh Lào Cai hình thành mới 5 khu công nghiệp, tăng tổng số khu công nghiệp trên toàn tỉnh lên 12, với tỷ lệ lấp đầy bình quân đạt trên 80% và hình thành mới 15 cụm công nghiệp, tăng tổng số cụm công nghiệp trên toàn tỉnh lên 37, với tỷ lệ lấp đầy đạt khoảng 60% - 70%.

Các khu công nghiệp mới sẽ góp phần đa dạng hóa ngành công nghiệp. Nếu hiện nay công nghiệp Lào Cai chủ yếu dựa vào khai khoáng, tuyển khoáng, hóa chất cơ bản, luyện kim, thì các khu công nghiệp mới sẽ mở rộng sang các lĩnh vực logistics, điện tử, cơ khí chế tạo, gia công - đóng gói, sản xuất thiết bị điện lạnh, phân bón, chế biến gỗ và các ngành phụ trợ xuất - nhập khẩu. Qua đó, hình thành các chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ khép kín, nâng cao giá trị gia tăng.

Các khu công nghiệp mới sẽ góp phần đa dạng hóa ngành công nghiệp của tỉnh.

Bên cạnh đó, các khu công nghiệp mới được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng GRDP và mở rộng nguồn thu ngân sách, thu hút mạnh đầu tư tư nhân và FDI, đóng góp hàng chục nghìn tỷ đồng/năm vào giá trị sản xuất công nghiệp và ngân sách địa phương.

Vận hành dây chuyển tuyển quặng tại Chi nhánh Mỏ tuyển đồng Sin Quyền.

Dự kiến các khu công nghiệp sẽ tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động trực tiếp và gián tiếp, góp phần giảm nghèo bền vững và nâng cao thu nhập cho người dân, nhất là tại các xã vùng cao. Đặc biệt, Khu Công nghiệp Cốc Mỳ - Trịnh Trường sẽ trở thành trung tâm hậu cần - chế biến phục vụ xuất khẩu, tận dụng tối đa tiềm năng Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai, tăng năng lực cạnh tranh hàng hóa của tỉnh và phát triển mạnh chuỗi logistics gắn với kinh tế cửa khẩu.

Hoạt động sản xuất tại Nhà máy Gang thép Lào Cai.

Đinh Viết Vinh