Khám sức khỏe tổng quát: Hiểu đúng để bảo vệ bản thân

Tiến hành chẩn đoán bệnh bằng phương pháp hình ảnh

Tầm quan trọng của khám sức khỏe tổng quát

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có đến 70% trường hợp tử vong do các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, đái tháo đường và ung thư có thể được ngăn ngừa nếu phát hiện sớm. Khám sức khỏe định kỳ không chỉ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực khác.

Việc kiểm tra sức khỏe thường xuyên giúp bạn nắm rõ tình trạng cơ thể, từ đó điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp. Bác sĩ có thể tư vấn cụ thể về những thói quen cần thay đổi để phòng ngừa bệnh tật. Hơn nữa, khi phát hiện bệnh sớm, quá trình điều trị thường đơn giản hơn, ít tốn kém và mang lại hiệu quả cao hơn so với khi bệnh đã tiến triển nặng.

Quy trình khám sức khỏe tổng quát

Khám sức khỏe tổng quát thường bao gồm nhiều bước khác nhau, từ khám lâm sàng đến các xét nghiệm cận lâm sàng. Mỗi bước đều có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe. Theo thông tư 14/2013/TT-BYT của Bộ Y tế về Hướng dẫn khám sức khỏe, danh mục khám sức khỏe định kỳ bắt buộc sẽ bao gồm:

Khám lâm sàng, đây là bước đầu tiên và không thể thiếu. Bác sĩ sẽ đo các chỉ số cơ bản như chiều cao, cân nặng, huyết áp và tính toán chỉ số BMI để đánh giá tình trạng dinh dưỡng. Sau đó, bác sĩ tiến hành thăm khám các hệ cơ quan chính như tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, thần kinh để phát hiện những dấu hiệu bất thường.

Khám tai mũi họng, có thể bệnh lý tai mũi họng không quá như nguy hiểm nhiều căn bệnh khác, tuy nhiên lại thường kéo dài dai dẳng và tái phát. Khi khám sức khỏe định kỳ, bác sĩ sẽ đánh giá chức năng tai mũi họng, nếu có các bất thường sẽ điều trị dứt điểm ngay từ đầu.

Kiểm tra sức khỏe răng miệng nhằm phát hiện sớm các bệnh lý như hôi miệng, sâu răng, vôi răng, nha chu, ... để điều trị kịp thời. Ngoài ra, người đến thăm khám sẽ được bác sĩ tư vấn cách bảo vệ răng đúng cách, chăm sóc răng khoa học.

Khám phụ khoa, bác sĩ sẽ thăm khám và khám tầm soát các bệnh lý phụ khoa như ung thư cổ tử cung, ung thư vú, ung thư buồng trứng, viêm nhiễm sinh dục, ...

Thăm khám da liễu để phát hiện các rối loạn về da như viêm da, dị ứng, nhiễm trùng da do vi-rút, vi khuẩn, nấm, ....

Xét nghiệm máu. Xét nghiệm công thức máu nhằm xác định số lượng và tỷ lệ các thành phần trong máu. Kết quả xét nghiệm giúp đánh giá người khám sức khỏe có bị thiếu máu hay không, cơ thể có đang trong tình trạng nhiễm trùng, chức năng đông máu có bình thường hay không, ... Xét nghiệm sinh hóa máu nhằm xác định các thông số quan trọng như đường máu, urê, creatinin, men gan AST, ALT, ... Các chỉ số này giúp đánh giá chức năng gan, thận, chẩn đoán bệnh đái tháo đường, …

Xét nghiệm nước tiểu, tổng phân tích các thông số nước tiểu giúp xác định có tình trạng viêm nhiễm đường tiết niệu hoặc mắc các bệnh lý về thận hay không. Một số rối loạn chuyển hóa cũng có thể được phát hiện khi xét nghiệm

Chẩn đoán hình ảnh thường bao gồm chụp X-quang tim phổi để phát hiện các bất thường ở phổi hoặc tim. Siêu âm ổ bụng giúp quan sát gan, mật, tụy, thận và các cơ quan khác trong ổ bụng. Tùy theo độ tuổi và yếu tố nguy cơ, bác sĩ có thể chỉ định thêm các phương pháp như điện tâm đồ, đo loãng xương hoặc nội soi dạ dày.

Bên cạnh danh mục khám sức khỏe định kỳ bắt buộc như trên, tùy theo đặc điểm độ tuổi, yếu tố nguy cơ, người khám sức khỏe có thể lựa chọn mở rộng gói khám thêm các chuyên khoa như ung bướu, nam khoa, phụ khoa, lão khoa, ... Các kỹ thuật có thể được thực hiện như: siêu âm ổ bụng, siêu âm tuyến giáp, siêu âm vú (đối với nữ), các đo loãng xương, điện não đồ, điện tâm đồ, xét nghiệm viêm gan B, C, chức năng tuyến giáp, xét nghiệm nội tiết tố, ... Trong trường hợp phát hiện các bất thường trong quá trình khám, bác sĩ có thể chỉ định làm thêm các kỹ thuật cao như chụp cộng hưởng từ MRI, chụp CT-Scanner, ...

Những lưu ý khi khám sức khỏe tổng quát

Để kết quả khám chính xác nhất, bạn nên nhịn ăn ít nhất 8 tiếng trước khi làm xét nghiệm máu. Hạn chế uống rượu bia, cà phê và không hút thuốc lá trong vòng 24 giờ trước khi khám. Nếu đang dùng thuốc điều trị bệnh mãn tính, hãy thông báo với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Tần suất khám sức khỏe định kỳ được khuyến cáo là 6 tháng đến 1 năm một lần tùy theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe. Người trên 40 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh mãn tính nên khám thường xuyên hơn.

Khám sức khỏe tổng quát không chỉ là việc làm cần thiết mà còn là trách nhiệm của mỗi người đối với bản thân và gia đình. Đừng đợi đến khi có triệu chứng bệnh mới đi khám, hãy chủ động phòng ngừa ngay từ hôm nay để có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.

HOÀNG DUYÊN